Cần ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp mang tính chất nền tảng, dẫn dắt, tạo động lực phát triển cho đất nước (ảnh: internet) |
Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho rằng, hiện các DNNN chưa thực hiện được nhiệm vụ dẫn dắt, tạo động lực thúc đẩy nền kinh tế theo đúng tinh thần của Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII. Phần lớn DNNN hoạt động trong những ngành, lĩnh vực theo cơ chế khép kín, chưa khuyến khích các DN ngoài nhà nước tham gia vào các khâu của quá trình sản xuất. Bên cạnh đó, thực tế còn tình trạng chậm khắc phục các thua lỗ, yếu kém.
Về cơ cấu lại DNNN thời gian qua, đánh giá sơ bộ cho thấy, kết quả đạt được tương đối nhiều, song vẫn còn một số nội dung chưa được như kỳ vọng. Điển hình là cơ chế chính sách về cổ phần hóa, thoái vốn mới chỉ tập trung vào một số vấn đề, chưa có quy định về hậu cổ phần hóa, hậu thoái vốn; các DN sau cổ phần hóa có hiện tượng không tiếp tục duy trì việc làm cho lực lượng lao động qua đào tạo hoặc chuyển đổi mô hình hoạt động để khai thác các lợi thế về đất đai; còn 218 công ty đại chúng tiền thân là DNNN chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán… Mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động quản trị tuy có cải thiện nhưng thấp. Theo thống kê, trình độ quản trị của các DNNN hiện nay còn thấp so chuẩn mực quốc tế. Các tổng giám đốc hiện theo cơ chế bổ nhiệm; mức lương chưa gắn với hiệu quả công việc.
Trên cơ sở đó, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng kiến nghị 3 giải pháp chiến lược để nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN thời gian tới.
Đầu tiên là cần định vị lại vai trò của DNNN, nhất là trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cũng như khi tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới…theo hướng ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp mang tính chất nền tảng, dẫn dắt, tạo động lực phát triển cho đất nước. Việc này cần giao cho các cơ quan quản lý nhà nước phối hợp với cơ quan đại diện chủ sở hữu thực hiện sớm. Đồng thời, lựa chọn cổ đông, đối tác có trình độ quản lý, công nghệ tốt để thực hiện cổ phần hóa các DNNN quy mô lớn. Đặc biệt, cần có chính sách thu hút nhà đầu tư chiến lược nước ngoài theo Nghị quyết 50-NQ/TW 2019...
Thứ hai, các DNNN cần đi đầu trong ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong việc tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mới. Các DNNN, đặc biệt là các tập đoàn, tổng công ty cần nghiên cứu các cơ hội và thách thức trong tương lai để định vị chiến lược kinh doanh của mình khi cuộc cách mạng công nghiệp phát triển mạnh mẽ…
Đối với việc thực hiện tái cơ cấu DNNN, các cơ quan đại diện chủ sở hữu, nhất là Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cần nghiên cứu cách tiếp cận mới về tái cấu trúc các tập đoàn, tổng công ty quy mô lớn theo nhóm DN hoặc chuỗi sản phẩm để có thể tận dụng được thế mạnh của các DN lớn, từ đó có những đề xuất nâng cao hiệu quả hoạt động.