Hoàn thành tháng 3/2022, nhưng Nhà máy Nước Hoà Liên (Đà Nẵng) vẫn đang chờ vận hành. Ảnh: Duy Cường |
Điển hình trong các công trình chưa thể phát huy giá trị đầu tư là Dự án Cụm công nghiệp Cẩm Lệ. Dự án được đầu tư 250 tỷ đồng trên diện tích 29 ha tại quận Cẩm Lệ, hoàn thành năm 2022 nhưng chưa thể cho các nhà đầu tư thuê mặt bằng. Trong khi đó, hiện có 287 doanh nghiệp mong muốn di dời vào cụm công nghiệp này để mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh.
Cũng rơi vào tình trạng đầu tư xong để đó là Dự án Đầu tư trạm trung chuyển rác thải đường Lê Thanh Nghị (quận Hải Châu) với tổng mức đầu tư 171 tỷ đồng bằng vốn ngân sách Thành phố. Dự án đã hoàn thành 1 năm trước song vẫn chưa đưa vào vận hành, khai thác chính thức. Mặc dù HĐND TP. Đà Nẵng đã có nghị quyết chỉ đạo khẩn trương hoàn thành các hạng mục liên quan đến cấp phép, xây dựng đơn giá, tổ chức vận hành thử nghiệm trong tháng 9/2022, nhưng đã 8 tháng trôi qua, trạm trung chuyển này vẫn chưa được “mở hàng” khối lượng rác thải nào.
Dự án Công viên phần mềm số 2 (giai đoạn 1) cũng được đầu tư từ ngân sách Thành phố, khởi công tháng 10/2020 tại phường Thuận Phước, quận Hải Châu với tổng mức đầu tư 703 tỷ đồng (sau đó điều chỉnh lên hơn 986 tỷ đồng), thời gian thi công 690 ngày. Dự án đạt khối lượng thi công 96% thì tháng 6/2022 phải dừng thi công để thực hiện các ý kiến kết luận của Kiểm toán Nhà nước. Kế hoạch vốn bố trí cho Dự án năm 2023 là 130 tỷ đồng nhưng đến nay vẫn chưa giải ngân. Tiến độ thi công theo Hợp đồng đã chậm gần 9 tháng, Dự án vẫn chưa thể đưa vào sử dụng.
Nhà máy Nước Hoà Liên được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, trong khi Công ty Cấp nước Đà Nẵng (Dawaco) đã được cổ phần hóa, không thể giao tài sản công cho Dawaco quản lý, vận hành.
Có số vốn đầu tư lớn nhất trong 4 dự án là Nhà máy Nước Hòa Liên (tại huyện Hòa Vang). Nhà máy này có công suất 120.000 m3/ngày đêm, tổng mức đầu tư 1.170 tỷ đồng, xây dựng xong từ tháng 3/2022, một năm sau (tháng 3/2023) mới được khánh thành. Tuy nhiên, hiện Nhà máy vẫn đang chờ vận hành, khai thác vì chưa có bộ máy nhân sự, quy trình hoạt động.
Vì sao những dự án trên đã và sắp hoàn thành nhưng có nguy cơ gây lãng phí nguồn lực đầu tư? Đối với Cụm công nghiệp Cẩm Lệ, theo Sở Công Thương Đà Nẵng, Dự án do UBND quận Cẩm Lệ làm chủ đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu về giá thuê đất, Sở Công Thương chịu trách nhiệm quản lý ngành dọc, mà chưa có đơn vị cụ thể quản lý vận hành, kinh doanh. Dự kiến, đến tháng 6/2023, các thủ tục này mới hoàn thành, trình Kỳ họp HĐND Thành phố giữa năm, khi đó mới có pháp nhân đại diện để khai thác.
Đối với Dự án Trạm trung chuyển rác thải đường Lê Thanh Nghị, Sở Tài nguyên và Môi trường (Chủ đầu tư) cũng rơi vào tình cảnh tương tự. “Đây là dự án theo mô hình thu gom mới, lần đầu triển khai tại Đà Nẵng, đang xây dựng quy chế vận hành, khai thác thử nghiệm nên mất nhiều thời gian hơn kế hoạch được duyệt”, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng Nguyễn Hồng An cho biết.
Tại Dự án Nhà máy Nước Hoà Liên, tình trạng đầu tư hoàn thành rồi mới bổ sung chức năng, quy chế khiến công trình chưa được khai thác thể hiện rõ sự lúng túng trong quản lý. Nút thắt nằm ở chỗ Nhà máy Nước Hoà Liên được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, trong khi Công ty Cấp nước Đà Nẵng (Dawaco) đã được cổ phần hóa, không thể giao tài sản công cho Dawaco quản lý, vận hành. Cuối năm 2022, HĐND TP. Đà Nẵng đã thông qua Nghị quyết bổ sung chức năng, nhiệm vụ để Trung tâm Quản lý hạ tầng đô thị (Sở Xây dựng) quản lý, vận hành Dự án. Dù vậy, vướng mắc lại phát sinh do chưa có nhân lực vận hành, đơn giá, công suất khai thác; hệ thống đường ống phân phối nước sinh hoạt từ các nhà máy nước tới người sử dụng là tài sản của Dawaco. Trước khi Nhà máy Nước Hoà Liên được xây dựng, Dawaco đã đầu tư các nhà máy nước, nâng công suất nhà máy hiện có, đảm bảo cung ứng đủ nước sinh hoạt cho khách hàng.
Ông Hồ Kỳ Minh, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng thừa nhận, Trung tâm Quản lý hạ tầng đô thị chỉ mới có chức năng, nhiệm vụ. Sau khi UBND Thành phố thông qua phương án khai thác, vận hành thì mới thành lập bộ máy tổ chức và phối hợp với Dawaco thống nhất đưa ra các phương án khai thác hiệu quả.