Các chủ đầu tư, bên mời thầu tham khảo tình huống đã phân tích để sửa đổi, bổ sung các tiêu chí trong HSMT, giúp quá trình lựa chọn nhà thầu được suôn sẻ, tránh các khiếu nại, khiếu kiện làm kéo dài thời gian lựa chọn nhà thầu, giảm hiệu quả công trình, dự án.
I. Tình huống điển hình
Gói thầu số 1 Mua sắm trang thiết bị Phòng thí nghiệm năm 2024
Dự án Mua sắm tài sản đợt 1 năm 2024 của Chi cục Thú y vùng III
Bên mời thầu: Chi cục Thú y vùng III
Nội dung kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Tiêu chí HSMT:
Tại Mục 1 Chương V Yêu cầu về kỹ thuật, HSMT yêu cầu:
Tủ ấm thể tích 165L: Model: MCO-170ACL-PE; Hãng sản xuất: PHCbi - Nhật Bản;
Bể ổn định nhiệt: Model: PURA 22; Hãng sản xuất: Julabo - Đức;
Tủ an toàn sinh học cấp II: Model: AC2-4E8; Hãng sản xuất: Esco – Singapore;
Tủ lạnh âm đứng âm 30 độ C: Model: MDF-MU339-PE; Hãng sản xuất: PHCbi - Nhật Bản;
Máy li tâm lạnh đa năng: Model: 5430R; Hãng sản xuất: Eppendoft - Đức;
Máy tách chiết AND/ARN tự động 48 mẫu: Model: Maelstrom4810; Hãng sản xuất: Tanbead - Đài Loan;
Tủ thao tác PCR: Model: PCR-4A1; Hãng sản xuất: Esco - Singapore;
Máy trộn: Model: Vortex 3; Hãng sản xuất: IKA - Đức.
Tại Mục CDNT 16.2, HSMT yêu cầu: Giấy phép hoặc Giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất, đại lý phân phối hoặc Giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương đối với các thiết bị kể trên.
Kiến nghị/đề nghị làm rõ của nhà thầu:
Nhà thầu cho rằng, quy định thông số kỹ thuật trong HSMT mang tính định hướng, thông số mô tả hàng hóa quá chi tiết, giống hoàn toàn 100% model, hãng sản xuất cụ thể. Nhà thầu khẳng định, không thể có thiết bị của hãng sản xuất nào khác đáp ứng thông số kỹ thuật theo yêu cầu trong HSMT, ngoài các hãng sản xuất nêu trên.
HSMT quy định nhà thầu tham dự phải “cung cấp giấy phép bán hàng”, theo nhà thầu, chỉ có nhà thầu xin được giấy phép bán hàng của các hãng sản xuất trên thì mới đáp ứng yêu cầu. Bên mời thầu đã sử dụng quy cách, thông số kỹ thuật mang tính định hướng, ưu ái cho các thương hiệu cụ thể là thể hiện rõ việc cài khóa, ưu ái nhà thầu, là vi phạm pháp luật, đi ngược và trái với các quy định trong công tác đấu thầu. Do đó, nhà thầu đề nghị Bên mời thầu xem xét, loại bỏ những nội dung nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng theo quy định tại khoản 3 Điều 44 của Luật Đấu thầu 2023.
Dẫn chiếu quy định của pháp luật, bình luận, phân tích của chuyên gia:
Một chuyên gia về đấu thầu cho rằng, việc sử dụng cụm từ “tương đương” được hiểu là tiêu chí mở, nhưng việc tìm được sản phẩm tương đương dựa trên hàng loạt thông số kỹ thuật (nếu có cả những thông số kỹ thuật mang yếu tố độc quyền của hãng cụ thể nào đó) là bài toán khó đối với nhà thầu, dễ dẫn đến hạn chế cạnh tranh.
Trả lời, giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Ngày 08/4/2024,Chi cục Thú y vùng III có văn bản trả lời như sau:
Về thông số kỹ thuật nêu trong HSMT: Thông số, quy cách, đặc tính kỹ thuật của hàng hóa trong HSMT được xây dựng trên cơ sở dự toán mua sắm và chứng thư thẩm định giá, khi đưa thông số vào HSMT đã lược bỏ các thông tin về xuất xứ, hãng sản xuất, model và một số nội dung thông số không cần thiết khác; khi lập HSDT nội dung về việc kê khai thông tin về xuất xứ, hãng sản xuất, model là do nhà thầu tự khai báo;
Tại Mục 15.9 CDNT Chương I Hồ sơ mời thầu ban hành kèm theo Mẫu số 4A Thông tư số 01/2024/TT-BKHĐT quy định: “Tiêu chuẩn về chế tạo, quy trình sản xuất các vật tư và thiết bị cũng như các tham chiếu đến nhãn hiệu hàng hóa hoặc số catalô do chủ đầu tư quy định tại Chương V chỉ nhằm mục đích mô tả và không nhằm mục đích hạn chế nhà thầu. Nhà thầu có thể đưa ra các tiêu chuẩn chất lượng, nhãn hiệu hàng hóa, catalô khác miễn là nhà thầu chứng minh cho bên mời thầu thấy rằng những thay thế đó vẫn bảo đảm sự tương đương cơ bản hoặc cao hơn so với yêu cầu quy định tại Chương V". Do đó, trong khi tham dự thầu, sau khi nghiên cứu Chương V của HSMT về thông số kỹ thuật hàng hóa yêu cầu, nhà thầu phân tích được ra các model của sản phẩm đáp ứng thì nhà thầu có thể tham dự thầu bằng sản phẩm đó, hoặc các sản phẩm tương đương cơ bản hoặc cao hơn.
