Gói thầu số 01: Bảo hiểm vận chuyển quốc tế và nội địa cho các trang bị, vật tư

Bên mời thầu: Bộ Tham mưu Quân chủng Phòng không Không quân

Nội dung kiến nghị/đề nghị làm rõ:

Tiêu chí HSMT:

Mục 3 Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật yêu cầu như sau:

Trong trường hợp liên danh, áp dụng đối với thành viên đứng đầu liên danh.

Kiến nghị/đề nghị làm rõ của nhà thầu:

Về yêu cầu vốn điều lệ tại thời điểm 31/12/2022, Nhà thầu cho biết hiện tại chỉ có 3 đơn vị bảo hiểm trên thị trường có thể đạt trên mốc này bao gồm: Tổng công ty Bảo hiểm Bảo Việt (2.900 tỷ đồng), Tổng công ty Bảo hiểm PVI (3.300 tỷ đồng), Tổng công ty CP Bảo hiểm Quân Đội (1.644 tỷ đồng).

Về yêu cầu tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc của từng năm trong 3 năm 2020, 2021, 2022, đối với chỉ tiêu này hiện chỉ có duy nhất Tổng công ty CP Bảo hiểm Quân đội đáp ứng, do Tổng Công ty Bảo hiểm Bảo Việt có 2 năm 2020 và 2021 < 5% và Tổng công ty Bảo hiểm PVI có 1 năm 2020 < 5%.

Như vậy, các tiêu chí mà Chủ đầu tư đưa ra thì chỉ có Tổng công ty CP Bảo hiểm Quân đội là đơn vị duy nhất có thể vượt qua yêu cầu về kỹ thuật. Điều này không đảm bảo tính công bằng, cạnh tranh, bình đẳng và có dấu hiệu vi phạm khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP.

Nhà thầu đề nghị Chủ đầu tư xem xét và điều chỉnh các tiêu chí trên nhằm mở rộng cho các công ty bảo hiểm có thể tham gia dự thầu, cụ thể:

Điều chỉnh điểm 4.1: Vốn điều lệ tại thời điểm 31/12/2022 > 1.000.000.000.000 VNĐ (Đạt).

Điều chỉnh điểm 4.2: Tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc bình quân trong 3 năm 2020, 2021, 2022 (cách tính theo Thông tư số 195/2014/TT-BTC ngày 17/12/2014 của Bộ Tài chính về hướng dẫn đánh giá xếp loại doanh nghiệp bảo hiểm) > 5% (Đạt).

Với đề xuất điều chỉnh trên sẽ đảm bảo có tối thiểu 04 nhà bảo hiểm Top đầu của thị trường bảo hiểm Việt Nam năng lực tốt hơn MIC tham gia chào thầu cạnh tranh, tối ưu hóa được quyền lợi bảo hiểm. Đặc biệt, sẽ tiết kiệm lớn ngân sách nhà nước, tương tự như gói thầu “Bảo hiểm tàu thuyền 2022 của Cục Vận tải” sau khi mở rộng cho các công ty bảo hiểm cạnh tranh đã tiết kiệm được 28% ngân sách so với các năm trước mua bảo hiểm của MIC.

Đối với yêu cầu “Trong trường hợp liên danh, áp dụng đối với thành viên đứng đầu liên danh” quy định tại Mục 3 Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật là hoàn toàn không hợp lý trên thực tế, vì trường hợp thành viên đứng đầu liên danh đã đạt yêu cầu kỹ thuật thì liên danh hoàn toàn không có ý nghĩa. Nhà thầu đề xuất điều chỉnh thành “Trong trường hợp liên danh, áp dụng đối với năng lực kỹ thuật của liên danh” để nhiều nhà thầu có thể tham gia dự thầu đảm bảo tính công bằng, cạnh tranh và hiệu quả kinh tế.

Dẫn chiếu quy định của pháp luật, bình luận, phân tích của chuyên gia:

Theo một chuyên gia bảo hiểm, việc quy định mức vốn điều lệ như trên là không có cơ sở. Vốn điều lệ cũng không phải tiêu chí then chốt đánh giá năng lực tài chính hiện tại của doanh nghiệp bảo hiểm có khả năng xử lý khi rủi ro xảy ra với gói thầu. Tiêu chí “tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc” cũng không phải chỉ tiêu đánh giá năng lực tài chính của doanh nghiệp theo hướng dẫn của Bộ Tài chính. Ví dụ như Bảo Việt, PVI, quy mô doanh thu phí bảo hiểm gốc năm 2020 là lớn nhất thị trường, nhưng tính về tốc độ tăng trưởng so với năm trước đó thì đều < 5% và thấp hơn rất nhiều những doanh nghiệp có quy mô doanh thu phí bảo hiểm gốc chỉ bằng 1/3, 1/4 so với 2 doanh nghiệp này.

