|
| Tốc độ tăng trưởng quý II năm 2024 dự báo có thể đạt mức cao theo kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP (khoảng 6,32%). Ảnh: Tường Lâm |
Nhiều thách thức cho tăng trưởng
Từ những số liệu kinh tế các tháng đầu năm đã được công bố có thể thấy, tăng trưởng tiếp tục được thúc đẩy trên cơ sở giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, dù bối cảnh kinh tế thế giới, trong nước còn nhiều khó khăn, biến động khó lường.
Theo ông Nguyễn Đức Tâm, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), tốc độ tăng trưởng kinh tế quý I/2024 đạt 5,66% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP (5,6%) và là mức tăng trưởng cao nhất ASEAN. Các chỉ tiêu, chỉ số về sản xuất, kinh doanh, công nghiệp, xuất khẩu, tiêu dùng, du lịch, đầu tư, doanh nghiệp, thị trường chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp… tích cực hơn qua từng tháng. Với xu hướng này, kỳ vọng tốc độ tăng trưởng quý II và 6 tháng tiếp tục tích cực, dự báo có thể đạt mức cao theo kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP.
Dù có nhiều kết quả tích cực, ông Tâm cũng cho rằng, nền kinh tế tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Các động lực tăng trưởng mặc dù đã chuyển biến tích cực hơn, nhưng khó tạo bước đột phá cho tăng trưởng năm 2024.
Theo đó, về phía cung, khu vực nông nghiệp tăng trưởng ổn định, khó tạo bứt phá cho tăng trưởng kinh tế chung. Khu vực công nghiệp khó chuyển biến nhanh do phụ thuộc nhiều vào thị trường thế giới, các nền kinh tế lớn. Khu vực dịch vụ, du lịch có chuyển biến, nhưng thiếu yếu tố đột phá và bị cạnh tranh gay gắt từ các điểm đến quốc tế. Các ngành, lĩnh vực động lực mới cho tăng trưởng như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, sản xuất chíp, bán dẫn… có nguy cơ không bắt kịp được với các nước trên thế giới, khu vực, đặc biệt trong bối cảnh nhiều nước đã ban hành các gói chính sách quy mô lớn để thúc đẩy.
Về phía cầu, tiêu dùng trong nước 5 tháng mặc dù tăng khá, nhưng dự báo cả năm khó có thể tăng trưởng cao như năm 2023 và các năm trước dịch. Xuất khẩu là điểm sáng, nhưng cũng đối mặt với không ít khó khăn từ thị trường thế giới; áp lực cạnh tranh gia tăng. Doanh nghiệp phải đáp ứng tốt các tiêu chuẩn mới, tiêu chuẩn xanh, phát triển bền vững, tiêu chuẩn môi trường - xã hội - quản trị (ESG)…, đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn, trong khi thời gian để chuyển đổi không còn nhiều (nhiều nước dự kiến áp dụng từ năm 2026). Đầu tư tư nhân phục hồi chậm; ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát còn đối mặt với nhiều thách thức, tiềm ẩn rủi ro…
Trong báo cáo cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam mới nhất, Ngân hàng Thế giới cũng nhận định, trong khi cầu quốc tế đang có dấu hiệu phục hồi thì diễn biến của cầu trong nước, đặc biệt là tiêu dùng, có dấu hiệu phục hồi nhưng chưa chắc chắn. Mặc dù doanh số bán lẻ tháng 5 tăng so với tháng trước, nhưng dữ liệu so với cùng kỳ năm trước cho thấy nhu cầu của người tiêu dùng vẫn còn yếu. Chính phủ đã thực hiện một số biện pháp hỗ trợ nền kinh tế trong nước. Tuy nhiên, trước bối cảnh đồng USD mạnh, việc giảm lãi suất để hỗ trợ đầu tư có thể làm tăng áp lực lên tỷ giá…
 |
Cần thúc đẩy quyết liệt các động lực tăng trưởng mới là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, phát triển các ngành mới nổi… Ảnh: Tường Lâm |
Cải cách mạnh mẽ, tạo ra đột phá mới
Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, thế giới đang biến động khó lường, phức tạp, thách thức nhiều, khó khăn lớn, nhưng cũng xuất hiện nhiều cơ hội. Cơ hội có thể đến từ bối cảnh thế giới, có thể là cơ hội do chính mình tạo ra và nếu nhận diện sớm, có quyết sách nhanh hơn, kịp thời hơn thì có thể vượt qua thách thức, thành công. Nhiều giải pháp được Bộ trưởng Bộ KH&ĐT nêu ra, trong đó đặc biệt nhấn mạnh là cải cách và cải cách mạnh mẽ hơn nữa. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Bộ KH&ĐT đã yêu cầu các bộ, địa phương phải rà soát lại thủ tục. Các đơn vị trong Bộ cũng phải rà soát các luật Đầu tư công, PPP, Đầu tư… để phát hiện những vướng mắc trong quy định pháp luật, nhất là về phân cấp, phân quyền để trình Quốc hội xem xét, tháo gỡ.
