|
| Chính phủ xác định mục tiêu hàng đầu của năm 2018 không phải là tăng trưởng cao, mà tạo chuyển biến rõ nét, thực chất trong thực hiện các đột phá chiến lược. Ảnh: Trần Vũ |
Lần đầu tiên tăng trưởng không phụ thuộc khai khoáng
Phát biểu trong phiên thảo luận sáng 2/11 của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định kết quả tăng trưởng đạt được không phải chỉ phụ thuộc vào một số ngành, lĩnh vực, chẳng hạn như phụ thuộc vào Samsung hay phụ thuộc vào một vài sản phẩm thép... Tăng trưởng đồng đều ở tất cả các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm của nền kinh tế. Đặc biệt, lần đầu tiên nền kinh tế tăng trưởng không phụ thuộc vào sự tăng trưởng của ngành khai khoáng. “Điều đó nói lên chúng ta vừa tăng trưởng tích cực nhưng đồng thời chất lượng tái cơ cấu nền kinh tế đã đạt được những kết quả ban đầu rất quan trọng”, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá.
Tuy nhiên, tóm lược các ý kiến của đại biểu Quốc hội trong hai ngày rưỡi thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển khái quát, nhiều ý kiến cho rằng, mặc dù tăng trưởng kinh tế đạt 6,7%, song cần đánh giá thêm về hiệu quả, tính bền vững và chất lượng tăng trưởng. Tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào vốn và phụ thuộc vào khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Năng suất lao động chưa được cải thiện rõ nét, sự tăng trưởng kinh tế chưa bền vững còn thể hiện ở vấn đề ô nhiễm môi trường, việc xử lý chất thải, rác thải và còn nhiều khó khăn, thách thức trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế.
Một số ý kiến cho rằng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô còn nhiều vấn đề đặt ra, chỉ số giá tiêu dùng, lĩnh vực xuất nhập khẩu, lao động, việc làm, thị trường tài chính, thị trường bất động sản, vấn đề giải quyết nợ xấu... có khởi sắc nhưng còn nhiều khó khăn cần phải tập trung giải quyết. Nợ công vẫn đang tăng nhanh là nguy cơ tạo ra sự bất ổn kinh tế vĩ mô. Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo chiều sâu đạt được kết quả bước đầu, song chưa chuyển biến rõ ràng. Vấn đề cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước thực hiện còn chậm. Việc cổ phần hóa, thoái vốn khó đạt kế hoạch đề ra, còn tồn tại, hạn chế. Việc xử lý khắc phục 12 dự án thua lỗ còn khó khăn, có thể phát sinh thêm các dự án thua lỗ mới.
Không thiên lệch tăng trưởng về số lượng
Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội cho ý kiến trong hai ngày rưỡi thảo luận là về mục tiêu tăng trưởng năm 2018. Các ý kiến của đại biểu Quốc hội cơ bản thống nhất với mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu cụ thể về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 như báo cáo của Chính phủ. Đại biểu Nguyễn Hữu Toàn (Lai Châu) cho rằng, việc xác định mức tăng trưởng trong khoảng 6,5 - 6,7% và lấy phương án tăng trưởng GDP là 6,5% làm cơ sở để xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 sẽ tạo điều kiện “chủ động và an toàn hơn” trong điều hành cân đối thu, chi ngân sách. Đây là sự thận trọng cần thiết để không thiên lệch tăng trưởng về số lượng, mà hướng tới mục tiêu cao hơn là cải thiện chất lượng tăng trưởng.
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh, những cải thiện mạnh mẽ về các cơ chế chính sách liên quan đến cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, cải cách hành chính, giảm chi phí cho kinh doanh sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, mô hình kinh tế hiện nay chưa thể chuyển ngay từ chiều rộng sang chiều sâu trong một thời gian ngắn, tăng trưởng kinh tế năm 2018 phải so sánh trên nền khá cao của năm 2017, nếu đặt mục tiêu quá cao thì các ngành, các lĩnh vực sẽ phải gắng gượng và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của những năm sau.
Những hạn chế của nền kinh tế mà các đại biểu Quốc hội chỉ ra trong hai ngày rưỡi thảo luận cũng đã được Chính phủ nhận diện khá đầy đủ trong đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội năm 2017. Năm 2018, Chính phủ đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp để cải thiện chất lượng tăng trưởng. Mục tiêu hàng đầu của năm sau không phải là tăng trưởng cao, mà được Chính phủ xác định là tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô; tạo chuyển biến rõ nét, thực chất trong thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế…
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, của Trung ương và đặc biệt là thực hiện Nghị quyết Trung ương V cũng như tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và của cử tri, Chính phủ đã, đang và sẽ tiếp tục chỉ đạo để tập trung tái cấu trúc nền kinh tế gắn với mô hình tăng trưởng hợp lý ở các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm. Trước hết, phải tiếp tục hoàn thiện thể chế liên quan đến các lĩnh vực tạo dựng môi trường đầu tư kinh doanh tốt hơn như Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Đất đai, các luật liên quan đến thuế, phí, ngân sách,...
