|
| 36% tổng số gói thầu lựa chọn nhà thầu qua mạng, chủ yếu là lĩnh vực xây lắp, chỉ có 1 nhà thầu tham dự với tỷ lệ tiết kiệm trung bình 2,4%. Ảnh: Tiên Giang |
Tỷ lệ lớn gói thầu xây lắp chỉ có 1 nhà thầu tham gia
Số liệu thống kê cho thấy, số lượng nhà thầu trung bình tham gia ĐTQM là 2,5 nhà thầu/gói thầu. Trong đó, khoảng 36% tổng số các gói thầu (đặc biệt là lĩnh vực xây lắp) chỉ có 1 nhà thầu tham gia.
Theo khảo sát của Báo Đấu thầu đối với các gói thầu xây lắp từ ngày 1/1/2019 đến ngày 8/7/2019, Công ty CP Tư vấn tổng hợp số 1 (đại diện bên mời thầu) đã tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng 33 gói thầu xây lắp, trong đó, 28 gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham gia và trúng thầu. Đáng chú ý, Công ty TNHH Thương mại Đầu tư Xây dựng Minh Đức một mình tham gia và được công bố trúng 13 trong số 28 gói thầu này.
Cũng trong thời gian trên, Trung tâm Kỹ thuật đường bộ 3 đã tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng 47 gói thầu xây lắp, trong đó có 37 gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham dự. Kết quả lựa chọn nhà thầu của các gói thầu ĐTQM chỉ có 1 nhà thầu tham gia nêu trên cho thấy, Công ty CP Hoàng An trúng 6 gói thầu; Công ty CP Xây dựng giao thông Việt Phát trúng 3 gói thầu; Công ty CP Tư vấn và Xây dựng Đông Phong trúng 5 gói thầu; Công ty CP Quản lý và Xây dựng đường bộ Quảng Nam Đà Nẵng trúng 4 gói thầu…
Tương tự, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đông Anh (Hà Nội) đã tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng 48 gói thầu xây lắp. Trong số này có tới 35 gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham dự. Kết quả lựa chọn nhà thầu của 35 gói thầu trên cho thấy, Công ty CP Thương mại và Đầu tư Phương Bắc trúng 4 gói thầu…
Giám sát chặt, xử lý nghiêm
Như vậy, với tỷ lệ 36% tổng số các gói thầu ĐTQM chỉ có 1 nhà thầu tham dự cùng với tỷ lệ tiết kiệm thấp nhất (2,4%) dẫn đến nhiều nghi ngại rằng có hiện tượng lách luật, vi phạm quy định về cạnh tranh, công bằng.
Theo một chuyên gia đấu thầu, có trường hợp ĐTQM chỉ có 1 nhà thầu quan tâm, tham gia là do thực tế. Nhưng cũng có trường hợp những gói thầu này được “bài binh bố trận”, có sự thông đồng giữa chủ đầu tư, bên mời thầu với nhà thầu như: gài bẫy tiêu chí lựa chọn nhà thầu trong hồ sơ mời thầu, thông báo mời thầu qua mạng vào các ngày lễ, tết để giảm sự cạnh tranh…
Do đó, cần thực hiện kiểm tra, khảo sát thí điểm một cách ngẫu nhiên dựa trên thống kê các gói thầu có những dấu hiệu thiếu cạnh tranh như: chỉ có 1 nhà thầu tham dự ở nhiều gói thầu của cùng một bên mời thầu, hoặc bên mời thầu có số lượng lớn các gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham gia.
Kết quả khảo sát, kiểm tra sẽ góp phần tìm được nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn tới hiện tượng chỉ có 1 nhà thầu tham dự thầu. Từ đó có những chế tài răn đe đủ mạnh tới các bên mời thầu/chủ đầu tư và nhà thầu có hành vi vi phạm, không bảo đảm cạnh tranh.
Trong chỉ đạo mới nhất, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, tổng công ty, tập đoàn kinh tế nhà nước nghiêm túc triển khai ĐTQM theo chỉ tiêu nêu tại Nghị quyết số 01/NQ-CP năm 2019; thường xuyên giám sát việc triển khai ĐTQM tại các đơn vị trong phạm vi quản lý của mình. Đối với những gói thầu chỉ có duy nhất 1 nhà thầu tham gia, cần thực hiện kiểm tra, giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm khắc chủ đầu tư và các bên liên quan nếu phát hiện hành vi vi phạm, không bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu.
