Cải thiện môi trường kinh doanh hỗ trợ phục hồi kinh tế

Cải cách thể chế phải tập trung sửa đổi các nhóm luật, quy định liên quan đến phân bố và huy động nguồn lực như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng… để phát triển các loại thị trường nhân tố sản xuất, giúp phân bổ, sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Ảnh: Lê Tiên

Phải quay trở lại tập trung cải thiện môi trường kinh doanh

Theo TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, môi trường kinh doanh có ý nghĩa rất quan trọng đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia. Do đó, trong giai đoạn chịu ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 vừa qua, nhiều quốc gia đã coi khó khăn như là “lực đẩy” để họ tăng cường ứng dụng công nghệ số, chính quyền số... nhằm cải thiện môi trường kinh doanh.

Ông Bình cho rằng, sau đại dịch Covid-19, cạnh tranh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giữa các quốc gia sẽ càng gay gắt hơn, nên việc cải thiện môi trường kinh doanh cần được thực hiện mạnh mẽ hơn, từ đó thúc đẩy khởi nghiệp, thu hút đầu tư trong và ngoài nước…

Theo ông Bình, những khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra đã buộc chúng ta phải quan tâm hơn đến những ưu tiên khác, nhưng có lẽ đã đến thời điểm phải quay trở lại tập trung cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh thuộc Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, do tác động của dịch bệnh Covid-19, các nhóm giải pháp của Chính phủ tập trung nhiều vào chống dịch, hỗ trợ doanh nghiệp (DN) dưới hình thức giãn thời gian nộp thuế, bảo hiểm xã hội, giảm tiền thuê đất, hỗ trợ an sinh xã hội… Vì vậy, nỗ lực cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh của các bộ, ngành có xu hướng chững lại.

Theo bà Thảo, bất cập do chính sách pháp luật hay thay đổi, thiếu tính ổn định; năng lực soạn thảo chính sách, pháp luật còn hạn chế… vẫn còn; cải cách điều kiện kinh doanh (ĐKKD) đã thực hiện trên văn bản nhưng chưa có đánh giá hiệu quả thực thi; số lượng dịch vụ công trực tuyến theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương cải thiện mạnh mẽ nhưng thực tế còn hình thức. Các yếu tố thị trường vận hành chưa hiệu quả… Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, nhiều DN cũng chuyển sang những ngành nghề kinh doanh mới, song thể chế chính sách vẫn còn những rào cản đối với quá trình này.

Tập trung vào đâu?

Ông Nguyễn Đình Cung, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, dù cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh không có trong Chương trình phục hồi kinh tế 2022 - 2024, nhưng chúng ta vẫn phải thực hiện một cách thường xuyên, liên tục. “Phải coi đây như là một trong những trụ cột quan trọng của quá trình phục hồi và phát triển kinh tế trong dài hạn”, ông Cung nêu quan điểm.

Theo ông Cung, cần tiếp tục duy trì, kế thừa chương trình cải cách môi trường kinh doanh của Chính phủ nhiệm kỳ 2016 - 2020 nhưng có sửa đổi một số nội dung cho phù hợp, đồng thời mở rộng phát triển thêm, mạnh mẽ và quyết liệt hơn trong một số nội dung. Chẳng hạn như: bãi bỏ 1/3 đến 1/2 danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện và các ĐKKD tương ứng; cắt giảm, đưa ra khỏi danh mục kiểm tra chuyên ngành đối với các mặt hàng có độ rủi ro rất thấp hoặc gần như không có rủi ro; chỉ quy định những mặt hàng thực sự cần thiết phải quản lý; bổ sung danh mục mặt hàng miễn, giảm kiểm tra chuyên ngành; quyết liệt thay đổi căn bản phương thức quản lý, kiểm tra chuyên ngành…

Bên cạnh đó, ông Cung cho rằng, cải cách thể chế tới đây phải tập trung sửa đổi các nhóm luật, quy định liên quan đến phân bố và huy động nguồn lực (Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng…) để phát triển các loại thị trường nhân tố sản xuất, giúp phân bổ, sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn.

Về vấn đề này, ông Lê Duy Bình cho rằng, chương trình cải thiện môi trường kinh doanh hỗ trợ phục hồi kinh tế lần này cần tập trung cải thiện chất lượng quy định pháp luật theo tiêu chí của Tổ chức Hợp tác kinh tế và Phát triển (OECD). Ngoài ra, những thủ tục hành chính hay ĐKKD gây khó khăn, nhũng nhiễu cho DN phải được bãi bỏ, loại trừ…

Trong khi đó, bà Thảo cho rằng, cần tiếp tục bãi bỏ những rào cản môi trường kinh doanh càng sớm càng tốt. Những thủ tục hành chính, ĐKKD không cần thiết thì phải bỏ ngay. Nếu ĐKKD nào thực sự cần thiết thì cũng phải cải thiện theo hướng làm cho các thủ tục đơn giản hơn, thuận lợi hơn.