Không để tín dụng thành “cục máu đông”

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Tăng trưởng tín dụng giảm tốc trong tháng đầu năm do nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, đã có một số tín hiệu khởi sắc từ các doanh nghiệp với nhiều đơn hàng xuất khẩu mới, một số dự án bất động sản bắt đầu triển khai. Ngành ngân hàng cho biết sẽ tích cực đẩy vốn cho nền kinh tế bằng cách nâng cao trách nhiệm thẩm định để đưa vốn đến các dự án khả thi, giữ mặt bằng lãi suất ở mức thấp và kiến nghị sửa quy định về cơ cấu thời hạn trả nợ.
Tháng 1/2024, tín dụng toàn hệ thống ngân hàng giảm 0,6% so với cuối năm 2023. Ảnh: Lê Tiên
Tháng 1/2024, tín dụng toàn hệ thống ngân hàng giảm 0,6% so với cuối năm 2023. Ảnh: Lê Tiên

Doanh nghiệp khó, nhu cầu vay sụt giảm

Số liệu vừa được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố cho biết, tính đến cuối năm 2023, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 13,71% so với cuối năm 2022. Tuy nhiên, sang tháng 1/2024, tín dụng toàn hệ thống giảm 0,6% so với cuối năm 2023.

Theo bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế thuộc NHNN, năm 2024, định hướng tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống khoảng 15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế và ngày 31/12/2023, NHNN đã giao hết toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 cho các tổ chức tín dụng (TCTD).

NHNN cho biết, đến ngày 31/1/2024, mặt bằng lãi suất tiền gửi và cho vay tiếp tục có xu hướng giảm; lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại giảm lần lượt khoảng 0,15%/năm và 0,25%/năm so với cuối năm 2023.

Ông Trần Long, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng BIDV cho biết, tổng dư nợ của toàn hệ thống BIDV đến thời điểm hết tháng 1/2024 đạt 1 triệu 725 nghìn tỷ đồng, giảm khoảng 1,25% so với cuối năm 2023, đây là mức giảm thường lệ như những năm trước. Những nguyên nhân chính khiến tín dụng giảm tốc trong tháng đầu năm là do hoạt động của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, năng lực tài chính của doanh nghiệp giảm sút, nhiều doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực xăng dầu, điện đối mặt với rủi ro về mặt pháp lý dẫn đến quy mô nợ xấu gia tăng. Nhiều doanh nghiệp có khả năng quản trị thấp, sức khỏe yếu, báo cáo tài chính giữa văn bản và thực tế không đồng nhất, dẫn tới khó khăn trong đánh giá và cấp tín dụng cho các doanh nghiệp này.

Để góp phần hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng trong thời gian tới, ông Long đề nghị NHNN xem xét kéo dài thời hạn của Thông tư 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ đến hết năm 2024.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng giám đốc Ngân hàng Vietcombank thông tin, hết tháng 1, tăng trưởng tín dụng tại Vietcombank đạt 1,24 triệu tỷ đồng, giảm khoảng 30.000 tỷ đồng (tương đương 2,23%) so với cuối năm 2023 do sức cầu yếu từ thị trường bất động sản, tiêu dùng vì kinh tế khó khăn, thu nhập người dân giảm sút. "Để thúc đẩy tín dụng trong thời gian tới, Vietcombank sẽ tiếp tục triển khai cho vay lãi suất thấp so với thị trường để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân", ông Tùng nói.

Theo ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc Ngân hàng TPBank, tín dụng giảm nhẹ trong tháng đầu năm là thực tế, nhưng hoạt động của doanh nghiệp đã có tín hiệu khởi sắc nhất định, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hoạt động tích cực trở lại, nhiều dự án bất động sản đã bắt đầu triển khai, đặc biệt là phân khúc nhà ở xã hội. TPBank đã cho một số cá nhân vay mua nhà ở xã hội, sắp giải ngân cho nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo, tiếp tục triển khai cho vay các dự án xây dựng, công trình trọng điểm, đẩy mạnh cho vay trên nền tảng số. “Tín dụng quý I năm nay tăng thấp, song với nhiều tín hiệu tích cực từ hoạt động của doanh nghiệp và những giải pháp triển khai tích cực từ các ngân hàng, tín dụng có thể đạt mức tăng khoảng 4 - 5% vào cuối quý II”, ông Hưng chia sẻ.

