Bộ GTVT “hiến kế” gỡ vướng trong đấu thầu

(BĐT) - Xuất phát từ thực tiễn đấu thầu, mới đây, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đề xuất một số giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho công tác lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư hiện nay.
Bộ GTVT kiến nghị nghiên cứu điều chỉnh Nghị định số 15/2015/NĐ-CP theo hướng không giao nhà đầu tư lập dự án đầu tư để quản lý tốt hơn chi phí, đảm bảo minh bạch,… Ảnh: Nhã Chi
Bộ GTVT kiến nghị nghiên cứu điều chỉnh Nghị định số 15/2015/NĐ-CP theo hướng không giao nhà đầu tư lập dự án đầu tư để quản lý tốt hơn chi phí, đảm bảo minh bạch,… Ảnh: Nhã Chi

Bổ sung biện pháp xử lý nhà thầu vi phạm

Bộ GTVT cho biết, theo quy định tại mẫu hồ sơ mời thầu (HSMT) xây lắp ban hành theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT quy định chi tiết lập HSMT xây lắp thì nhà thầu có lịch sử không hoàn thành hợp đồng trong khoảng thời gian từ 3 – 5 năm sẽ bị loại trong bước đánh giá năng lực, kinh nghiệm. Như vậy, về bản chất, nhà thầu không hoàn thành hợp đồng gần như bị cấm thầu trong vòng từ 3 – 5 năm. Tuy nhiên, nội dung trên chưa được quy định trong Luật Đấu thầu, do đó, Bộ GTVT đề nghị bổ sung quy định này vào Luật Đấu thầu để tăng hiệu lực pháp lý, hiệu quả quản lý nhà nước.

Ngoài ra, để thuận lợi trong quá trình quản lý, xử lý nhà thầu vi phạm các quy định trong đấu thầu, Bộ GTVT đề nghị Chính phủ, Bộ KH&ĐT nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định xử lý trong trường hợp nhà thầu không hoàn thành hợp đồng là cảnh cáo nhà thầu trúng thầu nhưng cố tình không tiến hành thương thảo, hoàn thiện hợp đồng hoặc đã thương thảo, hoàn thiện hợp đồng nhưng không ký hợp đồng; nhà thầu đã ký hợp đồng nhưng cố tình không thực hiện một phần hay toàn bộ hợp đồng; nhà thầu thực hiện gói thầu dịch vụ tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp hoặc gói thầu EPC không bảo đảm chất lượng và tiến độ theo thỏa thuận trong hợp đồng. Bộ GTVT cũng đề nghị cấm tham gia hoạt động đấu thầu đối với tổ chức, cá nhân có từ 2 hành vi vi phạm trở lên bị cảnh cáo theo quy định trên.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng kiến nghị Bộ KH&ĐT đánh giá, nghiên cứu bổ sung các chế tài mạnh hơn để xử lý trách nhiệm của tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm tra và đặc biệt là tư vấn giám sát; rà soát lại các chính sách tín dụng, kiểm tra giám sát các hoạt động tín dụng trong đầu tư phát triển hạ tầng; chỉ đạo ngân hàng thương mại tăng cường công tác thẩm định, đánh giá rủi ro, quản lý chặt chẽ việc sử dụng, giải ngân nguồn vốn vay, nguồn vốn sở hữu của doanh nghiệp dự án, doanh thu dự án; nghiên cứu trình Chính phủ ban hành chính sách, cơ chế thị trường vốn dài hạn đầu tư kết cấu hạ tầng… 

Sớm ban hành Luật về PPP

Theo Bộ GTVT, mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2015/NĐ-CP (NĐ15) về đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), nhưng phía Nhà nước và tư nhân vẫn còn gặp nhiều khó khăn, bất cập trong nhiều nội dung công việc như: quy trình, thủ tục và nội dung cần thiết để thực hiện quyết định đầu tư dự án; công tác giám sát, nghiệm thu và thanh toán công trình; công tác giám sát và quản lý chất lượng trong quá trình đầu tư, vận hành; các cơ chế ưu đãi, bảo đảm đầu tư. Bộ GTVT cho rằng, một trong những vấn đề cốt lõi nữa là khung pháp lý về PPP mới dừng lại ở mức nghị định nên tính ổn định của chính sách không cao và đây là quan ngại lớn của các nhà đầu tư nước ngoài.

Bộ GTVT đề nghị Bộ KH&ĐT có kế hoạch tổng kết 2 năm thực hiện NĐ15 và Nghị định số 30/2015/NĐ-CP (NĐ30) làm cơ sở để nghiên cứu trình Quốc hội ban hành Luật về PPP, tạo cơ sở pháp lý cao hơn, thống nhất, đồng bộ cho hoạt động xã hội hóa các lĩnh vực nói chung và xã hội hóa đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông nói riêng. Trong lựa chọn nhà đầu tư cần sớm nghiên cứu, tham mưu điều chỉnh, bổ sung phương pháp đánh giá tài chính - thương mại của hồ sơ dự thầu theo quy định của NĐ30. Để quản lý tốt hơn chi phí, đảm bảo minh bạch, khuyến khích nhà đầu tư sáng tạo và áp dụng công nghệ mới, nghiên cứu điều chỉnh NĐ15 theo hướng không giao nhà đầu tư lập dự án đầu tư; chỉ tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư sau khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thiết kế, dự toán; giá trị trúng thầu của nhà đầu tư khi đấu thầu rộng rãi là giá trị cuối cùng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận thanh, quyết toán hợp đồng dự án.           

Chuyên đề