Theo Luật Quy hoạch, Nhà nước chỉ quy hoạch các lĩnh vực hạ tầng thiết yếu để kiến tạo sự phát triển theo cơ chế thị trường. Ảnh: Đinh Quang Tuấn |
Thống nhất hệ thống pháp luật về quy hoạch
Theo đánh giá của các chuyên gia, một trong những kết quả lớn mà Bộ KH&ĐT đạt được trong năm 2017 chính là sự ra đời của Luật Quy hoạch. Luật đã góp phần thay đổi phương thức quản lý nhà nước theo hướng nhà nước kiến tạo và phục vụ. Theo đó, Nhà nước chỉ quy hoạch những ngành hạ tầng thiết yếu như hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hạ tầng sản xuất để kiến tạo sự phát triển theo cơ chế thị trường, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy việc huy động các nguồn lực của xã hội cho đầu tư phát triển, giảm bớt gánh nặng đầu tư công và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Ông Vũ Quang Các, Vụ trưởng Vụ Quản lý quy hoạch thuộc Bộ KH&ĐT cho biết, trong quá trình xây dựng Luật, cơ quan soạn thảo xác định đây là một nhiệm vụ khó khăn và đầy thách thức khi Luật tác động đến 95 luật, pháp lệnh và khoảng 20.000 bản quy hoạch đang tồn tại. Chính vì vậy, việc thông qua Luật có 2 ý nghĩa quan trọng. Thứ nhất là tạo sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật quy định về quy hoạch; tạo lập, sắp xếp lại hệ thống quy hoạch một cách trật tự, gọn gàng, thống nhất, hữu hiệu để quy hoạch thực sự là công cụ quan trọng giúp Nhà nước kiến tạo sự phát triển…
Thứ hai, đổi mới quan điểm lập quy hoạch theo hướng tiếp cận quy hoạch chiến lược; nội dung quy hoạch là tổng hợp, đa ngành, chú trọng đến phân bổ không gian phát triển, có sự tham gia phối hợp của các bộ, ngành, địa phương để xử lý, giải quyết các vấn đề mang tính liên ngành, liên vùng nhằm hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Thách thức trong triển khai, thực thi
Theo ông Sử Ngọc Anh, Giám đốc Sở KH&ĐT TP.HCM, trước đây, khó khăn nhất của Thành phố khi triển khai 1 dự án là phải rà soát xem dự án đó có phù hợp với quy hoạch ngành, lĩnh vực hay không. Tuy nhiên, kể từ khi có Luật Quy hoạch, địa phương đã có khung khổ pháp lý để thực hiện.
Tuy nhiên, từ thực tiễn tại địa phương, ông Sử Ngọc Anh cho rằng, một trong những khó khăn trong công tác quy hoạch hiện nay chính là xác định ai là người làm, xây dựng quy hoạch, hay nói cách khác là xác định đội ngũ chuyên gia làm quy hoạch là ai? “Vừa qua, Thành phố đã phải hủy việc thực hiện một quy hoạch về phát triển du lịch. Bởi khi xây dựng quy hoạch này, Thành phố đã mời một số chuyên gia làm quy hoạch cùng dự thảo thì thấy thực trạng số liệu đã quá cũ, tư duy kém, cách thức làm không còn phù hợp. Cuối cùng, Thành phố đã phải hủy quy hoạch này, tiến tới thuê công ty nước ngoài để thực hiện” – ông Sử Ngọc Anh cho biết.
Do đó, theo lãnh đạo Sở KH&ĐT TP.HCM, Luật Quy hoạch ra đời là một bước cải cách lớn, đáng khích lệ, nhưng vấn đề quan trọng hơn trong thời gian tới là phải tính toán được cách làm quy hoạch như thế nào cho có bài bản và hiệu quả.
Luật Quy hoạch sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2019; còn các quy định về lập, thẩm định quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1/3/2018. Ông Nguyễn Văn Độ, Giám đốc Sở KH&ĐT Nghệ An cho biết, hiện nay, hầu hết các địa phương đều có nhu cầu xây dựng quy hoạch theo Luật mới, nhưng vẫn còn băn khoăn khi việc hướng dẫn thực hiện Luật chưa có văn bản cụ thể; địa phương cũng chưa xác định được nhân sự thực hiện quy hoạch, dự toán dành cho công tác này… “Khối lượng công việc rất nhiều, sự đổi mới của quy hoạch rất mạnh mẽ nhưng địa phương hiện vẫn còn rất lúng túng” – ông Độ chia sẻ.
Trong năm 2018, ông Vũ Quang Các cho biết, Bộ KH&ĐT sẽ triển khai một số nhiệm vụ quan trọng, trong đó có việc tập trung nghiên cứu xây dựng Nghị định, các thông tư và văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành sửa đổi các quy định về quy hoạch để đảm bảo tính thống nhất.
Cùng với đó, tiến hành tổ chức xây dựng các quy hoạch theo quy định của Luật, nhất là các quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng cho thời kỳ 2021 - 2030.
Ngoài ra, tập trung phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương rà soát các quy hoạch không phù hợp với quy định của Luật, đặc biệt là các quy hoạch ngành, sản phẩm cụ thể, để bãi bỏ hoặc trình cấp có thẩm quyền bãi bỏ nhằm khai thông cho phát triển.