|
| Ảnh chỉ mang tính minh họa: Tường Lâm |
1001 lý do trì hoãn bán hồ sơ mời thầu
Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, rất nhiều nhà thầu bày tỏ bức xúc và quan ngại về tình trạng hạn chế phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) đang diễn ra khá phổ biến. Một nhà thầu cho biết, tại một số gói thầu, cái khó nằm ở khâu đi mua HSMT chứ không phải ở khâu chuẩn bị HSDT.
Hiện nay, mặc dù có nhiều chế tài, quy định tạo điều kiện cho nhà thầu tiếp cận HSMT nhanh chóng nhưng trên thực tế, các hiện tượng tiêu cực trong đấu thầu như “quây thầu”, “vây thầu” vẫn diễn ra phổ biến với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Nhà thầu phải đối diện với 1001 lý do từ chối, né tránh, trì hoãn phát hành HSMT. Đơn cử như địa chỉ phát hành HSMT “tù mù”, không tìm được người phát hành HSMT, treo biển “hết HSMT” và bảo đợi, ekip bán HSMT không có mặt đầy đủ ở nơi làm việc (muốn mua được 1 bộ HSMT thì phải có cán bộ hành chính lập phiếu thu, kế toán thu tiền, lãnh đạo đơn vị ký vào HSMT…), bị “dân anh chị” đe dọa khi mua HSMT…
Theo dõi nhiều vụ việc phản ánh đến Đường dây nóng của Báo Đấu thầu nhận thấy, ở nhiều gói thầu, các CĐT/BMT thầu còn chọn thời gian “hiểm” để phát hành HSMT như bán HSMT trong dịp có nhiều ngày nghỉ, ngày lễ. Trong những ngày hành chính còn lại, CĐT/BMT lại tìm cách né tránh bán HSMT. Vì thế, trên thực tế, thời gian chuẩn bị HSDT của nhà thầu đã bị rút ngắn rất nhiều so với thông báo mời thầu.
Mấy ngày gần đây, Báo Đấu thầu liên tục nhận được phản ánh của nhà thầu về “lời hẹn” chờ 1 tuần để mua HSMT tại Gói thầu 06-OFID.EC Khảo sát, lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và xây dựng công trình đường vành đai phía Tây 2 do Ban Quản lý các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên thành phố Đà Nẵng (BQL CSHT Đà Nẵng) mời thầu. Gói thầu này có quy mô hơn 1.000 tỷ đồng, bắt đầu phát hành HSMT từ thứ Sáu ngày 12/7/2019. Một số nhà thầu đã đến Ban nhưng cán bộ bán HSMT thông báo đã hết hồ sơ và hẹn nhà thầu 1 tuần sau (ngày 19/7/2019) quay lại mua HSMT.
Vô cảm hay cố tình cản trở nhà thầu?
Bình luận về tình trạng các CĐT/BMT thường xuyên trì hoãn, lẩn trốn việc phát hành HSMT cho nhà thầu, TS Nguyễn Việt Hùng, chuyên gia về đấu thầu cho rằng, nhìn bề ngoài các lý do để né tránh trách nhiệm phát hành HSMT thì thấy sự vô cảm của CĐT/BMT với nhà thầu. Thời gian làm HSDT với nhà thầu là “vàng bạc”, là cơ hội việc làm nhưng CĐT/BMT lại rất bàng quan, “bình chân như vại” vì có lẽ họ chưa bao giờ đặt mình vào địa vị của nhà thầu đi mua HSMT để thấu hiểu, cảm thông và chia sẻ. Khi các CĐT/BMT không làm tròn trách nhiệm phát hành HSMT, không chia sẻ cơ hội cho nhà thầu thì không chỉ nhà thầu mà cả ngân sách nhà nước cũng bị thiệt hại. Trên thực tế, qua nhiều cách thức, chiêu trò mà các CĐT/BMT đặt ra để “quan trọng hóa” chuyện phát hành HSMT như cán bộ phải có chuyên môn mới giao nhiệm vụ bán HSMT, quy trình mua HSMT phải đăng ký tên, có người lập phiếu thu, bộ phận kế toán thu tiền, lãnh đạo đơn vị ký xác nhận… cho thấy việc né tránh bán HSMT không chỉ là câu chuyện vô cảm mà đây thực chất là những thủ đoạn hạn chế, cản trở nhà thầu mua HSMT.
Còn luật sư Nguyễn Thế Truyền, Giám đốc Công ty Luật hợp danh Thiên Thanh cho biết, trên thực tế, việc đi mua HSMT của nhà thầu gặp rất nhiều khó khăn do CĐT/BMT và nhà thầu “thân hữu” bắt tay nhau để tạo ra hàng loạt rào cản, hạn chế nhà thầu tiếp cận HSMT. Khi nhà thầu tìm đến các cơ quan chức năng để “đòi quyền lợi”, mua được HSMT thì thời gian đóng thầu đã cận kề, không kịp làm HSDT. Trong khi đó, việc xử lý sai phạm của CĐT/BMT trong quá trình phát hành HSMT thường không được chú trọng, có khi còn hình thức hoặc xử lý nhẹ hơn so với mức độ vi phạm nên không tạo ra sức mạnh răn đe.
