Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đồng chủ trì buổi họp báo về kết quả Hội nghị AMM 29. Ảnh: VGP/Thế Phong |
Mở đầu buổi họp báo, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết ông và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh vừa chủ trì hội nghị AMM 29 với 3 phiên họp trong 2 ngày 8-9/11. Hội nghị đã thành công tốt đẹp. Tình hình thế giới và khu vực, nhất là về kinh tế, đã có nhiều thay đổi. Trong bối cảnh đó, APEC đã tiếp tục phát huy vai trò là cơ chế hợp tác kinh tế hàng đầu của khu vực, khẳng định tính linh hoạt và khả năng thích ứng cao trong tình hình mới.
Trong cả năm qua, Việt Nam đã nỗ lực cùng với các thành viên APEC hiện thực hóa chủ đề “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung” và 4 ưu tiên hợp tác. Nhiều sáng kiến, ý tưởng và dự án hợp tác đã được đề xuất và triển khai.
Hội nghị ngày hôm nay chính là dịp để nhìn lại những thành quả hợp tác APEC cả năm qua và thảo lận hướng tháo gỡ những nút thắt về tăng trưởng và liên kết còn tồn tại. Quan trọng hơn, Hội nghị có nhiệm vụ hoàn thành các văn bản để trình lên các nhà lãnh đạo kinh tế APEC trong những ngày tới.
Phó Thủ tướng thông báo Hội nghị đã đạt được những kết quả nổi bật sau:
Một là, kết quả quan trọng của Hội nghị là trong bối cảnh tình hình thế giới còn nhiều bất định và khó khăn như hiện nay, các bộ trưởng tiếp tục khẳng định quyết tâm duy trì đà hợp tác và liên kết của APEC. Với quyết tâm đó, các bộ trưởng đã thảo luận nhiều biện pháp cụ thể thúc đẩy thương mại tự do và thuận lợi hóa đầu tư khu vực, hoàn tất thực hiện các mục tiêu Bogor; đẩy mạnh tăng trưởng chất lượng; tăng cường kết nối đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng; cải cách cơ cấu; giảm thiểu rủi ro thiên tai và tăng cường tính tự cường của các cộng đồng; chú trọng nâng cao năng lực liên kết kinh tế quốc tế cho các thành viên; hoan nghênh nỗ lực của các thành viên triển khai Tuyên bố Lima hướng tới hình thành khu vực thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương (FTAAP) và thực hiện hiệu quả các kế hoạch hợp tác dài hạn của Diễn đàn.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh thông báo kết quả Hội nghị AMM 29. Ảnh: VGP/Hải Minh
Hai là, các bộ trưởng nhất trí trước xu thế mới về công nghệ và toàn cầu hóa, kết nối sâu rộng hiện nay, APEC cần tạo những động lực mới để tiếp tục đóng góp vào việc duy trì châu Á-Thái Bình Dương là động lực của tăng trưởng và liên kết kinh tế toàn cầu. Trong đó, các bộ trưởng đều nhấn mạnh đến tầm quan trọng của cải cách cơ cấu để nâng cao năng suất, hỗ trợ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa trong thúc đẩy tăng trưởng và tạo việc làm; thúc đẩy sáng tạo, đổi mới, tinh thần kinh doanh và khởi nghiệp; trang bị các kỹ năng mới cho người lao động để thích ứng với việc làm trong kỷ nguyên số; ứng dụng KHCN để bảo đảm an ninh lương thực, phát triển nông nghiệp và nông thôn, ứng phó biến đổi khí hậu, đã được nhấn mạnh như những giải pháp hướng tới thực hiện mục tiêu này.
Ba là, các bộ trưởng đã thông qua nhiều sáng kiến quan trọng, có ý nghĩa thiết thực, đáng chú ý là: Khuôn khổ thuận lợi hóa thương mại điện tử xuyên biên giới; Chiến lược APEC về các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, xanh bền vững và sáng tạo; kế hoạch hành động nhiều năm về an ninh lương thực và biến đổi khí hậu giai đoạn 2018-2020; chương trình hành động về phát triển nông thôn-đô thị nhằm tăng cường an ninh lương thực và tăng trưởng chất lượng.
Bên cạnh đó, các bộ trưởng đã thống nhất các văn kiện mang tính định hướng chiến lược cho hợp tác APEC để trình lên các nhà lãnh đạo kinh tế trong những ngày tới. Trong đó, có nhiều văn kiện được xây dựng và thông qua trong năm nay liên quan đến các nội dung hợp tác rất thiết thực như: Thu hẹp khoảng cách phát triển; bảo đảm các nền kinh tế APEC phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội; mở ra những tiềm năng phát triển mới cho khu vực thông qua đẩy mạnh nguồn nhân lực chất lượng, hợp tác giáo dục; tạo điều kiện cho các tầng lớp nhân dân, phụ nữ, và thanh niên, đóng góp vào việc phát triển kinh tế và thụ hưởng các lợi ích của thương mại tự do và tăng trưởng.
