Bịt các lỗ hổng làm thất thoát ngân sách nhà nước

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Theo Báo cáo Kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP) năm 2020 của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài chính nhiệm kỳ 2016 - 2021 Hồ Đức Phớc, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ báo cáo trước Quốc hội chiều ngày 24/7, công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về định mức, tiêu chuẩn, chế độ trong các ngành, lĩnh vực có nhiều chuyển biến tích cực, trong đó có việc hoàn thiện hệ thống pháp luật bịt các lỗ hổng làm thất thoát ngân sách nhà nước.
Bộ trưởng Bộ Tài chính nhiệm kỳ 2016 - 2021 Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo Kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020.
Bộ trưởng Bộ Tài chính nhiệm kỳ 2016 - 2021 Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo Kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020.

Ông Phớc cho biết, năm 2020, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 15 luật, ban hành 157 nghị định, 39 quyết định quy phạm pháp luật. Các bộ, cơ quan ngang bộ ban hành 373 thông tư hoàn thiện hệ thống pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển.

Công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật được tăng cường, tập trung vào những lĩnh vực có tác động trực tiếp, rộng rãi đến người dân, doanh nghiệp và hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đến năm 2020 có khoảng 11.500 tiêu chuẩn Việt Nam, tỷ lệ hài hòa với các tiêu chuẩn quốc tế được nâng lên khoảng 60%.

Về THTK, CLP trong đầu tư công, quản lý tài sản công, năm 2020, hệ thống pháp luật về quản lý đầu tư công đã được sửa đổi, phù hợp hơn với thực tiễn. Thủ tướng Chính phủ giao toàn bộ kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2020 một lần theo tổng mức vốn đã được Quốc hội quyết định. Kiên quyết điều chuyển vốn từ bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp sang bộ, cơ quan, địa phương có nhu cầu về vốn và có tỷ lệ giải ngân cao góp phần vào kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2020 đạt 86,7% kế hoạch, cao hơn năm 2019 và cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2020. Đồng thời, giảm chi thường xuyên xuống còn 63,85%, chi đầu tư tăng lên 27,6% tổng chi ngân sách.

Chính phủ đã ban hành 17 Nghị định, 1 Quyết định, 1 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về quản lý, sử dụng tài sản công giúp cho việc mua sắm, sử dụng tài sản công tiết kiệm, hiệu quả hơn. Các bộ, ngành, địa phương triển khai rà soát danh mục tài sản mua sắm tập trung, đảm bảo đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật và thực tế của đơn vị. Công tác sắp xếp trụ sở, nhà, đất công cơ bản đạt được mục tiêu đề ra.

Về công tác thanh tra, kiểm tra góp phần thực hiện THTK, CLP, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, năm 2020, ngành Thanh tra cả nước đã triển khai 187.426 cuộc thanh tra, kiểm tra; phát hiện vi phạm về kinh tế 86.369 tỷ đồng, 6.366 ha đất; kiến nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước 23.843 tỷ đồng và thu hồi 830 ha đất; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán do chưa thực hiện đúng quy định và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý 62.526 tỷ đồng, 5.536 ha đất.

Bên cạnh đó, đã tiến hành xử lý hành chính đối với 2.123 tập thể và 485 cá nhân; ban hành 90.193 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân, với số tiền 7.164 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý theo quy định 97 vụ, 99 đối tượng.

Về THTK, CLP trong quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên, hệ thống pháp luật về quản lý đất đai tiếp tục được hoàn thiện, đã đưa hơn 63.000 ha đất chưa sử dụng vào các mục đích phát triển kinh tế xã hội; chuyển dịch gần 76.000 ha đất cho phát triển hạ tầng, sản xuất kinh doanh, phát triển đô thị; thu hồi, hủy bỏ hơn 1.500 dự án, với diện tích gần 30.000 ha đất…

Tán thành với Báo cáo của Chính phủ, đại diện cơ quan thẩm tra Báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường khẳng định, mặc dù gặp nhiều khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, đặc biệt là tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 nhưng với quyết tâm cao, sát sao trong chỉ đạo, điều hành, công tác THTK, CLP năm 2020 đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

“Chính phủ đã ban hành Chương trình THTK, CLP sớm hơn so với năm trước; xây dựng, ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành lồng ghép các nội dung liên quan đến THTK, CLP; ban hành nhiều nghị quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các vấn đề lớn, quan trọng... tạo tiền đề thực hiện tốt công tác THTK, CLP”, ông Cường đánh giá.

