|
| Đến năm 2035, Việt Nam phấn đấu đạt thu nhập bình quân 10.000 - 12.000 USD/người |
Thách thức thoát bẫy thu nhập trung bình
Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Việt Nam mặc dù còn gặp rất nhiều khó khăn nhưng cũng đã xác định được tầm nhìn dài hạn đó là phát triển thịnh vượng đi đôi với công bằng xã hội. Kết quả của 30 năm đổi mới đã thể hiện nỗ lực của Việt Nam theo đuổi mục tiêu này. Nhờ đó, diện mạo kinh tế Việt Nam đã có sự thay đổi, đời sống người dân được cải thiện, tỷ lệ nghèo đói giảm mạnh. Việt Nam đã trở thành nước có mức thu nhập trung bình và hội nhập ngày càng sâu vào nền kinh tế thế giới.
Điểm lại một số kết quả kinh tế năm 2017, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng, tốc độ tăng trưởng GDP đạt 6,81%, cao nhất trong vòng 10 năm qua và là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong khu vực và trên thế giới. Cùng với đó, kinh tế vĩ mô ổn định, chất lượng tăng trưởng đã từng bước được cải thiện, mô hình tăng trưởng đang chuyển đổi theo hướng giảm dần dựa vào khai thác tài nguyên, nhất là dầu thô sang lấy công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ làm nòng cốt. Môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực canh tranh đều được thăng hạng.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. “Năm 2017, thu nhập bình quân đầu người của ta mới đạt 2.385 USD. Đây là con số rất thấp so với các nước trong khu vực và thế giới”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh và cho biết, theo kịch bản xây dựng đến năm 2035, Việt Nam phấn đấu vượt qua được bẫy thu nhập trung bình, trở thành nước có thu nhập cao thì phải đạt 10.000 - 12.000 USD/người. Mục tiêu là cao ở thời điểm hiện tại, nhưng nếu so với mặt bằng chung tại giai đoạn đó thì không cao. Các quốc gia khác không đứng chờ Việt Nam phát triển, ta phát triển thì họ cũng phát triển.
Ngoài ra, cũng phải kể đến một số bất cập như năng suất lao động chưa cao, bất bình đẳng về thu nhập có xu hướng gia tăng; các vấn đề môi trường và tác động của biến đổi khí hậu ngày càng ảnh hưởng lớn tới sản xuất và đời sống nhân dân… “Nếu không tìm ra động lực phát triển mới, Việt Nam khó thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và có nguy cơ tụt hậu về kinh tế”, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT nhấn mạnh.
Giải pháp cho phát triển bền vững
Để đưa nền kinh tế phát triển thịnh vượng đi đôi với bền vững môi trường và hòa nhập xã hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, Việt Nam cần phải tiếp tục đối mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, tận dụng cơ hội của CMCN 4.0. Với mục tiêu thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, phát triển nền kinh tế hiện đại, hài hòa 3 trụ cột kinh tế - môi trường - xã hội là một yêu cầu cấp thiết.
Liên quan đến vấn đề này, PGS. TS. Vũ Minh Khương, Đại học quốc gia Singapore cho rằng, khi phát triển hài hòa cả 3 trụ cột này, chắc chắn Việt Nam sẽ phát triển nhanh và bền vững, nhất là trong bối cảnh các trụ cột sẽ được hưởng lợi đáng kể từ CMCN 4.0.
Tại Diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đưa ra nhiều khuyến nghị. Trong đó tập trung vào xây dựng thể chế, môi trường kinh doanh, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững về môi trường. Cụ thể, Việt Nam cần tiếp tục tập trung cải cách thể chế, luật pháp, cơ chế, chính sách và môi trường, tạo điều kiện thuận lợi, an toàn để kinh tế thị trường vận hành đầy đủ, thông suốt, hiệu quả; phát huy mạnh mẽ quyền dân chủ, tự do sáng tạo của người dân trong phát triển kinh tế - xã hội. Tập trung xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển theo cơ chế thị trường.
Đối với giải pháp phát huy các cực tăng trưởng, nâng cao hiệu quả kinh tế vùng và đô thị, Bộ trưởng nhấn mạnh việc xây dựng 3 đặc khu hành chính - kinh tế với thể chế vượt trội, có khả năng cạnh tranh quốc tế. Phát huy các cơ chế đặc thù ở TP.HCM, Hà Nội, làm đầu tàu và tạo sự lan tỏa cho cải cách và phát triển.
Tiếp đó là phát triển năng lực đổi mới, sáng tạo với việc đổi mới hệ thống sáng tạo quốc gia, lấy doanh nghiệp và các định chế nghiên cứu và phát triển làm trung tâm, phát huy năng lực sáng tạo của mọi cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức. Cùng với đó là thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, kết nối doanh nghiệp, ý tưởng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo với các nhà đầu tư, quỹ đầu tư. Đẩy mạnh thực hiện đột phá chiến lược về phát triển nhân lực, cải tổ hệ thống giáo dục đại học và đào tạo nghề…