Để chuẩn bị cho APEC bước vào thập niên phát triển thứ 4 và thúc đẩy hoàn tất thực hiện các mục tiêu Bogor vào năm 2020, các bộ trưởng thảo luận và nhất trí sự cần thiết, tiếp tục duy trì quá trình thảo luận về các định hướng hợp tác mới cho APEC sau năm 2020. Các bộ trưởng hoan nghênh việc thông qua văn kiện về APEC, hướng tới năm 2020 và tương lai, đây là một dấu ấn của hợp tác APEC năm 2017.
Sau đúng 11 năm, đây là lần thứ 2 Việt Nam đảm nhận vai trò chủ nhà Năm APEC. Việt Nam đã tập trung cao độ nguồn lực và dành nhiều tâm huyết để bảo đảm các sự kiện APEC được tổ chức thành công, gắn với mục tiêu đưa APEC trở thành một cộng đồng phát triển bền vững và sáng tạo, vì người dân, vì doanh nghiệp, xây dựng một cộng đồng châu Á-Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, năng động, kết nối và thịnh vượng.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu tại buổi họp báo. Ảnh: VGP/Hải Minh
Tại buổi họp báo, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng đã thông báo thêm một số nội dung liên quan đến hợp tác kinh tế-thương mại của APEC.
Theo Bộ trưởng, Hội nghị AMM 29 thực sự là một hoạt động vô cùng quan trọng và có ý nghĩa không chỉ đối với Việt Nam, các nước trong APEC mà còn có ý nghĩa to lớn đối với cộng đồng quốc tế. Đặc biệt là đối với xu thế toàn cầu hoá và tiếp tục theo đường lối tự do hoá thương mại. Và Tuần lễ APEC 2017 tại Việt Nam tập trung với những hội nghị của AMM, hội nghị bộ trưởng kinh tế, ngoại giao cũng như hội nghị cấp cao đều thể hiện đầy đủ những quyết tâm cũng như tinh thần và định hướng quan trọng của toàn cầu hoá và hợp tác để bảo đảm tự do hoá thương mại trên phạm vi khu vực châu Á-Thái Bình Dương cũng như đóng góp toàn cầu.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh một số khía cạnh để đánh giá đầy đủ hơn về tính chất của Hội nghị AMM 2017.
Với góc độ là một hội nghị của Bộ trưởng Ngoại giao-Kinh tế của APEC, những nội dung của các Bộ trưởng thảo luận và thông qua tại hội nghị này có ý nghĩa trọng tâm và cơ bản tạo ra những nền tảng để lãnh đạo cấp cao của APEC thông qua tại hội nghị cấp cao sắp tới.
Những nội dung này mang tính toàn diện đồng thời cũng rất đa dạng từ nhiều góc độ, ở nhiều cấp độ và phản ảnh được những quan tâm lợi ích và sự đa dạng của các nền kinh tế trong APEC.
Mặc dù trong bối cảnh chung của thế giới hiện nay có rất nhiều biến động, trong đó ngoài những vấn đề liên quan đến an ninh, khủng bố; liên quan đến các xu thế của phát triển của công nghệ đang tác động đến cả cơ cấu và kết cấu của kinh tế, hạ tầng, thương mại và rất nhiều khía cạnh khác ở phạm vi toàn cầu thì chúng ta cũng đang chứng kiến những xu thế mới bộc lộ ở nhiều nơi, nhiều khu vực, nhiều cấp độ về chủ nghĩa bảo hộ mới cũng như những mối quan tâm, quan hệ thương mại khác nhau đang gây ra những ảnh hưởng xu thế chung của toàn cầu hoá cũng như đến những nỗ lực chung của APEC.
Chính vì vậy, tại hội nghị này, mặc dù có những ý kiến, quan điểm còn khác nhau, đa dạng nhưng các bộ trưởng đã đi đến một kết quả rất tích cực là tập trung phản ánh đầy đủ lợi ích chung của các nền kinh tế APEC. Các nội dung đã được thảo luận và thống nhất thông qua như Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã nêu trong những sáng kiến rất quan trọng không chỉ mang lại lợi ích cho các nước, các nền kinh tế của APEC mà còn mang lại những đóng góp cho toàn cầu hoá, tiếp tục hoàn thiện thể chế của cơ chế thương mại đa phương trên thế giới.
Những sáng kiến và nội dung mà nước chủ nhà Việt Nam tham gia đã được đánh giá cao, phản ánh được quan điểm rất thực tiễn đối với xu thế hội nhập, mở cửa của Việt Nam, cũng như phục vụ cho tiến trình toàn cầu hoá và hợp tác của APEC.
