Để bảo đảm chất lượng lập hồ sơ mời thầu, cần đánh giá uy tín, chất lượng của các nhà thầu tư vấn. Ảnh minh họa: Nhã Chi |
Gói thầu XL-HNV2-03A có giá 193,509 tỷ đồng, thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp đoạn Hà Nội - Vinh, tuyến đường sắt Hà Nội do Công ty CP Tư vấn Xây dựng và Thương mại Hưng Phú (Nhà thầu Hưng Phú) lập HSMT. HSMT được phát hành vào ngày 27/5/2023. Ngày 13/6/2023, Công ty CP - Tổng công ty Cơ khí Thăng Long phản ánh có sai khác về số liệu giữa hồ sơ thiết kế và HSMT; một số hạng mục không có khối lượng, không trùng khớp…
Trước phản ánh này, Bên mời thầu (Ban Quản lý dự án đường sắt) đã tiếp thu và chỉnh sửa HSMT và hướng dẫn nhà thầu thực hiện theo hồ sơ thiết kế (vì sửa đổi HSMT nên Gói thầu được gia hạn thời điểm đóng thầu từ ngày 17 sang ngày 24/6/2023).
Trước đó, cũng tại dự án nêu trên, Gói thầu XL-HNV2-01 phát hành HSMT ngày 14/11/2022, đến ngày 24/11/2022 phải sửa đổi. Ngày 30/11/2022, nhà thầu đề nghị làm rõ về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự; đơn vị tính một số hạng mục công việc so với chỉ dẫn kỹ thuật và bản vẽ thiết kế. Lý giải thắc mắc này, Ban Quản lý dự án đường sắt (Bên mời thầu) cho biết, sai khác về đơn vị tính là do “lỗi đánh máy trong quá trình đăng tải HSMT”. Cùng với đó, một số hạng mục công việc cũng được điều chỉnh khối lượng; bổ sung một số hạng mục…
Gói thầu XL-VNT2-01A Cải tạo, nâng cấp đoạn Km319+020 - Km622+181 (249,432 tỷ đồng) thuộc các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp đoạn Vinh - Nha Trang, tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM do Nhà thầu Hưng Phú lập cũng gặp tình trạng nêu trên. Sau khi phát hành HSMT, Bên mời thầu đã phải chỉnh sửa khối lượng mời thầu và bổ sung hạng mục công việc.
Kết quả, các gói thầu trên chỉ có 1 nhà thầu tham dự.
Ở một tình huống khác, Nhà thầu Hưng Phú phải hủy thông báo mời thầu Gói thầu số 01 Thi công xây dựng có giá 2,47 tỷ đồng thuộc Dự án Sửa chữa thiết bị thông tin, tín hiệu cầu chung: cầu Long Đại Km538+398, tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM (Tổng công ty Đường sắt Việt Nam làm Chủ đầu tư) vì… “đăng nhầm thời điểm đóng thầu”.
Tại Bắc Giang, Gói thầu Xây lắp công trình thuộc Dự án Xây dựng cầu vượt từ Khu đô thị Tây Nam sang khu trung tâm logistics quốc tế TP. Bắc Giang do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP. Bắc Giang làm Chủ đầu tư, trực tiếp mời thầu phải điều chỉnh HSMT 2 lần. Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng và Thương mại Bảo Anh (Nhà thầu Bảo Anh) là đơn vị tư vấn lập HSMT.
Nhiều gói thầu khác trên địa bàn Bắc Giang do Nhà thầu Bảo Anh lập HSMT cũng phải chỉnh sửa HSMT, gia hạn thời điểm đóng thầu và thường có 1 nhà thầu tham dự như: Gói thầu Xây lắp, thiết bị công trình (39,771 tỷ đồng) thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp Trường Mầm non Dĩnh Kế; Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Cải tạo, xây dựng bổ sung vỏ mộ tại Nghĩa trang nhân dân xã Tân Mỹ, TP. Bắc Giang…
Khi nhà thầu tư vấn liên tục để xảy ra tình trạng HSMT kém chất lượng, theo khuyến cáo của một số chuyên gia, chủ đầu tư, bên mời thầu cần phải đánh giá lại chất lượng, uy tín của nhà thầu tư vấn.
Mặt khác, việc để xảy ra tình trạng HSMT kém chất lượng, bên cạnh trách nhiệm của nhà thầu tư vấn, cụ thể là cá nhân trực tiếp lập HSMT, còn có trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu. Bởi trong một số trường hợp, HSMT phải sửa đổi nhiều lần là do chủ đầu tư, bên mời thầu yêu cầu thay đổi và tư vấn làm theo đặt hàng.
Vị chuyên gia cho rằng, mặc dù bên mời thầu có thể đi thuê tư vấn lập HSMT, nhưng cũng phải có những hiểu biết cơ bản để kiểm soát chất lượng sản phẩm đầu ra, cũng như kiểm soát rủi ro, phát hiện được những chiêu trò cài cắm tiêu chí hạn chế cạnh tranh của nhà thầu tư vấn.