TP.HCM: Vướng điểm nghẽn, thị trường bất động sản sụt giảm

(BĐT) - Thị trường bất động sản TP.HCM đang rơi vào tình thế khó khăn có tính nhất thời, đặc thù, mà nguyên nhân là do vướng mắc của một số quy định pháp luật và do cả công tác thực thi pháp luật. Nếu không xử lý kịp thời các điểm nghẽn, quy mô thị trường sẽ tiếp tục sụt giảm.
Thị trường bất động sản TP.HCM rơi vào tình trạng thiếu nguồn cung trong khi nhu cầu rất lớn. Ảnh: Lê Tiên
Thị trường bất động sản TP.HCM rơi vào tình trạng thiếu nguồn cung trong khi nhu cầu rất lớn. Ảnh: Lê Tiên

Đang trong xu thế sụt giảm

Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), trong hai năm gần đây, thị trường bất động sản TP.HCM bị sụt giảm mạnh nguồn cung dự án và nguồn cung sản phẩm nhà ở. Có nhiều dự án nhà ở bị đình trệ do không thực hiện được các thủ tục đầu tư xây dựng, hoặc bị dừng triển khai.

Tình trạng thiếu sản phẩm nhà ở, nhất là căn hộ, nhà ở thương mại bình dân có giá vừa túi tiền và nhà ở xã hội, dẫn đến giá nhà đất tăng. Tổng cầu quá lớn nhưng nguồn cung ít làm cho số đông người tiêu dùng - có thu nhập trung bình và thấp - khó sở hữu nhà ở hơn.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, thị trường bất động sản TP.HCM hiện nay về bản chất không xấu, chưa có nguy cơ bị khủng hoảng, vì vẫn còn nằm trong chu kỳ phục hồi và tăng trưởng sau giai đoạn bị khủng hoảng đóng băng 2011 - 2013.

Tuy nhiên, do thị trường bất động sản có "độ trễ" nên nếu không có biện pháp xử lý hiệu quả các vướng mắc và điểm nghẽn hiện nay, thì tình trạng sụt giảm quy mô thị trường sẽ còn tiếp tục trong thời gian tới, dẫn đến một số doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn, thậm chí có nguy cơ phá sản.

Vẫn theo ông Lê Hoàng Châu, tính từ năm 2017 đến nay, thì năm 2018 có số lượng dự án nhà ở hoàn thành cao nhất, gồm 61 dự án với diện tích sử dụng đất hơn 187 ha và 35.370 căn nhà. Nhưng 9 tháng năm 2019, số lượng dự án nhà ở hoàn thành sụt giảm mạnh, chỉ có 17 dự án với diện tích đất sử dụng hơn 111 ha và 12.453 căn nhà. 

Nhiều dự án nhà ở bị ách tắc

Nhận định về thị trường bất động sản TP.HCM, nhiều chủ đầu tư cho biết, khó khăn lớn nhất của thị trường hiện nay là nhiều dự án nhà ở bị ách tắc dẫn đến tình trạng thiếu nguồn cung dự án, thiếu nguồn cung sản phẩm, nhất là thiếu loại căn hộ nhà ở thương mại có giá bán vừa túi tiền, nhà ở xã hội. Tình trạng mất cân bằng cung - cầu làm cho giá nhà dễ bị đẩy lên cao, dễ xuất hiện tình trạng đầu cơ, đầu tư lướt sóng.

Xét về bản chất, tổng cầu về nhà ở có khả năng thanh toán vẫn cao và sức mua, tính thanh khoản vẫn tốt. Nhưng thị trường đang lâm vào tình thế khó khăn có tính nhất thời, đặc thù, dẫn đến quy mô thị trường sụt giảm trong 2 năm gần đây.

Thực tế cho thấy, các chủ đầu tư dự án bất động sản và nhà đầu tư thứ cấp ngày càng khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, do các ngân hàng thương mại đang thực hiện lộ trình hạn chế dần tín dụng vào thị trường bất động sản và kiểm soát chặt chẽ tín dụng tiêu dùng.

Ngoài ra, hiện nay, một số dự án nhà ở thương mại đã có quyết định công nhận chủ đầu tư, đã có quỹ đất sạch, đã được cấp giấy phép xây dựng (hoặc miễn giấy phép xây dựng) và hội đủ điều kiện khởi công công trình theo quy định tại Khoản 1 Điều 107 Luật Xây dựng, nhưng các chủ đầu tư lại không được khởi công xây dựng để chờ "quyết định thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất".

Các chuyên gia bất động sản cho rằng, trước mắt, UBND TP.HCM cần cho phép chủ đầu tư dự án được khởi công xây dựng các công trình sau khi đã được cấp giấy phép xây dựng (hoặc miễn giấy phép xây dựng) và hội đủ điều kiện khởi công công trình theo Điều 107 Luật Xây dựng, theo tinh thần được ưu tiên áp dụng luật chuyên ngành.

Đối với khoảng 150 dự án thuộc diện rà soát hoặc bị thu hồi quyết định sử dụng đất; hoặc tạm dừng thực hiện quyết định chuyển mục đích sử dụng đất của dự án để rà soát lại về pháp lý; hoặc thu hồi, hủy bỏ quyết định chủ trương đầu tư do cơ sở pháp lý để đề xuất quyết định chưa chính xác, lãnh đạo Thành phố và cơ quan có thẩm quyền của Trung ương đã cho phép 124 dự án được vận hành trở lại kể từ tháng 3/2019, nhưng vẫn còn hơn 30 dự án tiếp tục rà soát.

“HoREA đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sớm có kết luận đối với các dự án thuộc diện rà soát, thanh tra, để các chủ đầu tư chấp hành, trước hết là thực hiện các nghĩa vụ tài chính bổ sung với Nhà nước (nếu có) và được tiếp tục triển khai thực hiện dự án, giúp bổ sung nguồn cung cho thị trường bất động sản, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho các tầng lớp nhân dân”, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.

Chuyên đề