|
| Hiện tượng quá tải hệ thống tại Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Ảnh Internet |
Ngày 30/3, HOSE đã làm việc với Ban Chỉ đạo sự cố nghẽn mạng về tình trạng quá tải hệ thống tại HOSE và các giải pháp khắc phục. Theo HOSE, từ tháng 12/2020, tại một số phiên giao dịch trên HOSE đã ghi nhận tình trạng một số công ty chứng khoán (CTCK), đặc biệt là các CTCK có nhiều khách hàng, không gửi được lệnh vào hệ thống giao dịch của HOSE trong những phiên giao dịch có thanh khoản lớn. Tình trạng này xảy ra khi có sự gia tăng đột biến số lệnh từ các CTCK vào sàn.
Theo thống kê của HOSE, trong Top 20 CTCK hàng đầu, lượng lệnh vào sàn tăng ít nhất là trên 3 lần, bình quân là 5 - 6 lần, cá biệt một số công ty có số lệnh vào sàn tăng 13 - 18 lần. Số lệnh vào sàn nhiều phiên vượt quá năng lực thiết kế của hệ thống, gây hiện tượng quá tải hệ thống.
Hệ thống giao dịch của HOSE có công suất thiết kế là 900.000 lệnh, hoạt động theo cơ chế phân bổ đều cho các CTCK. Trong đó, hệ thống tự động dành 20% cho lệnh dự phòng, 80% còn lại phân bổ cho CTCK theo 2 vòng. Vòng 1, phân bổ đều mỗi công ty khoảng 3.000 lệnh (các CTCK đều được chia như nhau, kể cả công ty đã dừng hoạt động). Vòng 2, dung lượng lệnh sẽ được phân bổ dựa theo số lệnh trong quá khứ của từng công ty và toàn thị trường. Cách phân bổ này nhằm tối ưu hóa tài nguyên của hệ thống đang vận hành.
Việc phân bổ số lượng lệnh dựa trên dữ liệu sử dụng thực tế nhằm ngăn chặn sự gia tăng đột biến về số lượng lệnh xuất phát từ lỗi hệ thống của một CTCK nào đó, có thể gây “sập” hệ thống của Sở. Các nguyên tắc phân bổ lệnh giao dịch là thiết kế và tính năng sẵn có của hệ thống, HOSE hiện tại không can thiệp để thay đổi được.
Với cơ chế phân bổ đều cho mỗi CTCK khoảng 3.000 lệnh ngay từ đầu ngày, khi xảy ra tình trạng quá tải hệ thống ở một số CTCK lớn, thì tại một số CTCK nhỏ hơn, nhà đầu tư vẫn có thể đặt lệnh giao dịch bình thường do chưa dùng hết số lệnh được phân bổ.
Bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết, cuối tháng 12, Bộ Tài chính đã chỉ đạo UBCK phối hợp với đơn vị liên quan tiến hành khảo sát hiện trạng hệ thống, đưa ra phương án khả thi khắc phục kỹ thuật, đồng thời áp dụng một số giải pháp hành chính. Cụ thể, nâng lô giao dịch từ 10 cổ phiếu lên 100 cổ phiếu từ 1/4/2020. Đầu tháng 3/2021, UBCK có công văn khuyến nghị công ty niêm yết chuyển niêm yết sang Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX).
Giải pháp nâng lô giao dịch đã góp phần giảm tải một phần lệnh vào hệ thống, giúp thanh khoản tăng 15 - 18% như dự kiến. Tuy nhiên, hiện tượng quá tải hệ thống vẫn chưa được xử lý dứt điểm, nhất là trong các phiên có thanh khoản rất lớn chạm đến mức 15.000 - 16.000 tỷ đồng.
Cũng theo bà Bình, các giải pháp này chỉ là tạm thời, giải pháp xử lý triệt để tình trạng nghẽn mạng là sử dụng hệ thống của Hàn Quốc. HOSE đã ký thỏa thuận hợp tác triển khai gói thầu xây dựng hệ thống mới với đối tác Hàn Quốc (KRX) từ năm 2012 trị giá 600 tỷ đồng, dự kiến đưa vào sử dụng cuối năm nay sau nhiều lần lỗi hẹn.
“Dù vậy, mốc cuối năm vẫn là quãng đường dài. Do đó, Bộ Tài chính đang phối hợp với FPT triển khai giải pháp về mặt kỹ thuật tạm thời. Đây là giải pháp sử dụng phần mềm hệ thống giao dịch đang được sử dụng tại HNX và sẽ triển khai trên nền tảng hạ tầng tại HOSE để có thể thay thế hệ thống khớp lệnh của HOSE. Giải pháp này giảm thiểu việc tác động, thay đổi đối với hệ thống của các CTCK. Mục tiêu đặt ra là hệ thống sẽ xử lý được khoảng từ 3 triệu đến 5 triệu lệnh một ngày. Thời gian dự kiến triển khai hệ thống là khoảng 3 đến 4 tháng”, bà Bình chia sẻ.
Về tình trạng một số CTCK giao dịch sử dụng robot (giao dịch thuật toán) để đặt lệnh; hay một số CTCK chỉnh sửa hệ thống theo đó làm phát sinh các lỗi ảnh hưởng đến hệ thống, HOSE cho biết đã báo cáo UBCKNN để họp và nhắc nhở, khuyến cáo các CTCK không được sử dụng giải pháp đặt lệnh qua robot trong giai đoạn này để giảm tải hệ thống.
HOSE sẽ giám sát quá trình thay đổi hệ thống của CTCK. Trường hợp phát hiện nguy cơ hệ thống của CTCK gây bất ổn cho hệ thống của HOSE, các biện pháp ngăn chặn sẽ được áp dụng, bao gồm việc tạm thời ngắt kết nối của CTCK.
