Năm 2017, tỉnh Lai Châu chỉ có 10 gói thầu thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng với tổng giá trúng thầu là 13,380 tỷ đồng. Ảnh: Nhã Chi |
Nhiều hạn chế chưa được khắc phục
Đánh giá hoạt động đấu thầu trên địa bàn, trong Báo cáo tình hình thực hiện công tác đấu thầu năm 2017, Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Lai Châu cho rằng, trong công tác này vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Việc phổ biến, hướng dẫn, quán triệt thực hiện Luật Đấu thầu, Nghị định, Thông tư và các văn bản hướng dẫn về công tác đấu thầu đôi lúc chưa kịp thời, chưa cụ thể nên một số chủ đầu tư còn lúng túng trong quá trình triển khai thực hiện.
Đặc biệt, tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu của Tỉnh đạt thấp so với mặt bằng chung cả nước, số lượng gói thầu áp dụng hình thức chỉ định thầu còn lớn. Theo Báo cáo, cả tỉnh Lai Châu thực hiện lựa chọn nhà thầu cho 1.708 gói thầu sử dụng vốn nhà nước. Trong đó, có 1.395 gói thầu lựa chọn nhà thầu theo hình thức chỉ định thầu với tổng giá gói thầu là 446,3 tỷ đồng, tổng giá trúng thầu là 439,3 tỷ đồng, giảm hơn 7 tỷ đồng, tương đương với tỷ lệ tiết kiệm hơn 1%; có 261 gói thầu lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi đạt tỷ lệ tiết kiệm khoảng hơn 1%, còn lại là các hình thức khác có tỷ lệ tiết kiệm cũng không cao.
Tương tự, số lượng gói thầu chỉ định thầu ở các gói thầu mua sắm sử dụng nguồn vốn mua sắm thường xuyên cũng cao, với 171/252 gói thầu.
Lý giải cho thực trạng tỷ lệ số gói thầu chỉ định thầu còn cao, một cán bộ thuộc Sở KH&ĐT Lai Châu cho hay, năm 2017, các dự án sử dụng vốn nhà nước của Tỉnh hầu hết là các dự án nhỏ với số vốn ít nên thuộc hạn mức chỉ định thầu theo quy định. Một lý do nữa là, Lai Châu có 4 dự án tái định cư thủy điện (Lai Châu, Huội Quảng, Bản Chát và Sơn La), nhiều gói thầu thuộc các dự án này được phép chỉ định thầu.
Sở KH&ĐT Lai Châu cũng chỉ ra một số tồn tại khác. Chẳng hạn, về công tác lựa chọn nhà thầu qua mạng, tuy đã được tập huấn cơ bản đầy đủ, song các chủ đầu tư chưa nghiêm túc triển khai thực hiện theo lộ trình của Thông tư 07/2015/TTLT-BKHĐT-BTC. Tính hết năm 2017, cả Tỉnh chỉ có 10 gói thầu thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng với tổng giá trúng thầu là 13,380 tỷ đồng. Ngoài ra, việc quản lý và thực hiện hợp đồng sau đấu thầu; hay năng lực, kinh nghiệm chuyên môn của cán bộ thuộc một số đơn vị nhà thầu còn hạn chế…
Sẽ có bước chuyển trong năm 2018?
Nhìn nhận rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác đấu thầu tại địa phương, trong báo cáo nêu trên, Sở KH&ĐT Lai Châu đã kiến nghị một số vấn đề.
Theo đó, về đấu thầu qua mạng, Sở kiến nghị cơ quan chức năng nâng cấp, xây dựng Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia theo hướng đơn giản hóa để tạo điều kiện cho các chủ đầu tư, bên mời thầu, nhà thầu dễ tiếp cận và sử dụng.
Liên quan đến vấn đề này, trước đó (tháng 10/2017), UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành Chỉ thị về chấn chỉnh công tác đấu thầu sử dụng vốn nhà nước trên địa bàn, trong đó có những chỉ đạo cụ thể để gia tăng tỷ lệ đấu thầu qua mạng. Điển hình như Tỉnh yêu cầu Sở KH&ĐT, khi tổ chức thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trường hợp chủ đầu tư không đề xuất thực hiện đấu thầu qua mạng thì Sở có trách nhiệm xem xét, đề xuất Chủ tịch UBND Tỉnh lựa chọn các gói thầu thực hiện đấu thầu qua mạng nhằm đảm bảo tỷ lệ các gói thầu được thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng theo đúng yêu cầu. Kho bạc Nhà nước kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ trong thanh toán vốn, không thực hiện cấp phát, thanh toán vốn đối với các gói thầu được chọn đấu thầu qua mạng nhưng các chủ đầu tư, bên mời thầu không thực hiện đấu thầu qua mạng…
Ngay sau Chỉ thị trên, tháng 12/2017, UBND Tỉnh có Văn bản số 2373/UBND-TH về việc tiếp tục chấn chỉnh công tác đấu thầu trên địa bàn và yêu cầu các đơn vị nghiêm túc thực hiện đấu thầu qua mạng.
Sở KH&ĐT Lai Châu cũng cho biết, đến nay, các dự án thủy điện gần như đã xong, số dự án/gói thầu còn rất ít. Thêm nữa, năm 2018, số dự án sử dụng ngân sách nhà nước của Tỉnh cũng rất ít cả về số dự án và số vốn, theo đó số lượng gói thầu áp dụng hình thức chỉ định thầu sẽ giảm. Ngoài ra, hiện Sở KH&ĐT tỉnh này cũng có những quy định để khống chế chỉ định thầu. “Nếu như trước đây đầu tư một con đường có thể đi qua hai xã và được tách làm 2 gói thầu, nhưng đến nay chủ yếu là gộp vào để đấu thầu”, cán bộ Sở cho biết.