Xét Bảng đặc tính kỹ thuật Chương V của HSMT, tại cột yêu cầu về đặc tính, thông số kỹ thuật tối thiểu (nhà thầu có thể chào tương đương hoặc tốt hơn) là hoàn toàn phù hợp với Mục 15.9 CDNT, vì vậy các đặc tính đó không định hướng cho sản phẩm nào mà nhà thầu có thể chào bất cứ sản phẩm nào đáp ứng tối thiểu theo yêu cầu của HSMT đều được đánh giá là đạt yêu cầu.
Tuy nhiên, Bên mời thầu sẽ rà soát lại các thông số kỹ thuật và giảm bớt một số thông số không cần thiết để tăng tính cạnh tranh cho HSMT.
Về nội dung yêu cầu giấy phép hoặc giấy ủy quyền bán hàng: Căn cứ khoản 12 Điều 24 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP quy định: “Trường hợp hàng hóa của gói thầu là hàng hóa đặc thù, phức tạp cần gắn với trách nhiệm của nhà sản xuất trong việc cung cấp các dịch vụ sau bán hàng như bảo hành, bảo trì, sửa chữa, cung cấp phụ tùng, vật tư thay thế, dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật và các dịch vụ liên quan khác, hồ sơ mời thầu có thể yêu cầu nhà thầu phải cung cấp giấy phép bán hàng nhưng việc yêu cầu về giấy phép bán hàng phải được người có thẩm quyền chấp thuận”.
Ngoài ra, tại điểm a Mục 5 Phần I Chỉ thị số 47/CT-Tg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định: “Đối với hàng hóa đặc thù, phức tạp cần gắn với trách nhiệm của nhà sản xuất trong việc cung cấp các dịch vụ sau bán hàng như bảo hành, bảo trì, sửa chữa, cung cấp phụ tùng, vật tư thay thế..., trong HSMT có thể yêu cầu nhà thầu tham dự thầu phải cung cấp giấy phép bán hàng của nhà sản xuất hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương”.
Các thiết bị, hàng hóa trong danh mục mua sắm thuộc lĩnh vực phòng thí nghiệm đều là các hàng hóa đặc thù; vì vậy việc yêu cầu một số thiết bị phải có giấy phép hoặc giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất, đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương là phù hợp với các quy định hiện hành.
Bên mời thầu sẽ điều chỉnh bỏ nội dung yêu cầu giấy phép hoặc giấy ủy quyền bán hàng đối với các mặt hàng này. Tuy nhiên, yêu cầu các nhà thầu tham dự có cam kết đảm bảo chế độ bảo hành, bảo trì hàng hóa theo quy định của nhà sản xuất.
Kết quả giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Ngày 10/4/2024, Chủ đầu tư ban hành Văn bản số 109/QĐ-TYV3 về việc phê duyệt điều chỉnh HSMT. Theo đó, một số nội dung điều chỉnh như sau:
Mục CDNT 16.2 Yêu cầu về tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu, HSMT điều chỉnh: “Không yêu cầu giấy phép hoặc giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất, đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương”.
Bảng yêu cầu về kỹ thuật chi tiết tại Chương V, HSMT điều chỉnh: Lược bỏ yêu cầu các thông số về kích thước, cân nặng của hàng hóa; Lược bỏ một số từ ngữ không cần thiết (chi tiết xem Chương V HSMT điều chỉnh đăng tải).
Chủ đầu tư/Bên mời thầu đã gia hạn thời gian đóng thầu 04 lần để sửa đổi HSMT, lần 1 đến 11h00 ngày 13/4/2024, lần 2 đến 17h00 ngày 13/4/2024, lần 3 đến 16h00 ngày 15/4/2024, lần 4 đến 08h00 ngày 16/4/2024.
Nhà thầu trúng thầu: Công ty cổ phần Khoa học Kỹ thuật quốc tế Thăng Long.
II. Danh sách các gói thầu đăng tải HSMT ngày 30/7/2024 nêu các tiêu chí về quy chuẩn, tiêu chuẩn, giấy phép bán hàng có nội dung tương tự hoặc gần tương tự như tình huống điển hình.
1. Gói thầu Thiết bị giáo dục - trang thiết bị nội thất công trình
Dự án Trường Tiểu học Hạ Long I, huyện Vân Đồn
Bên mời thầu: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh)
Tại Chương V Yêu cầu về kỹ thuật, HSMT yêu cầu: Tăng âm loa kéo di động (kèm 02 micro không dây): Hãng sản xuất Arirang; Tivi LG 75 inch; Máy in hãng sản xuất HP.
