TAND TP HCM dự kiến ngày 8/1 mở phiên xử bị cáo Phạm Công Danh (53 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng VNCB, tập đoàn Thiên Thanh), Trầm Bê (cựu Chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng TMCP Thương Tín - Sacombank) và 44 người khác về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Ông Danh và đồng phạm bị cáo buộc thực hiện nhiều hành vi sai phạm trong quá trình điều hành VNCB, gây thất thoát hơn 6.000 tỷ đồng của nhà băng này.
Phiên xử do thẩm phán Phạm Lương Toản (Chánh tòa Hình sự TAND TP HCM) làm chủ tọa. Tòa đã cấp giấy chứng nhận tham gia phiên xử cho 70 luật sư bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo, người có quyền và nghĩa vụ liên quan.
Ông Trầm Bê có hai luật sư là Nguyễn Thị Mai Hồng và Phạm Ngọc Trung.
Ông Danh có 3 luật sư là Phan Trung Hoài, Hà Hải (Đoàn luật sư TP HCM) và Trương Quốc Hòe (Đoàn luật sư Hà Nội). Trong đó, luật sư Phan Trung Hoài đồng thời là người bào chữa cho ông Đinh La Thăng dự kiến bị đưa ra xét xử cùng ngày 8/1.
Ngoài ra, HĐXX cũng triệu tập gần 200 người và đơn vị tham gia phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, người làm chứng - bao gồm hàng loạt ngân hàng, công ty tham gia giao dịch số tiền được ông Danh và đồng phạm rút từ VNCB để trả nợ và sử dụng cho mục đích cá nhân.
Một số đại gia và lãnh đạo các ngân hàng như: ông Trần Quý Thanh (Chủ tịch Tập đoàn Tân Hiệp Phát), bà Trần Ngọc Bích (con gái ông Thanh), bà Hứa Thị Phấn (nguyên Cố vấn cấp cao Ngân hàng Đại Tín), ông Trần Bắc Hà (nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV), bà Vũ Bạch Yến (Chủ tịch HĐQT Ngân hàng CBBank)… cũng được triệu tập đến tòa.
Ông Danh và đồng phạm bị cáo buộc gây thiệt hại hơn 6.000 tỷ đồng của VNCB trong giai đoạn hai của vụ án. Ảnh:Hải Duyên.
Theo cáo trạng của VKSND Tối cao, quá trình điều hành VNCB (2013-2014) ông Danh cần tiền sử dụng nhưng không thể trực tiếp vay của ngân hàng do mình làm chủ.
Ông chỉ đạo cấp dưới và nhân viên tập đoàn Thiên Thanh sử dụng 29 công ty do mình thành lập, hoặc mượn pháp nhân lập hồ sơ khống, vay tổng cộng 6.126 tỷ đồng tại các ngân hàng Sacombank, TPBank, BIDV. Để đảm bảo cho các khoản vay, ông Danh dùng tiền của VNCB gửi sang 3 ngân hàng này.
Do các công ty chỉ làm hồ sơ vay khống, không hoạt động kinh doanh như trong hợp đồng tín dụng nên không có tiền trả nợ. Ngân hàng Sacombank, TPBank, BIDV sau đó đã thu hồi toàn bộ số tiền nợ từ VNCB.
Nhiều lãnh đạo ngân hàng vướng lao lý vì biết ông Danh sai phạm
Biết rõ Chủ tịch HĐQT Ngân hàng VNCB và đồng phạm làm trái quy định, ông Trầm Bê vẫn đồng ý phê duyệt cho vay với điều kiện "phải có tài sản đảm bảo là bất động sản hoặc tiền gửi tại Sacombank".
Tháng 4/2013, ông dẫn ông Danh xuống gặp Phan Huy Khang (44 tuổi, thành viên Hội đồng tín dụng, Tổng giám đốc Sacombank). Cả ba bàn bạc sẽ cho ông Danh vay tối đa 1.800 tỷ đồng và dùng tiền gửi của VNCB tại Sacombank để đảm bảo. Nhà chức trách cáo buộc, việc này đã gây thiệt hại cho VNCB trên 1.835 tỷ đồng.
Ông Bê khai nhận, lúc đó biết ông Danh là Chủ tịch HĐQT của VNCB, không được phép vay tiền của nhà băng này nhưng có thể vay của Sacombank, nên đã đồng ý cho vay. Khi cấp dưới trình hồ sơ các khoản vay của 6 công ty (do ông Danh thành lập thuê người đứng tên), mặc dù hồ sơ chưa đầy đủ nhưng ông Bê vẫn phê duyệt "do có tài sản đảm bảo".
Tương tự, ông Danh mượn pháp nhân các công ty của Nguyễn Việt Hà (Tổng giám đốc Công ty cổ phần quản lý quỹ Lộc Việt), Đặng Thị Bích Thủy, Đinh Việt Cường (Giám đốc, phó Giám đốc Khối khách hàng doanh nghiệp TPBank) vay của TPBank 1.666 tỷ đồng và được đảm bảo bằng khoản tiền gửi 1.700 tỷ đồng của VNCB tại nhà băng này. Toàn bộ số tiền này sau đó đều không có khả năng thu hồi.
Để có tiền tăng vốn điều lệ theo phương án tái cơ cấu VNCB đã được phê duyệt, ông Danh đặt vấn đề với lãnh đạo BIDV gồm ông Đoàn Ánh Sáng và Trần Lục Lang (hai phó Tổng giám đốc phụ trách Ban khách hàng doanh nghiệp và phụ trách ban quản lý rủi ro) vay 4.700 tỷ đồng.
Ông Danh lấy lý do "có 12 doanh nghiệp là khách hàng của VNCB muốn vay vốn kinh doanh vật liệu xây dựng", do VNCB trong thời gian tái cơ cấu không có khả năng cho vay nên ông giới thiệu sang BIDV.
Thực chất, đây là các công ty do ông Danh lập ra, thuê nhân viên của mình đứng tên làm giám đốc. Vì được ông Danh cam kết đảm bảo các khoản vay bằng tiền của VNCB gửi tại nhà băng này nên lãnh đạo BIDV duyệt cho vay.
Cơ quan điều tra xác định nhiều lãnh đạo, nhân viên của BIDV sai phạm trong việc cho các công ty của ông Danh vay, chỉ kiểm tra, thẩm định đánh giả tính hiệu quả của phương án kinh doanh dựa trên hồ sơ khống. Sai phạm này không gây thiệt hại cho nhà băng, song gián tiếp giúp ông Danh rút tiền của VNCB và gây thiệt hại hơn 2.550 tỷ đồng.
Tại giai đoạn đầu làm rõ sai phạm ở VNCB, đầu năm ngoái, TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm giữ nguyên mức án 30 năm tù đối với ông Danh cùng 35 đồng phạm về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước trong quản lý kinh tế, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Toà cũng buộc các bị cáo liên đới nộp lại hơn 9.000 tỷ đồng cho Ngân hàng Xây dựng.
Tổng cộng trong hai giai đoạn điều tra, ông Danh và đồng phạm được cho là gây thất thoát hơn 15.000 tỷ đồng của VNCB. Hiện, cục Thi hành án TP HCM đã thu hồi được hơn 5.000 tỷ đồng.