Để thêm động lực thúc đẩy tín dụng trong thời gian tới, theo ông Hưng, cần thêm các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn ngân hàng và phát triển tín dụng tiêu dùng. “Một trong những rào cản đối với khả năng vay vốn của doanh nghiệp là nợ xấu, đặc biệt là khi Thông tư 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ hết hạn vào cuối tháng 6/2023. Do đó, cần sửa đổi quy định này theo hướng cho phép thời hạn cơ cấu nợ dài hơn 12 tháng. Với ngân hàng, Thông tư 02 có tác động không lớn, nhưng việc sửa đổi có thể giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay”, ông Hưng nói.

Đến ngày 31/1/2024, lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại giảm lần lượt khoảng 0,15%/năm và 0,25%/năm so với cuối năm 2023. Ảnh: Tiên Giang

Đến ngày 31/1/2024, lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại giảm lần lượt khoảng 0,15%/năm và 0,25%/năm so với cuối năm 2023. Ảnh: Tiên Giang

Hướng dòng vốn tín dụng trúng mục tiêu

Từ phía cơ quan điều hành chính sách tiền tệ, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhận định, tăng trưởng tín dụng giảm so với cuối năm 2023 do một số nguyên nhân như: cầu tín dụng của nền kinh tế giảm do cầu đầu tư, sản xuất, kinh doanh giảm; một số nhóm khách hàng có nhu cầu nhưng chưa đáp ứng điều kiện vay vốn/hoặc còn vướng mắc về thủ tục pháp lý; quy luật mùa vụ…

Để góp phần hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn, NHNN đề nghị các ngân hàng thương mại quyết liệt triển khai giải pháp tăng trưởng tín dụng đúng, trúng mục tiêu ngay từ đầu năm, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn tín dụng của nền kinh tế, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, bảo đảm hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả.

Về lĩnh vực bất động sản, tiếp tục rà soát, phân loại các dự án bất động sản để kịp thời có giải pháp tín dụng phù hợp đối với doanh nghiệp, dự án đủ điều kiện, đặc biệt là các doanh nghiệp có dự án bất động sản đáp ứng nhu cầu thực của thị trường, các dự án nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá thấp phù hợp với thu nhập của người lao động; đẩy mạnh triển khai chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.

Đối với lĩnh vực BOT, BT giao thông, tiếp tục theo dõi tình hình cấp tín dụng đối với các dự án cũ, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý khó khăn, vướng mắc liên quan đến cấp tín dụng đối với các dự án này. Đối với các dự án mới, ngân hàng chủ động tiếp cận thông tin, xem xét, quyết định cho vay trên cơ sở thẩm định hiệu quả của dự án, khả năng trả nợ của khách hàng và khả năng cân đối nguồn vốn theo quy định của pháp luật.

Đối với các dự án trọng điểm, NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại nâng cao trách nhiệm thẩm định, xem xét quyết định cho vay đối với các dự án lớn, trọng điểm quốc gia theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm an toàn hiệu quả; tăng cường đồng tài trợ đối với các dự án lớn, trọng điểm để tăng cường khả năng cung ứng vốn, chất lượng tín dụng; thường xuyên nắm bắt thông tin về các dự án lớn, khách hàng vay vốn; chủ động hợp tác với khách hàng để giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Đồng thời, tiếp tục triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo quy định của Thông tư số 02/2023/TT-NHNN, bảo đảm thực hiện đúng quy định, giám sát chặt chẽ, an toàn, phòng ngừa, ngăn chặn việc lợi dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ để trục lợi.

Chuyên đề