Chuyên gia này cũng cho rằng, đối với các tiêu chí liên quan đến vốn, doanh thu, HSMT nên yêu cầu cộng gộp năng lực của các thành viên liên danh, tính theo tỷ lệ tham gia thì mới thể hiện được ý nghĩa của việc liên danh.

Theo một chuyên gia về đấu thầu, việc quy định vốn điều lệ tại HSMT sẽ loại đi nhiều doanh nghiệp. Trong trường hợp năng lực nhà thầu không đủ thì có thể liên danh với nhà thầu khác để dự thầu. Tuy nhiên, nếu 1 bộ HSMT đưa ra mà chỉ có 1 nhà thầu đáp ứng yêu cầu, loại đi những nhà thầu lớn khác, thì HSMT đó đã vi phạm quy định của pháp luật về đấu thầu, gây ra cạnh tranh không bình đẳng. Chủ đầu tư sẽ phải chịu trách nhiệm về việc xây dựng HSMT, cũng như kết quả của quá trình lựa chọn nhà thầu của mình.

Trả lời, giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:

Sau khi xem xét kiến nghị của Nhà thầu, Quân chủng Phòng không Không quân có văn bản trả lời như sau:

Đối với tiêu chí “Vốn điều lệ tại thời điểm 31/12/2022 ≥ 1.291.282.016.304 VNĐ” và “Tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc của từng năm trong 3 năm 2020, 2021, 2022 ≥ 5%”, với đặc điểm, tính chất của gói thầu là bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế với quãng đường rất dài, hàng hóa vận chuyển đến nhiều tỉnh thành trong nước; hàng hóa cồng kềnh, trọng lượng lớn, công nghệ cao, đặc thù quân sự, tính chất phức tạp, giá trị hàng hóa rất lớn (đã được nêu cụ thể tại chương V). Trong trường hợp có rủi ro, việc tổ chức đàm phán mua sắm mất rất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến việc hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị, công tác đối ngoại quân sự, các yếu tố chính trị... các chi phí để bù đắp, khắc phục hậu quả là vô cùng lớn. Vì vậy, các tiêu chí này để đảm bảo lựa chọn được nhà thầu bảo hiểm có năng lực tốt nhất trên thị trường, có năng lực tài chính, có hoạt động kinh doanh tốt, có uy tín và đảm bảo đủ khả năng tài chính cho các tổn thất nếu quá trình vận chuyển xảy ra rủi ro.

Các tiêu chí nêu trên phù hợp với quy định hiện hành và phù hợp với quy mô, tính chất của Gói thầu, nhằm giúp Chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu tốt nhất bảo đảm khả năng cần thiết đối với gói thầu đang xét. Trong trường hợp nhà thầu độc lập không đủ năng lực tham gia thì có thể liên danh với nhà thầu khác để đáp ứng tiêu chuẩn về kỹ thuật của HSMT.

Về yêu cầu: “Trong trường hợp liên danh, áp dụng đối với thành viên đứng đầu liên danh” thuộc chương III, Mục 3. Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật, Bên mời thầu cho biết tiêu chí này để đảm bảo lựa chọn được nhà thầu đứng đầu liên danh bảo hiểm (nếu là liên danh) có uy tín, đáp ứng được tiêu chí về kỹ thuật nêu trong HSMT, có quy trình tổ chức thực hiện bảo hiểm rõ ràng, đáp ứng được phạm vi yêu cầu bảo hiểm, thời gian bảo hiểm và đặc biệt là đảm bảo đủ khả năng tài chính khi có tổn thất xảy ra.

Kết quả giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:

Chủ đầu tư không điều chỉnh HSMT.

Ngày 23/10/2023, Bộ Tham mưu Quân chủng Phòng không Không quân có văn bản huỷ thầu Gói thầu số 01 Bảo hiểm vận chuyển quốc tế và nội địa cho các trang bị, vật tư với lý do không có nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của HSMT.