Gói thầu giao thông 38 tỷ đồng tại Thanh Hóa: Hệ quả của việc “gọt chân cho vừa giày”

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Dù đã trao hợp đồng từ tháng 12/2022, song đến nay, Gói thầu số 08 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Đường giao thông Phượng Nghi - Cán Khê, huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa vẫn chưa dứt kiến nghị về kết quả lựa chọn nhà thầu. Sự bất cẩn của Bên mời thầu, Tổ chuyên gia, Tổ thẩm định trong khâu xây dựng hồ sơ mời thầu (HSMT), đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) được xem là nguồn cơn của mọi kiến nghị, để lại bài học đáng suy ngẫm.
Gói thầu số 08 Thi công xây dựng đường giao thông Phượng Nghi - Cán Khê (Thanh Hóa) đã hoàn thành trao hợp đồng từ tháng 12/2022, thời gian thực hiện gần 2 năm. Ảnh minh họa: Lê Tiên
Gói thầu số 08 Thi công xây dựng đường giao thông Phượng Nghi - Cán Khê (Thanh Hóa) đã hoàn thành trao hợp đồng từ tháng 12/2022, thời gian thực hiện gần 2 năm. Ảnh minh họa: Lê Tiên

Gói thầu nêu trên có giá dự toán 38,57 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Như Thanh làm Chủ đầu tư, trực tiếp mời thầu; giao Công ty CP Đầu tư phát triển xây dựng và Thương mại Trường Lộc tư vấn lập HSMT, đánh giá HSDT; Công ty CP Kiến trúc và Xây dựng Cát Tường thẩm định HSMT, kết quả lựa chọn nhà thầu.

Theo Báo cáo đánh giá HSDT, mặc dù HSDT của Liên danh Công ty TNHH MTV 172 - Công ty CP Sản xuất vật liệu và Xây dựng H&T thiếu biện pháp gia cố tứ nón; thiếu biện pháp thi công nổ mìn, song Nhà thầu đạt tổng điểm kỹ thuật 85/100 điểm. Ngày 22/12/2022, Liên danh được phê duyệt trúng thầu với giá 38,564 tỷ đồng; thời gian thực hiện hợp đồng 720 ngày, loại hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh.

Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Trường Thịnh bị loại tại bước kỹ thuật do thiếu biện pháp thi công móng cống tròn, thiếu biện pháp thi công cống bản. Không đồng tình với kết quả này, ngày 26/12/2022, Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Trường Thịnh đã có văn bản gửi Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Như Thanh kiến nghị kết quả lựa chọn nhà thầu.

Trong đơn kiến nghị, Nhà thầu Trường Thịnh cho rằng, với việc đề xuất thiếu biện pháp gia cố tứ nón, HSDT của Liên danh Công ty TNHH MTV 172 - Công ty CP Sản xuất vật liệu và Xây dựng H&T phải bị đánh giá là có “biện pháp thi công không đảm bảo hợp lý, không khả thi hoặc không có biện pháp”, tương ứng đạt 0 điểm tại nội dung này. Cách chấm điểm tương tự cũng phải được áp dụng đối với việc đề xuất thiếu biện pháp thi công nổ mìn. Như vậy, Nhà thầu Trường Thịnh khẳng định, HSDT của Liên danh không thể vượt qua mức điểm tối thiểu là 28 điểm tại mục biện pháp tổ chức thi công.

Trong một diễn biến khác, sau thời điểm mở thầu, ngày 24/11/2022, Tổ chuyên gia đấu thầu đột nhiên dừng đánh giá HSDT và có văn bản báo cáo Chủ đầu tư, Bên mời thầu kiểm tra lại HSMT. Theo đó, Tổ chuyên gia đề nghị Bên mời thầu phê duyệt điều chỉnh điểm tối thiểu đối với tiêu chí đánh giá “biện pháp tổ chức thi công” từ “28 điểm” thành “24 điểm”, với lý do phát hiện sai lệch trong quá trình xây dựng thang điểm tại HSMT. Cùng ngày, Bên mời thầu ban hành quyết định điều chỉnh thang điểm đánh giá về kỹ thuật đối với HSDT Gói thầu số 08 theo đề nghị của Tổ chuyên gia.

Sau khi điều chỉnh, Tổ chuyên gia tiếp tục đánh giá HSDT. Kết quả, tiêu chí biện pháp tổ chức thi công của Liên danh Công ty TNHH MTV 172 - Công ty CP Sản xuất vật liệu và Xây dựng H&T đạt 24/30 điểm, đáp ứng tiêu chuẩn về điểm tối thiểu theo yêu cầu của HSMT.

Cho rằng hành vi tự ý hạ điểm kỹ thuật sau thời điểm đóng thầu của Bên mời thầu là sai phạm nghiêm trọng làm thay đổi cục diện cuộc thầu, ảnh hưởng không công bằng đến vị thế cạnh tranh giữa các nhà thầu tham dự Gói thầu, Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Trường Thịnh đã liên tiếp có đơn kiến nghị gửi các cơ quan chức năng tại địa phương đề nghị xem xét lại kết quả lựa chọn nhà thầu.

Trong các văn bản phúc đáp Nhà thầu, Chủ đầu tư cùng các cơ quan chức năng đều giải quyết theo hướng bảo lưu kết quả lựa chọn nhà thầu, khẳng định việc lập HSMT và đánh giá HSDT tuân thủ quy định pháp luật về đấu thầu và pháp luật liên quan. Gần nhất, trong văn bản giải quyết kiến nghị cuối năm 2023, UBND huyện Như Thanh kết luận: “Việc Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Trường Thịnh đề nghị UBND huyện Như Thanh phê duyệt hủy bỏ kết quả lựa chọn nhà thầu là không có cơ sở để xem xét. Nếu không đồng ý với kết quả giải quyết kiến nghị, Công ty có quyền gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp thẩm quyền để được thụ lý giải quyết theo quy định pháp luật tố tụng dân sự”.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, chuyên gia về đấu thầu khẳng định, kiến nghị của Nhà thầu là có cơ sở. Theo quy định tại Điều 12 Luật Đấu thầu 2013 và Điều 14 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, việc sửa đổi HSMT phải được thực hiện trước thời điểm đóng thầu và bên mời thầu phải công khai quyết định sửa đổi kèm theo những nội dung sửa đổi HSMT đến các nhà thầu trước thời điểm đóng thầu. Như vậy, bất kỳ trường hợp nào sửa đổi HSMT sau thời điểm đóng thầu đều được coi là không hợp lệ, vi phạm nghiêm trọng pháp luật về đấu thầu.

Theo vị chuyên gia, thực tế đấu thầu cho thấy, các kiến nghị dai dẳng trong đấu thầu thường bắt nguồn từ việc HSMT thiếu rõ ràng, thiếu minh bạch, không bảo đảm cạnh tranh, công bằng; công tác đánh giá HSDT chưa thực sự khách quan, đúng quy trình. Trong đó, nguyên nhân cơ bản là do hạn chế về trình độ, nhận thức và cũng không loại trừ có yếu tố lợi ích nhóm của đội ngũ làm công tác đấu thầu.

Chuyên đề