Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Jim Mattis và Tổng thống Donald Trump tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng hôm 23/12 - Ảnh: Reuters. |
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 23/12 tuyên bố ông sẽ thay Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Jim Mattis sớm hơn 2 tháng so với dự kiến. Giới chức Mỹ nói rằng động thái này của ông Trump xuất phát từ việc ông "bực mình" với lá thư từ chức của ông Mattis - hãng Reuters đưa tin.
Hôm thứ Năm, ông Mattis bất ngờ tuyên bố sẽ từ chức từ ngày 28/2, sau khi có những bất đồng với ông Trump về chính sách đối ngoại, bao gồm quyết định gây sửng sốt của Tổng thống về rút quân khỏi Syria và lên kế hoạch giảm quân ở Afghanistan.
Vụ từ chức diễn ra trong bối cảnh ông Trup đối mặt sự chỉ trích từ nhiều nghị sỹ thuộc cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, cũng như các nước đồng minh của Mỹ, về quyết định trên của ông - quyết định đi ngược lại lời khuyến của các cố vấn cấp cao và các chỉ huy quân sự Mỹ.
Việc ông Mattis, một nhân vật nhận được sự nể trọng của Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ, làm gia tăng lo ngại về điều mà nhiều người cho là phương pháp tiếp cận khó lường và tự ra quyết định của ông Trump đối với vấn đề an ninh toàn cầu.
Ông Trump tuyên bố, cùng với việc ông Mattis từ chức vào ngày 1/1, ông Patrick Shanahan, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ, sẽ trở thành quyền Bộ trưởng.
Trong lá thư từ chức gửi ông Trump vào hôm thứ Năm, ông Mattis đã cho thấy rõ những mối bất đồng của ông với người đứng đầu Nhà Trắng. Ông Mattis ngầm chỉ trích ông Trump không tôn trọng giá trị của các đồng minh thân cận nhất của Mỹ - những quốc gia đã sát cánh bên Mỹ trong các cuộc xung đột ở cả Syria và Afghanistan.
Trong một dòng trạng thái (tweet) trên Twitter hôm thứ Năm, ông Trump nói ông Mattis sẽ rời cương vị người đứng đầu Lầu Năm Góc vào cuối tháng 2. Tuy nhiên, nguồn tin là quan chức chính quyền Mỹ ngày 23/12 nói với Reuters rằng có vẻ như dòng tweet đó được ông Trump viết trước khi đọc thư từ chức của ông Mattis.
Sau khi đọc thư, ông Trump đã đổi ý, quyết định buộc ông Mattis phải từ chức sớm hơn 2 tháng so với dự kiến ban đầu. Nguồn tin cũng nói ông Trump dự định sẽ đề cử Bộ trưởng Bộ Quốc phòng mới lên Quốc hội Mỹ trong vòng 2 tuần tới.
Tuyên bố rút quân Mỹ khỏi Syria được ông Trump đưa ra hôm thứ Tư, với lý do để bảo toàn sinh mạng cho binh lính Mỹ và tiết kiệm chi phí. Một ngày sau, giới chức Mỹ tuyên bố đang vạch kế hoạch rút khoảng một nửa trong số 14.000 binh sỹ nước này ở Afghanistan.