Theo đại diện Ủy ban Tài chính - Ngân sách, năm 2020, Chính phủ đã rà soát, ban hành, trình cấp có thẩm quyền ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến THTK, CLP; tăng cường công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; các quy định về môi trường đầu tư, kinh doanh tiếp tục được sửa đổi, bổ sung; Chính phủ điện tử, hệ thống thương mại điện tử tiếp tục phát triển… Nhờ đó, thủ tục hành chính, năng lực cạnh tranh quốc gia được cải thiện, góp phần tiết kiệm chi phí, giảm thời gian đi lại cho người dân và doanh nghiệp.

Chính phủ đã tích cực đẩy mạnh cơ cấu lại ngân sách nhà nước, tăng cường thanh tra, kiểm tra, chống thất thu; thực hiện nhiều giải pháp để tiết kiệm chi thường xuyên, giảm thiểu tối đa kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước; triển khai nhiều giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công…

Hệ thống văn bản về quản lý, sử dụng tài sản công tiếp tục được hoàn thiện; việc rà soát xử lý xe dôi dư, sắp xếp xử lý nhà đất, trụ sở làm việc, nhà công vụ tiếp tục được triển khai nhằm quản lý, sử dụng hiệu quả, đúng mục đích, tiết kiệm ngân sách nhà nước.

Chính phủ tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất, tài nguyên; tiếp tục ban hành cơ chế chính sách để thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp; nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, doanh nghiệp được triển khai…

Bên cạnh các kết quả đạt được, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy, công tác THTK, CLP năm 2020 còn nổi lên một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục như: Tình trạng chậm ban hành Chương trình THTK, CLP vẫn xẩy ra; một số báo cáo còn hình thức, đánh giá còn chung chung; tình trạng xin lùi, rút dự án khỏi chương trình xây dựng pháp luật vẫn diễn ra; việc phát hiện, xử lý một số văn bản không phù hợp chưa kịp thời…

Về nguyên nhân, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, các tồn tại, hạn chế trong THTK, CLP năm 2020 xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân là công tác triển khai chỉ đạo tại một số bộ, ngành, địa phương chậm; việc xác định, xử lý trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể và người đứng đầu cơ quan, đơn vị vi phạm Luật THTK, CLP chưa hiệu quả; nhận thức về THTK, CLP của một bộ phận cán bộ, công chức người dân và doanh nghiệp còn hạn chế,...

“Chính phủ cần tổng kết, đánh giá rõ hơn các nguyên nhân dẫn đến bất cập, hạn chế để có giải pháp khắc phục hiệu quả”, ông Cường nói.

Về nhiệm vụ, giải pháp THTK, CLP năm 2021, đại diện cơ quan thẩm tra cho biết, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cơ bản tán thành với các mục tiêu, giải pháp nêu trong Báo cáo của Chính phủ. Đồng thời, cơ quan thẩm tra cũng lưu ý một số nội dung để nâng cao hiệu quả công tác THTK, CLP năm 2021 liên quan đến việc tổng hợp, xây dựng Báo cáo; đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức; tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách và định mức, tiêu chuẩn, đơn giá còn thiếu, chưa phù hợp thực tiễn; tiếp tục cơ cấu lại ngân sách nhà nước, siết chặt kỷ cương - kỷ luật tài chính, thực hiện tốt chính sách tài khóa, kiểm soát chặt chẽ bội chi…

Chuyên đề