Tuy nhiên, mọi kỳ vọng của các nhà thầu về việc xử lý dứt điểm mọi phản ánh, tố cáo liên quan đến gói thầu này lại quay về vạch xuất phát. Câu chuyện thành lập Hội đồng tư vấn đấu thầu có tác dụng ngăn ngừa kiến nghị kéo dài, vượt cấp đang được các nhà thầu hết sức quan tâm.
Ảnh chỉ mang tính minh họa.
Ngày 25/7/2019, trao đổi với Báo Đấu thầu, ông Huỳnh Trí Dũng, Tổng giám đốc Công ty CP Chiếu sáng công cộng TP.HCM, đại diện một liên danh có đơn kiến nghị liên quan đến gói thầu nêu trên cho biết: “Chúng tôi đã liên tục gửi đơn kiến nghị về việc tổ chức lựa chọn nhà thầu tại gói thầu này. Trong đó, nổi bật nhất là việc bên mời thầu (BMT) loại liên danh chúng tôi ở bước kỹ thuật là hoàn toàn không thỏa đáng. Đơn kiến nghị đã gửi đúng cơ quan và người có thẩm quyền từ lâu. Chúng tôi rất mong đợi sự vào cuộc của UBND tỉnh Phú Yên, cụ thể là Sở KH&ĐT tỉnh này thành lập Hội đồng tư vấn đấu thầu nhằm xác định rõ những kiến nghị của chúng tôi có cơ sở hay không? Việc lựa chọn nhà thầu tại gói thầu này có tuân thủ quy định về đấu thầu hay không? Nhưng đến nay, chúng tôi hoàn toàn thất vọng và thấy quả bóng trách nhiệm lại được đá về đúng chân của Chủ đầu tư (CĐT). Rõ ràng, ở địa phương này đang có tình trạng không xử lý dứt điểm kiến nghị của nhà thầu. Và nghiêm trọng hơn, vai trò của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu chưa phát huy đúng”.
Đại diện Công ty CP Chiếu sáng công cộng TP.HCM còn cho biết: “Một gói thầu có dấu hiệu thi công trước đấu thầu, đã hai lần hủy thầu và vẫn liên tục có đơn kiến nghị của những liên danh nhà thầu bao gồm nhiều tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực chiếu sáng, cây xanh của Việt Nam mà không được tỉnh Phú Yên quan tâm đúng mực cho thấy dấu hiệu của sự bao che, dung túng”. Tại Phú Yên, việc không xử lý dứt điểm kiến nghị của nhà thầu xuất hiện nhiều trong câu chuyện giữa các nhà thầu xây lắp mấy năm nay.
Một ví dụ khác về việc chưa quan tâm xử lý kiến nghị của nhà thầu đúng mức là tại Gói thầu số 01 thuộc Dự án Đầu tư xây dựng công trình Đường KT1, huyện An Minh (tỉnh Kiên Giang) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện An Minh làm BMT. Liên danh Công ty CP Xây dựng Thương mại Thới Bình - Công ty CP Tập đoàn TPM - Công ty TNHH Xây dựng Quang Tiền đã có đơn kiến nghị gửi đến các cơ quan chức năng. Tháng 5/2019, Nhà thầu nhận được phản hồi của UBND tỉnh Kiên Giang giao Sở KH&ĐT kiểm tra, giải quyết khiếu nại của Nhà thầu theo quy định.
Tuy nhiên, ngày 24/7/2019, đại diện của liên danh này đã có văn bản gửi UBND tỉnh Kiên Giang nhằm… “nhắc việc”, trong đó nhấn mạnh: “… đến nay, chúng tôi chưa nhận được sự quan tâm giải quyết kiến nghị theo văn bản phản hồi chỉ đạo của UBND Tỉnh” và kiến nghị UBND tỉnh Kiên Giang xem xét, chỉ đạo các cơ quan có chức năng của Tỉnh sớm làm rõ nội dung kiến nghị của Nhà thầu.
Cần sự vào cuộc quyết liệt
Mất gần 1 năm để những kiến nghị và yêu cầu thành lập Hội đồng tư vấn đấu thầu của Liên danh Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ văn phòng Nhân Huy - Công ty CP Sách và Thiết bị Bình Thuận liên quan đến Gói thầu Mua sắm trang thiết bị máy văn phòng năm 2018 do Sở Tài chính Ninh Thuận làm CĐT mới về đúng vạch xuất phát.
Theo đó, ngay khi BMT công bố kết quả đánh giá kỹ thuật của Sở Tài chính Ninh Thuận, Nhà thầu đã có văn bản kiến nghị. Ròng rã gần một năm liên tục liên hệ và có mặt tại Sở KH&ĐT, UBND tỉnh Ninh Thuận, Thanh tra Tỉnh…, Nhà thầu đã có lúc chán nản. “Chúng tôi đề nghị thành lập Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị đấu thầu ngay từ đầu. Nhưng qua rất nhiều tháng, yêu cầu này vẫn không thể thành hiện thực. Yêu cầu được đóng phí thành lập Hội đồng cũng không thể. Nhưng qua kết quả làm việc ban đầu của các cơ quan công an, thanh tra, những dấu hiệu sai phạm của CĐT rất rõ. Sau gần một năm, đến tháng 7/2019, Sở KH&ĐT Ninh Thuận mới chính thức thành lập Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị của chúng tôi”, Nhà thầu cho biết.
Câu chuyện ở Ninh Thuận cho thấy, nhà thầu kỳ vọng rất lớn vào sự quyết liệt của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu tại địa phương. Khi lợi ích hợp pháp của nhà thầu bị ảnh hưởng, các gói thầu diễn biến phức tạp và liên tục có nhiều kiến nghị, nhà thầu hết sức mong mỏi sự vào cuộc của những người có thẩm quyền, đặc biệt là cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu.
Tại các địa phương thường xuyên để xảy ra kiến nghị trong đấu thầu kéo dài, vượt cấp chính là do chưa phát huy hết chức năng của cơ quan quản lý, giám sát, kiểm tra về đấu thầu.
Chuyên gia đấu thầu Lê Văn Tăng chia sẻ: “Bất kể đơn kiến nghị, đơn tố cáo hay phản ánh nào của nhà thầu gửi đến cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu cũng là cơ hội để rà soát, kiểm tra quá trình lựa chọn nhà thầu tại địa phương mình. Đó là cơ hội để giúp các chủ đầu tư nhìn nhận rõ đúng sai và là cơ hội để xây dựng niềm tin cho các nhà thầu về một môi trường đấu thầu cạnh tranh thực sự minh bạch, công bằng. Do đó, sự vào cuộc của các cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu tại các cấp trong điều kiện hiện nay là cực kỳ quan trọng, là “tai mắt” để chúng ta đánh giá hiệu quả công tác đấu thầu”.
