NHNN mua dịch vụ xếp hạng tín dụng: Vì sao không thể áp dụng các hình thức LCNT?

(BĐT) - Cho rằng do không thể áp dụng được các hình thức lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Luật Đấu thầu đối với gói mua dịch vụ xếp hạng tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đề xuất được chủ động đàm phán, ký kết hợp đồng khung và thanh toán theo hóa đơn thực tế hàng năm để đảm bảo hiệu quả quản lý dự trữ ngoại hối.
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước chỉ sử dụng dịch vụ của S&P để thực hiện việc quản lý dự trữ ngoại hối. Ảnh: Lê Tiên
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước chỉ sử dụng dịch vụ của S&P để thực hiện việc quản lý dự trữ ngoại hối. Ảnh: Lê Tiên

NHNN cho biết, việc thực hiện các nghiệp vụ quản lý dự trữ ngoại hối, trong đó có hoạt động đầu tư với đối tác trên thị trường quốc tế cần có cơ sở đánh giá từ các công ty xếp hạng tín dụng uy tín quốc tế.

Trong nhiều năm qua, NHNN đã mua dịch vụ xếp hạng và đánh giá của hai công ty xếp hạng tín dụng quốc tế là Moody’s và S&P dưới hình thức đăng ký thuê bao để khai thác trực tuyến các thông tin. Hàng năm, NHNN thanh toán dựa trên hóa đơn thực tế để tiếp tục sử dụng dịch vụ với mức giá tăng khoảng 7 - 10%/năm. Trong đó, dịch vụ của Moody’s có giá năm 2019 là 13.000 USD/năm đã kết thúc vào ngày 31/1/2020 do Moody’s đã ngừng cung cấp gói dịch vụ này để cung cấp gói dịch vụ mới đa dạng hơn. Để tiếp tục sử dụng dịch vụ của Moody’s, NHNN phải thực hiện ký hợp đồng mới.

Do đó hiện nay, NHNN chỉ sử dụng dịch vụ của S&P cung cấp để thực hiện việc quản lý dự trữ ngoại hối với giá năm 2019 là 27.800 USD/năm.

Với diễn biến phức tạp của thị trường và quy mô dự trữ ngoại hối ngày càng lớn, NHNN cho rằng, trong thời gian tới, để đảm bảo tốt cho công tác quản lý dự trữ ngoại hối, cơ quan này cần dịch vụ xếp hạng tín dụng của không chỉ Moody’s, S&P mà còn thêm dịch vụ của Công ty Fitch.

NHNN cho biết, theo quy định tại Luật Đấu thầu và Thông tư 58/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính, NHNN phải thực hiện các thủ tục lựa chọn nhà thầu theo một trong các hình thức lựa chọn nhà thầu. Tuy nhiên, gói thầu mua dịch vụ xếp hạng tín dụng của NHNN là gói thầu đặc biệt, không thể áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu thầu.

Gói thầu này có yêu cầu cao về chuyên môn trong lĩnh vực phân tích tài chính quốc tế, kinh tế vĩ mô cũng như trình độ kỹ thuật nên không phải bất kỳ công ty xếp hạng tín dụng nào cũng có thể đáp ứng. Qua rà soát, gói thầu không đáp ứng các điều kiện để áp dụng các hình thức chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh, mua sắm trực tiếp và tự thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu.

Nếu áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu theo Điều 20, 21, 22, 23, 24, 25 của Luật Đấu thầu, NHNN chỉ có thể lựa chọn được 1 nhà thầu (1 công ty xếp hạng tín dụng).

Một số đối tác giao dịch của NHNN chỉ được xếp hạng bởi một hoặc hai công ty xếp hạng tín dụng quốc tế. Do vậy, nếu NHNN tổ chức đấu thầu rộng rãi hoặc hạn chế, trong trường hợp các công ty xếp hạng tín dụng quốc tế này không được lựa chọn mà các công ty xếp hạng tín dụng nhỏ trúng thầu (có thể do giá dự thầu thấp) thì NHNN sẽ không có cơ sở để tiếp tục đánh giá và quyết định hạn mức đầu tư tại đối tác đó, dẫn đến việc sẽ phải loại bỏ đối tác đó ra khỏi danh sách. Trong trường hợp này, NHNN sẽ phải điều chuyển các khoản đầu tư hoặc rút trước hạn, ảnh hưởng đến danh mục đầu tư và hiệu quả quản lý dự trữ ngoại hối của Nhà nước.

Do vậy, tại tờ trình về việc mua và sử dụng dịch vụ của các công ty xếp hạng tín dụng quốc tế gửi Thủ tướng Chính phủ, NHNN đề xuất được phép ký hợp đồng mới để mua và sử dụng gói dịch vụ mới của Moody’s, mức giá dự kiến năm 2020 là 29.000 USD, phương thức mua sắm là ký hợp đồng khung và thanh toán theo hóa đơn thực tế hàng năm.

Bên cạnh đó, cơ quan này đề xuất được đàm phán, ký hợp đồng khung để mua và sử dụng thêm dịch vụ xếp hạng tín dụng của Công ty Fitch nhằm tăng cường công tác quản lý dự trữ ngoại hối. Mức giá dự kiến năm 2020 là 32.000 USD và cho phép NHNN chủ động thanh toán theo hóa đơn thực tế.

Trong tương lai, S&P nhiều khả năng cũng thay đổi gói dịch vụ. Trong trường hợp này, NHNN đề xuất được chủ động đàm phán, ký kết hợp đồng khung và thanh toán theo hóa đơn thực tế hàng năm.

Chuyên đề