|
| Không ít HSMT đưa ra yêu cầu năng lực kinh nghiệm theo kiểu “đã thực hiện gói thầu tại địa điểm cụ thể” nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu. Ảnh: Tiên Giang |
Tuy nhiên, không phải nhà thầu nào mua phải những hồ sơ mời thầu (HSMT) có nêu những nội dung này đều dám lên tiếng.
HSMT nêu đích danh địa điểm
Theo quy định pháp luật về đấu thầu, trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.
Tuy vậy, trên thực tế, mới đây, một số nhà thầu phản ánh, HSMT Gói thầu Hỗn hợp (thiết kế bản vẽ, thi công xây dựng) thuộc Dự án Đầu tư xây dựng cảng khu công nghiệp Cát Lái – giai đoạn 1 do Công ty CP Tiếp vận Đông Sài Gòn làm chủ đầu tư lại có quy định “rất riêng”. Theo bảng tiêu chuẩn đánh giá về năng lực tài chính và kinh nghiệm mà HSMT yêu cầu, có nội dung “kinh nghiệm cụ thể trong quản lý và thực hiện hợp đồng là có 01 hợp đồng tổng thầu EC hoặc EPC cho công trình hàng hải từ cấp II trở lên trên địa bàn TP.HCM với giá trị hợp đồng lớn hơn 290 tỷ VND”.
Ngay sau khi mua HSMT của Gói thầu, nhiều nhà thầu đã bày tỏ quan ngại với yêu cầu nêu trên và cho rằng, yêu cầu được nêu trong HSMT như vậy là quá cao và không tạo ra sự cạnh tranh trong lựa chọn nhà thầu. Một nhà thầu cho rằng: “Đối với TP.HCM, các dự án công trình hạ tầng hàng hải đếm trên đầu ngón tay. Đặc biệt là các dự án quy mô hàng trăm tỷ đồng thì cực kỳ hiếm. Do đó, với tiêu chí đưa ra như vậy, đa số các nhà thầu không thể đáp ứng nổi”.
Các nhà thầu còn cho rằng, với dự án hạ tầng hàng hải thì yêu cầu về kinh nghiệm của nhà thầu nên đưa ra tiêu chí phù hợp hơn, việc đưa đích danh địa điểm thi công của công trình đã thực hiện vào HSMT sẽ gây ra sự cạnh tranh thiếu bình đẳng.
Đối với gói thầu nêu trên, nhiều nhà thầu cho biết, nếu Chủ đầu tư không điều chỉnh yêu cầu trong HSMT thì việc nhà thầu bỏ cuộc, không dự thầu hoặc làm đơn kiến nghị là tất yếu.
Dường như nhận thấy những ý kiến thắc mắc của nhà thầu là đúng, Chủ đầu tư đã có động thái điều chỉnh phù hợp, kịp thời. Cụ thể, ngày 27/4/2017, Giám đốc Công ty CP Tiếp vận Đông Sài Gòn Nguyễn Văn Đậm đã ký ban hành Phụ lục sửa đổi HSMT. Phụ lục sửa đổi HSMT (được gửi đến tất cả các nhà thầu) đã điều chỉnh nội dung yêu cầu về kinh nghiệm trong quản lý và thực hiện hợp đồng là “có 01 hợp đồng tổng thầu EC hoặc EPC cho công trình hàng hải”, không còn nêu yêu cầu “trên địa bàn TP.HCM với giá trị hợp đồng lớn hơn 290 tỷ VND”.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, đại diện Công ty CP Tiếp vận Đông Sài Gòn cho biết: “Sau khi có ý kiến của nhà thầu, chúng tôi đã nghiên cứu và cho hạ tiêu chí trong HSMT ngay”.
HSMT vẫn cài cắm thêm tiêu chí
HSMT Gói thầu số 19: Thi công xây dựng công trình (Đoạn 1: Đoạn từ rạch Cây Khô đến cầu Rạch Tắc) thuộc Dự án Đầu tư xây dựng đường ô tô đến trung tâm xã Khánh An, huyện U Minh (đoạn từ rạch Cây Khô đến Trường THCS Nguyễn Văn Tố) do UBND huyện U Minh (tỉnh Cà Mau) làm chủ đầu tư. Phần kinh nghiệm cụ thể trong quản lý và thực hiện hợp đồng xây lắp với hợp đồng tương tự về điều kiện hiện trường là khu vực Tây Nam Bộ. Với yêu cầu này, nhiều nhà thầu trong lĩnh vực cầu, đường, thủy lợi cho rằng, tuy đã nêu đích danh một khu vực nhưng dẫu sao HSMT này vẫn tạo điều kiện cho nhiều nhà thầu tham gia. “Tây Nam Bộ có 13 tỉnh, thành phố. Do đó, đa số các nhà thầu đều chấp nhận tiêu chí này và rất chia sẻ với Chủ đầu tư khi mong muốn đưa ra tiêu chí để lựa chọn được nhà thầu thực sự có kinh nghiệm thi công các công trình có điều kiện hiện trường tương tự”, một nhà thầu nhận xét.
Tuy nhiên, không phải HSMT nào cũng được các nhà thầu chấp nhận khi nêu cụ thể địa danh trong phần kê khai công trình từng thi công như HSMT nêu trên. Trước đây, những ý kiến trái chiều giữa nhà thầu và bên mời thầu tại Gói thầu Tư vấn khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công - dự toán (BVTC-DT) công trình đê biển từ cầu Mỹ Thanh 2 đến Ranh Bạc Liêu (đoạn từ cầu Mỹ Thanh 2 đến Trà Sết), thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng (giai đoạn 1) đã không thể có hồi kết. Trong HSMT, tại Mục 1.2.1 (tiêu chuẩn tương tự về tính chất, quy mô, địa lý) đã yêu cầu nhà thầu thực hiện ít nhất 03 hợp đồng tương tự với tư cách là nhà thầu chính hoặc liên danh trong 3 năm gần đây ở Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, tại gói thầu này, Chủ đầu tư đưa thêm Mục 1.2.2 vào tiêu chuẩn đánh giá kinh nghiệm, năng lực nhằm tạo lợi thế cho một số ít nhà thầu có điều kiện đã thực hiện hợp đồng khảo sát (địa hình + địa chất) lập thiết kế BVTC-DT tại tỉnh Sóc Trăng.
Tương tự, về các tiêu chuẩn đánh giá nhân sự (chủ nhiệm dự án, chủ nhiệm thiết kế, chủ nhiệm địa hình, chủ nhiệm địa chất, chủ trì thiết kế thủy công, thủy nông, thủy văn, dự toán), ngoài yêu cầu đã thực hiện các công trình tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, còn thêm tiêu chuẩn đã thực hiện công trình trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng.
Trong khi bên mời thầu cho rằng, đó là những tiêu chí cộng thêm điểm, hoàn toàn mang tính cạnh tranh thì nhà thầu cực lực phản bác. “Trong đấu thầu thì nhà thầu cạnh tranh nhau khốc liệt từng điểm trên thang điểm. Nếu chủ đầu tư có cách cộng thêm điểm như vậy thì nhà thầu từ các địa phương khác rất khó có cửa. Điều này lại đang rất phổ biến ở các gói thầu cầu đường, thủy lợi mà không phải ai cũng dám nói”, một nhà thầu chia sẻ.
