|
| Luật Nhà ở 2014 không cấm các ngân hàng thương mại cung cấp tín dụng ưu đãi cho các dự án nhà ở xã hội. Ảnh: Song Lê |
Ngân hàng Nhà nước vừa hoàn thiện Dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 25/2015/TT-NHNN về hướng dẫn cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách nhà ở xã hội (NOXH) đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) được chỉ định. Điểm đáng chú ý tại dự thảo này là bỏ quy định: “Đối tượng vay vốn mua, thuê, thuê mua NOXH quy định tại Khoản 1 Điều 16 Nghị định 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý NOXH”. Điều đó có nghĩa các ngân hàng thương mại không được cho vay đối với đối tượng vay vốn mua, thuê, thuê mua NOXH.
Lý do là Luật Nhà ở 2014 quy định các chính sách hỗ trợ tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) để mua, thuê mua NOXH, để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở. Với các TCTD được chỉ định, Luật Nhà ở 2014 chỉ có chính sách hỗ trợ để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở mà không có chính sách hỗ trợ để mua, thuê mua NOXH.
Trong khi đó, Nghị định 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý NOXH quy định, TCTD được chỉ định được phép cho vay ưu đãi để mua, thuê, thuê mua NOXH. Tương tự, Nghị định 49/2021/NĐ-CP quy định TCTD được chỉ định cho vay ưu đãi để mua, thuê mua NOXH.
Theo Ban soạn thảo, 2 nghị định này không đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Nhà ở. Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định: “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn”. Theo quy định này, trường hợp Luật Nhà ở quy định khác với Nghị định 100/2015/NĐ-CP, Nghị định 49/2021/NĐ-CP về cùng một vấn đề thì áp dụng theo Luật Nhà ở.
Về nội dung này, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HOREA) cho rằng, đề xuất loại trừ đối tượng được vay vốn tín dụng ưu đãi để mua, thuê mua NOXH không phù hợp với chính sách về NOXH của Luật Nhà ở 2014 và luật này không hề cấm cho vay ưu đãi mua NOXH đối với các đối tượng quy định.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HOREA cho biết, Nhà nước đang áp dụng mức lãi suất ưu đãi để mua, thuê mua NOXH bằng 50% mức lãi suất cho vay thương mại bình quân của các ngân hàng thương mại lớn nhất (mức lãi suất cho vay thực tế khoảng 5%/năm). Riêng NHCSXH thì mức lãi suất cho vay hiện nay là 4,8%/năm. “Đề xuất của Ngân hàng Nhà nước sẽ “tước bỏ” chính sách cốt lõi của Nhà nước là hỗ trợ cho vay vốn tín dụng ưu đãi dài hạn với lãi suất thấp để mua, thuê mua NOXH. Các đối tượng được hưởng chính sách NOXH là những người bị thiệt nhất. Đề xuất này tác động tiêu cực đến việc thực hiện mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội về nhà ở”, ông Châu nói.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng cho rằng: “Có thể hiểu là Ban soạn thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 25/2015/TT-NHNN muốn đưa việc hỗ trợ tín dụng để mua, thuê, thuê mua NOXH về một mối là NHCSXH. Tuy nhiên, nhiều người mua NOXH cho biết không vay được từ ngân hàng này. Vì vậy, việc loại bỏ vai trò của các TCTD khác trong việc cho vay hỗ trợ mua, thuê, thuê mua NOXH là thu hẹp cơ hội tiếp cận tín dụng ưu đãi để có nhà ở của người có thu nhập thấp. Nếu nhất quyết phải làm như vậy thì cần có cơ chế buộc NHCSXH đẩy mạnh năng lực thẩm định và giải ngân dòng vốn tín dụng này”.
Theo luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Luật Nhà ở 2014 không cấm các ngân hàng thương mại cung cấp tín dụng ưu đãi cho các dự án NOXH. Đây là chính sách dành cho người có thu nhập thấp, song việc thực thi trong thời gian qua có thể đã phát sinh một số điểm hạn chế, đặc biệt khi phân bổ các gói tín dụng NOXH của Nhà nước cho các ngân hàng thương mại thực hiện.
“Các chính sách về NOXH có thể thay đổi theo từng giai đoạn với từng mục tiêu cụ thể. Đến thời điểm này, vẫn cần tiếp tục duy trì gói cho vay ưu đãi đối với chương trình NOXH nhưng nên rút ngân hàng thương mại ra khỏi chương trình cho vay mua, thuê, thuê mua NOXH, tập trung vào NHCSXH hoặc quỹ phát triển nhà”, ông Đức nhấn mạnh.
