Xã hội hóa hoạt động y tế: Cần khung pháp lý rõ ràng

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Cung cấp dịch vụ y tế theo yêu cầu, hay triển khai mô hình liên doanh, liên kết (LDLK) trong lĩnh vực y tế là những hoạt động đã được các cơ sở y tế (CSYT) thực hiện trong nhiều năm nay. Tuy nhiên, do hành lang pháp lý chưa đầy đủ nên đã gây ra nhiều khó khăn, vướng mắc cho các CSYT trong quá trình triển khai, thậm chí dẫn đến một số sai phạm. Để xã hội hóa dịch vụ y tế, đồng thời tổ chức tốt hoạt động đấu thầu trong lĩnh vực này, điều cần nhất là phải có một khung pháp lý rõ ràng.
Dựa trên thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế, các cơ sở y tế tự quyết định về xây dựng giá dịch vụ chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh theo yêu cầu tại cơ sở mình. Ảnh: Lê Tiên
Dựa trên thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế, các cơ sở y tế tự quyết định về xây dựng giá dịch vụ chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh theo yêu cầu tại cơ sở mình. Ảnh: Lê Tiên

Lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai cho biết, mô hình LDLK được thực hiện rất phổ biến ở nhiều bệnh viện trên cả nước, nhưng mỗi nơi thực hiện theo một cách khác nhau do chưa có quy định rõ ràng về định mức giá dịch vụ kỹ thuật, định giá phần vốn góp của Nhà nước… Đây cũng là yếu tố dẫn đến rủi ro cho các bên thực thi. Cũng theo lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai, sau vụ việc sai phạm trong các đề án LDLK, Bệnh viện đã đưa giá dịch vụ kỹ thuật về mức giá tương đương với mức chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT). Tuy nhiên, vấn đề phát sinh là mức thu thấp khiến Bệnh viện không đủ nguồn để chi trả lương nhân công, thậm chí còn lạm chi sang Quỹ Phát triển sự nghiệp.

Tại Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP. HCM, phản ánh từ lãnh đạo tổ chức này cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP để tháo gỡ khó khăn trong mua sắm, đấu thầu vật tư, hóa chất, trang thiết bị y tế (TTBYT), trong đó cho phép 1 báo giá thay vì 3 báo giá đối với TTBYT chỉ có một nhà phân phối, nhưng điểm khó là Bệnh viện không thể biết được báo giá đưa ra là cao hay thấp, có sát với giá trị thực của hàng hóa hay không. Hiện tại, không có giới hạn nào về giá kê khai được tăng bao nhiêu so với giá nhập khẩu. Việc kê khai, niêm yết giá hay báo giá hoàn toàn phụ thuộc vào doanh nghiệp chào giá. Nếu không có quy định rõ ràng thì rủi ro cho các bệnh viện khi hậu kiểm là rất lớn. Mặt khác, Nghị quyết số 30/NQ-CP cho phép nhận máy cho tặng, nhưng không phải đơn vị đặt máy nào cũng chấp nhận chuyển đổi sang hình thức sở hữu toàn dân này.

Về phía Bộ Y tế, trước những lo ngại trên, ông Nguyễn Tường Sơn, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính thuộc Bộ Y tế cho biết, năm 2019, Bộ Y tế đã ban hành thông tư về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nên Chính phủ đã yêu cầu tạm dừng triển khai thông tư này.

Theo ông Sơn, chủ trương xã hội hóa trong các CSYT tiếp tục được khẳng định tại Luật Khám chữa bệnh (sửa đổi), có hiệu lực từ ngày 1/1/2024. Trong đó, Bộ Y tế được giao xây dựng phương pháp định giá, từ đó các CSYT tự quyết định về giá KCB theo yêu cầu tại cơ sở mình.

Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2024 xác định chủ trương đẩy mạnh hoạt động xã hội hóa tại các cơ sở y tế. Ảnh: Lê Tiên

Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2024 xác định chủ trương đẩy mạnh hoạt động xã hội hóa tại các cơ sở y tế. Ảnh: Lê Tiên

Hiện tại, Bộ Y tế đang xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn xây dựng giá dịch vụ chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh theo yêu cầu do CSYT công lập cung cấp. Đến nay, Dự thảo Thông tư đã cơ bản hoàn thành việc lấy ý kiến các bộ, ngành và chuẩn bị báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Bộ Y tế kỳ vọng thông tư mới sẽ được ban hành trong tháng 4/2023.

Điểm đáng chú ý tại Dự thảo Thông tư trên là quy định, việc khám chữa bệnh tại các CSYT công lập vẫn phải bảo đảm quy định theo định mức kinh tế kỹ thuật do Bộ Y tế ban hành đối với tất cả các đối tượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh BHYT, hoặc không có BHYT, hoặc theo yêu cầu. Thông tư chỉ xây dựng các dịch vụ phát sinh, ngoài định mức kinh tế kỹ thuật theo yêu cầu của người bệnh, hoặc những dịch vụ do các hoạt động xã hội hóa, LDLK, hoặc do các CSYT tự đầu tư riêng biệt.

Do tính đặc thù của ngành y tế, đồng thời để khắc phục những vấn đề bất cập thời gian qua, Bộ Y tế đang được Chính phủ giao tham mưu, xây dựng nghị định riêng về LDLK tại các CSYT công lập.

Đại diện Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Y tế cũng cho biết, do tính đặc thù của ngành y tế, đồng thời để khắc phục những vấn đề bất cập thời gian qua, Bộ Y tế đang được Chính phủ giao tham mưu, xây dựng nghị định riêng về LDLK tại các CSYT công lập. Trước mắt, theo Nghị quyết số 30/NQ-CP, đối với các hợp đồng LDLK đã hết hạn, các bên cần dựa vào điều khoản hợp đồng đã ký để xử lý. Trong trường hợp nhà đầu tư tiếp tục đặt máy móc, TTBYT tại bệnh viện để hoạt động thì các bên có thể ký lại hợp đồng. Nếu nhà đầu tư trao tặng TTBYT, bệnh viện được phép sử dụng và các dịch vụ kỹ thuật thực hiện bằng TTBYT này được Quỹ BHYT thanh toán. Tuy nhiên, Nghị quyết số 30/NQ-CP chỉ có hiệu lực đến khi Luật Khám chữa bệnh có hiệu lực (01/01/2024).

Liên quan đến hoạt động đấu thầu, xuất phát từ những khó khăn thực tế, ý kiến từ nhiều bệnh viện cho rằng, Ban soạn thảo Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Khám chữa bệnh cần bổ sung quy định về việc đấu thầu cung cấp vật tư, hóa chất và nhà thầu trúng thầu chịu trách nhiệm cung cấp TTBYT để sử dụng vật tư, hóa chất đó theo yêu cầu của chủ đầu tư. Trong trường hợp này, nhà thầu không chuyển giao quyền sở hữu, chỉ chuyển giao quyền sử dụng TTBYT cho CSYT.

Cùng với đó, Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn cần bổ sung/hướng dẫn các cách thức lựa chọn nhà thầu cung cấp vật tư, hóa chất và TTBYT như: đấu thầu gói thầu cung cấp TTBYT và vật tư, hóa chất đi kèm để vận hành TTBYT này trong thời gian sử dụng của TTBYT (nhà thầu trúng thầu chuyển giao quyền sở hữu TTBYT cho chủ đầu tư kể từ khi hợp đồng giữa các bên có hiệu lực); hoặc là đấu thầu gói thầu thuê TTBYT xét nghiệm trọn gói; hoặc đấu thầu gói thầu thuê mua TTBYT xét nghiệm trọn gói.

Ông Nguyễn Tử Hiếu, Phó Vụ trưởng Vụ TTBYT và Công trình y tế cho biết, Bộ Y tế đang phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát các vấn đề liên quan đến quản lý TTBYT, để có thể đưa vào quy định rõ ràng hơn về giá gói thầu trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn.

Chuyên đề