Ví dụ sáng kiến Khuôn khổ APEC về tạo thuận lợi cho thương mại điện tử xuyên biên giới đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của hầu hết các nền kinh tế tham gia trong APEC, và đồng thời cũng phản ánh đúng xu thế chung trong phát triển kinh tế và thương mại, đặc biệt là trong thời đại của kinh tế số.
AMM 29 không chỉ dừng lại ở việc đánh giá những mục tiêu, kết quả đã đạt được tính đến 2017, nhất là đối chiếu với mục tiêu Bogor 2020 mà các bộ trưởng của APEC còn tiếp tục thông qua những cơ chế, sáng kiến, chương trình rất quan trọng để tiếp tục mục tiêu Bogor sau 2020 và tương lai xa hơn nữa.
Việt Nam có sáng kiến đề xuất hình thành một cơ chế để tiếp tục nghiên cứu, xây dựng những mục tiêu cụ thể theo chương trình sau Bogor và xa hơn, cùng với nhưng chiến lược khác của APEC. Nghiên cứu xây dựng những đề án mang tính chiến lược dài hạn nhưng cũng đầy thực tiễn của APEC chắc chắn sẽ giúp cơ chế đối thoại của APEC mang lại lợi ích chung và đồng thời phù hợp với xu thế phát triển chung của tự do hoá thương mại và phát triển bền vững, bao trùm như chủ đề của APEC đã nêu lên cho 2017.
Đặc biệt, có sự chia sẻ rất cao của các nước, mặc dù quan điểm và lợi ích có thể khác biệt nhưng đã thể hiện được sự thống nhất bao trùm trong AMM 29 về những định hướng và đánh giá những kết quả và mục tiêu sắp tới để trình lên lãnh đạo cấp cao của APEC trong thời gian tới, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh tiến vào phòng họp báo.. Ảnh: VGP/Thế Phong
Nội dung hỏi-đáp tại họp báo:
PV TTXVN: Đề nghị Phó Thủ tướng cho biết Hội nghị AMM có đóng góp như thế nào cho việc thúc đẩy tăng trưởng trong khu vực?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Chủ đề “tạo động lực mới” của Năm APEC 2017 bao hàm tất cả ý nghĩa của việc phải làm sao đóng góp vào tăng trưởng và trên thực tế cả năm 2017 đã diễn ra 8 hội nghị cấp bộ trưởng và các đối thoại cấp bộ trưởng để bàn về phát triển kinh tế, tài chính, lao động việc làm, xã hội…
Có thể nói tất cả các chủ đề đó, từ việc đề xuất ý tưởng đến thảo luận và đưa ra các văn kiện liên quan nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số, an ninh lương thực, khởi nghiệp sáng tạo, tạo thuận lợi hoá thương mại điện tử, rồi kết nối các chuỗi cung ứng, phát triển bao trùm, kinh tế tài chính và xã hội... cũng như các nỗ lực để tăng cường kết nối, phát triển cơ sở hạ tầng liên kết kinh tế sâu rộng, tạo cơ hội cho đầu tư, tạo thuận lợi trong thương mại, đều là các biện pháp nhằm thúc đẩy kinh tế trong giai đoạn tới.
PV báo Dân trí: Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao-Kinh tế APEC (AMM) vừa qua đã đạt được những kết quả quan trọng như Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh vừa trao đổi. Vậy đoàn chủ tịch và hội nghị AMM sẽ trình lên lãnh đạo các nền kinh tế APEC những vấn đề quan trọng nào và kỳ vọng đạt được kết quả như thế nào trong thời gian tới?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao-Kinh tế APEC (AMM) đã thông qua, hoan nghênh văn kiện các hội nghị năm 2017 liên quan đến vấn đề kinh tế, tài chính, xã hội, việc làm...
Cụ thể, tại Hội nghị đã thông qua 4 văn kiện là: Khuôn khổ thuận lợi hoá thương mại điện tử xuyên biên giới, Chiến lược APEC về các DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa bền vững và sáng tạo, Kế hoạch hành động nhiều năm về lương thực, biến đổi khí hậu giai đoạn 2018-2020 và Chương trình hành động về phát triển nông thôn đô thị.
Đây là văn kiện liên Bộ trưởng Ngoại giao-Kinh tế được thông qua và sẽ báo cáo lên Hội nghị Cấp cao, đồng thời các Bộ trưởng cũng thống nhất có các văn kiện định hướng tầm nhìn, về phương hướng phát triển APEC trình lên Hội nghị Cấp cao xem xét trong vài ngày tới.