2. Gói thầu 01 Cung cấp xe ô tô con loại 7 chỗ phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh
Dự toán Mua sắm ô tô con loại 7 chỗ phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty
Bên mời thầu: Công ty TNHH Tư vấn & Đầu tư xây dựng Phúc Gia Khang
Chủ đầu tư: Công ty Xăng dầu Đồng Nai
Tại Chương V Yêu cầu về kỹ thuật, HSMT yêu cầu: Xe SUV 7 chỗ: Động cơ Bi-Turbo Diesel 2.0L i4 TDCi; trục cam kép, có làm mát khí nạp.
3. Gói thầu Ốp gỗ sân khấu hội trường lớn trung tâm hội nghị tỉnh
Bên mời thầu: Ban Quản lý Trung tâm Hành chính - Chính trị tỉnh Lai Châu
Tại Mục 1.2 Yêu cầu về kỹ thuật thuộc Chương V, HSMT yêu cầu: Trần xuyên sáng Barrisol, khung xương nhôm sập định hình, ánh sáng Led Rạng Đông. Ống nhựa bảo hộ dây dẫn HDPE D50 Tiền Phong. Aptomat MCB 1 pha Panasonic. Công tắc điện Panasonic. Ô cắm ba Panasonic. Đèn Led Panel 600x600 Rạng Đông âm trần.
4. Gói thầu Cung cấp xe ô tô con 07 chỗ
Dự toán Mua sắm xe ô tô con phục vụ công tác
Bên mời thầu: Công ty Xăng dầu Tuyên Quang - Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên
Tại Chương V Yêu cầu về kỹ thuật, HSMT yêu cầu: Xe SUV 07 chỗ, nhập khẩu, loại động cơ: TSI (Turbo tăng áp và phun nhiên liệu kép).
Tại Mục CDNT 16.2 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu: Có giấy phép bán hàng, giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc giấy cam kết hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.
5. Gói thầu Mua sắm, lắp đặt thang máy Nhà A2 Thư viện
Dự án Mua sắm, lắp đặt thang máy Nhà A2 Thư viện của Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Bên mời thầu: Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Tại Mục CDNT 16.2 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu: Có giấy phép bán hàng, giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc giấy cam kết hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.
6. Gói thầu MS Mua sắm tài sản xe ô tô phục vụ công tác chung của Huyện ủy Cần Giờ
Dự toán Mua sắm xe ô tô phục vụ công tác của Huyện ủy Cần Giờ
Bên mời thầu: Công ty TNHH Dịch vụ công nghệ Đông Triều
Chủ đầu tư: Huyện ủy Cần Giờ(TP. Hồ Chí Minh)
Tại Mục CDNT 16.2 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu: Có giấy phép bán hàng, giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc giấy cam kết hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.
7. Gói thầu Cung ứng hàng hóa (cây tếch, cây quế, cây thông) thuộc Dự án thực hiện trồng cây phân tán theo đề án 1 tỷ cây xanh trên địa bàn huyện Bắc Yên năm 2024
Dự toán Thực hiện trồng cây phân tán theo đề án 1 tỷ cây xanh trên địa bàn huyện Bắc Yên năm 2024
Bên mời thầu: Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Bắc Yên (tỉnh Sơn La)
Tại Mục CDNT 16.2 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu: Có giấy phép bán hàng, giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc giấy cam kết hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.
8. Gói thầu số 03 Lắp đặt Màn hình Led phục vụ công tác chuyên môn
Dự toán Lắp đặt màn hình Led phục vụ công tác chuyên môn
Bên mời thầu: Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế
Tại Mục CDNT 10.8 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu: Giấy phép bán hàng hoặc giấy uỷ quyền nhà phân phối, đại lý cấp I hoặc hợp đồng nguyên tắc.
9. Gói thầu Mua sắm mới thang máy cho tòa nhà Cao ốc Văn phòng Âu Cơ
Dự án đầu tư Mua sắm mới thang máy cho tòa nhà Cao ốc Văn phòng Âu Cơ
Bên mời thầu: Tổng công ty Điện lực miền Nam TNHH
Tại Mục CDNT 16.2 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu: Có giấy phép bán hàng, giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc giấy cam kết hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.
10. Gói thầu Mua sắm trang thiết bị, vật tư các phòng học chuyên ngành
Dự toán Công trình Phòng học chuyên ngành/Trường CĐKTTT (04 phòng)
Bên mời thầu: Trường Cao đẳng Kỹ thuật thông tin - Binh chủng Thông tin Liên lạc
Tại Mục CDNT 16.2 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu: Có giấy phép bán hàng, giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc giấy cam kết hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.
11. Gói thầu số 15/2024 Máy vi tính
Dự toán Mua sắm hàng hóa cho công tác thiết kế, giám sát xây dựng thi công các công trình ĐTXD năm 2024
Bên mời thầu: Công ty Điện lực Đồng Tháp
Tại Mục CDNT 16.2 thuộc Chương II Bảng dữ liệu, HSMT yêu cầu tài liệu để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu: Có giấy phép bán hàng, giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc giấy cam kết hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành của nhà sản xuất hoặc của đại lý phân phối hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.
