Cần có cơ chế linh động hơn trong việc cấp hạn mức gia công vàng một chữ SJC. Ảnh: Nguyễn Tuyền |
Vấn đề được đặt ra là vì sao vàng một chữ SJC lại bị “ghẻ lạnh” đến vậy dù nó đang là thương hiệu vàng quốc gia?
Vàng miếng SJC một chữ được xác định là vàng cũ, do Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn sản xuất từ năm 1996. Loại vàng này có một chữ cái ở trước dãy số sêri, đã từng được lưu thông từ trước khi SJC được công nhận là thương hiệu vàng quốc gia. Do đã được sản xuất từ lâu nên những sản phẩm vàng đó một phần bị móp méo trong lưu thông, một phần vì mẫu mã bao bì cũ nên khi doanh nghiệp thu mua phải áp phí gia công lại.
Chuyện bắt đầu “nóng” khi những ngày đầu năm 2016, Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn thông báo tạm ngừng thu mua loại vàng SJC một chữ. Lý do được Công ty này đưa ra là hạn mức gia công vàng đã hết. Công ty đã gửi kiến nghị lên Ngân hàng Nhà nước xin giấy phép cho việc gia công vàng miếng loại một chữ và vàng móp mép cho năm 2016 với tổng số lượng là 60.000 lượng.
Sự việc này đã gây tâm lý hoang mang, lo ngại cho một số người cầm vàng, đặc biệt trong bối cảnh giá vàng xuống thấp như hiện nay. Và đến chiều ngày 12/1 khi Ngân hàng Nhà nước cho phép Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn được gia công vàng miếng với hạn mức mới là 30.000 lượng trong 6 tháng đầu năm nay, hoạt động thu mua vàng miếng SJC loại 1 chữ mới trở lại bình thường.
Tuy nhiên, chuyện chưa dừng lại ở đó, dư luận lại tiếp tục bức xúc khi một số cửa hàng vàng tại TP.HCM tuyên bố chỉ thu gom vàng SJC loại một chữ khi có đủ 10 lượng trở lên. Nhiều người dân không khỏi hoang mang đã hùn nhau đi bán vàng một chữ đổi lấy vàng 2 chữ dù chịu thiệt với mức phí cao.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước đã khẳng định hiện tượng này là có nhưng chỉ trong ngày 13/1, sau khi Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn được cấp hạn mức gia công vàng miếng. Tuy nhiên, ngay sau đó hoạt động kinh doanh vàng đã trở lại bình thường, hiện giờ không có vấn đề gì.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng đã khuyên người dân nếu có vàng 1 chữ khi có nhu cầu thực sự cần thiết hãy bán ra, tránh bị thiệt vì một chữ hay 2 chữ đều là vàng 99,99 SJC.
Với những diễn biến trên, dư luận đang đặt câu hỏi, liệu Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn có độc quyền thái quá khi đang chịu trách nhiệm liên quan đến thương hiệu vàng quốc gia?
Tại Quyết định số 1623/QĐ-NHNN ngày 23/8/2012 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc tổ chức và quản lý sản xuất vàng miếng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nêu rõ, Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn không được tiếp tục sản xuất vàng miếng mà chỉ được gia công vàng miếng SJC 99,99% cho Ngân hàng Nhà nước theo chỉ đạo về hạn mức, thời điểm sản xuất và nguồn vàng nguyên liệu để tổ chức sản xuất vàng miếng và dưới sự quản lý, giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước.
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM khẳng định, căn cứ Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, với tư cách là nhà sản xuất, Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn có nghĩa vụ tuân thủ các điều kiện bảo đảm chất lượng đối với sản phẩm và chịu trách nhiệm trước pháp luật, người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm do mình sản xuất. Do vậy, không có sự phân biệt về chất lượng giữa vàng miếng SJC một chữ số và vàng miếng SJC hai chữ số do Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn đã sản xuất.
Ngoài ra, theo quy định tại Nghị định 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, Nhà nước công nhận tất cả các loại vàng miếng đã từng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép sản xuất. Do vậy, Ngân hàng Nhà nước khẳng định vàng miếng SJC một chữ số hay vàng miếng SJC hai chữ số đều được lưu thông bình thường, không có sự phân biệt.
Giới chuyên gia nhận định, để tránh thiệt hại cho người dân, cần có cơ chế linh động hơn trong việc cấp hạn mức gia công vàng móp méo, vàng một chữ SJC. Hơn nữa, khi việc xin gia công còn đang được Ngân hàng Nhà nước xem xét mà Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn tuyên bố ngưng thu mua vàng miếng loại 1 chữ, sản phẩm chính doanh nghiệp này đã dập, bán ra thị trường trước đó hàng chục năm là điều hết sức phi lý.
Tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng nhận định, để tránh gây tâm lý hoang mang cho người dân, trước khi hết hạn cần phải tìm cách gia hạn kịp thời. SJC đã là thương hiệu vàng quốc gia mà gây hoang mang cho dân chúng là điều không hợp lý và cơ quan quản lý cũng như doanh nghiệp cần phải linh hoạt hơn để tránh thiệt hại cho người dân.
Dư luận cũng tiếp tục đặt câu hỏi, liệu trong 6 tháng nữa khi mà hạn mức gia công vàng của Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn đã hết, người cầm vàng có tiếp tục chịu cảnh hoang mang như thời gian qua?