PV báo Công Thương: Xin hỏi Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, vì sao Hội nghị AMM chưa thông qua kế hoạch hành động Hội nghị Cấp cao ở Lima (Peru) về FTAAP, quan điểm của Bộ trưởng thế nào?
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: Đúng là thực tế chưa thông qua được kế hoạch hành động tại Hội nghị Cấp cao ở Lima (Peru) về FTAAP giúp thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực. Đây là một thực tế phản ánh nhu cầu và tính ưu tiên cao của các nền kinh tế của khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Đây cũng là một nội dung quan trọng trong chương trình hành động của APEC suốt năn 2017, ở nhiều diễn đàn, khuôn khổ hợp tác. Các nền kinh tế APEC đã nghiên cứu phối hợp xác định các nội dung cơ bản ưu tiên để đưa vào chương trình kế hoạch hành động và thực thi Tuyên bố Lima về FTAAP.
Với 21 nền kinh tế có trình độ phát triển kinh tế-xã hội khác nhau, có ưu tiên đa dạng trên nhiều lĩnh vực, để xây dựng chương trình hành động cụ thể thực thi Tuyên bố Lima với các nội dung, cần có sự thống nhất thông qua của các thành viên, không thể thực hiện một cách đơn giản.
Thực tế, đã có nỗ lực lớn nhưng vẫn có khoảng cách quan điểm về xây dựng, lựa chọn các nội dung cụ thể như thế nào để đưa vào các chương trình hành động này.
Chính vì vậy AMM đã quyế định sẽ cần thêm thời gian thảo luận, làm rõ trên cơ sở đồng thuận các thành viên về nội dung, chương trình ưu tiên.
Từ đó có sự thống nhất đưa vào chương trình vấn đề FTAAP, thực hiện được Tuyên bố Lima về FTAAP phát triển khu vực mậu dịch tự do châu Á-Thái Bình Dương, bảo đảm có thể thực hiện được trong năm 2018. Điều này giúp chúng ta có cơ sở bền vững đồng thời giúp đạt đồng thuận cao, bảo đảm tính hiệu quả , thực thi của chương trình.
PV nước ngoài đặt câu hỏi về việc thúc đẩy TPP trong bối cảnh hiện nay.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: Hội nghị Bộ trưởng TPP là hoạt động bên lề của Hội nghị AMM 29. Các bộ trưởng tiếp tục thảo luận những nội dung tiếp nối của cả quá trình trao đổi và làm việc ở cấp trưởng đoàn đàm phán của các nước tham gia TPP trong 4 vòng đàm phán vừa qua. Các nội dung trao đổi phù hợp với tinh thần và thông báo tại hội nghị AMM và MAT TPP lần thứ 23.
Hiện nay, các nước TPP vẫn đang nỗ lực duy trì Hiệp định TPP nhằm bảo đảm cân bằng và mang lại lợi ích chung thông qua việc tự do hoá thương mại, mở cửa thị trường, hội nhập, tiếp tục các cải cách để bảo đảm chất lượng cao trong hệ thống các quốc gia tham gia TPP.
Mặc dù Hoa Kỳ đã rút khỏi TPP nhưng 11 nước còn lại vẫn đang tiếp tục thảo luận để tìm sự đồng thuận, chia sẻ nhằm tạo ra các điểm cân bằng lợi ích mới, tiếp tục tạo điều kiện để hiệp định TPP duy trì hiệu lực và mang lại những giá trị thực tiễn cho mỗi quốc gia TPP cũng cộng đồng thế giới trong bối cảnh toàn cầu hoá.
* Sáng 8/11, Hội nghị AMM 29 đã khai mạc tại Furama Resort, với sự tham dự của các Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Kinh tế APEC và Trưởng đoàn 21 nền kinh tế thành viên APEC cùng đại diện lãnh đạo các tổ chức quan sát viên của APEC, gồm: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Hội đồng Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương (PECC) và Diễn đàn các quốc đảo Thái Bình Dương (PIF).
Tham dự Hội nghị còn có Chủ tịch Hội đồng tư vấn doanh nghiệp APEC (ABAC). Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) Roberto Avezedo cũng tham dự Hội nghị với tư cách khách mời.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị Hội nghị tập trung vào 3 mục tiêu: Thứ nhất, rà soát kết quả tiến trình hợp tác APEC trong năm nay; thứ hai, hoàn tất các công tác chuẩn bị cho Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế APEC sẽ diễn ra trong 2 ngày tới; thứ ba, quyết định hướng thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực then chốt.
Buổi sáng, ngay sau lễ khai mạc, Hội nghị tiến hành hai phiên họp toàn thể về chủ đề: “Tình hình kinh tế thế giới và khu vực và vai trò lãnh đạo của APEC” và “Tạo động lực mới cho tăng trưởng”.