Ngoài ra, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, nhiều dự án đang tắc nghẽn, nếu giải quyết được sẽ khơi thông nguồn lực rất lớn cho xã hội. Bên cạnh đó, hiện có 11 địa phương được Quốc hội ban hành nghị quyết cho phép áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù. Trong thời gian tới, cần có sơ kết, tổng kết các cơ chế, chính sách đặc thù để mở rộng ra cho những địa phương khác. Về công tác quy hoạch, đến nay, cơ bản đã hoàn thành, là căn cứ quan trọng để địa phương triển khai việc xúc tiến, thu hút đầu tư các chương trình, dự án; là cơ hội để sắp xếp lại không gian phát triển, thu hút đầu tư, tạo ra động lực, giá trị mới…
Để tạo ra những bước chuyển mạnh mẽ hơn trong phát triển kinh tế thời gian tới, trong công văn gửi các địa phương hướng dẫn xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, Bộ KH&ĐT nhấn mạnh, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần đề ra những mục tiêu, định hướng và giải pháp mang tính đột phá, đổi mới, mạnh mẽ, quyết liệt, hiệu quả hơn, bảo đảm tính khả thi, đồng bộ, phù hợp với khả năng thực hiện, gắn với khả năng cân đối, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực; phát huy tính tự lực, tự cường của các cơ quan, đơn vị, tạo ra chuyển biến mạnh mẽ, thực chất trong phát triển kinh tế - xã hội…
Tại buổi làm việc của Thường trực Tổ Biên tập của Tiểu ban Văn kiện và Tiểu ban Kinh tế - Xã hội diễn ra ngày 21/6/2024 tại Bộ KH&ĐT, các ý kiến chỉ ra để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2021 - 2030, trong giai đoạn 2026 - 2030 cần đạt mức tăng trưởng 8,3%/năm. Trong khi đó, với bối cảnh khó khăn cả từ bên ngoài và bên trong, tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước ta có xu hướng chậm lại qua các kỳ chiến lược. Các ý kiến nhấn mạnh phải có tư duy phát triển mới, nắm bắt và hiện thực hóa các cơ hội để vượt qua thách thức; có các giải pháp đột phá, tập trung huy động, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho phát triển, lấy phát triển để duy trì ổn định. Trong đó, có cơ chế, chính sách ưu tiên vượt trội để huy động nguồn lực phát triển các ngành công nghiệp, dịch vụ, mô hình kinh tế mới, xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, khu vực thương mại tự do; xây dựng nền công nghiệp quốc gia vững mạnh với năng lực sản xuất mới, tự chủ, khả năng thích ứng, chống chịu cao, từng bước làm chủ công nghệ lõi…
Tham dự buổi làm việc này, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, về phát triển kinh tế - xã hội thời gian tới, mục tiêu cần có tính phấn đấu để nỗ lực đạt được, tiếp tục thực hiện 3 đột phá chiến lược, chú trọng thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao… Ngoài những giải pháp đã có, cần tiếp tục làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy quyết liệt các động lực tăng trưởng mới là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, phát triển các ngành mới nổi…
