|
| VCCI cho rằng, việc thay đổi thuế suất VAT sẽ khiến những người thu nhập thấp chịu tác động lớn hơn nhiều so với người thu nhập cao. |
Phòng Thương mại & công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản gửi Bộ Tài chính, góp ý sửa đổi 5 luật thuế: Giá trị gia tăng (VAT), tiêu thụ đặc biệt, thu nhập doanh nghiệp, cá nhân và thuế tài nguyên.
Theo VCCI, cơ quan soạn thảo nên cân nhắc lại việc tăng thuế VAT bởi đây là loại thuế luỹ thoái đánh vào người tiêu dùng. Dù tăng cùng một mức thuế suất nhưng người thu nhập thấp lại chịu tác động lớn hơn do tỷ lệ chi tiêu cho tiêu dùng tính trên tổng thu nhập cao hơn người thu nhập cao.
Ngoài ra, cơ quan này phân tích, việc tăng thuế VAT vừa tạo ra chi phí đẩy, vừa giảm sức cầu của nền kinh tế, có thể sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế, trong đó các doanh nghiệp dân doanh là đối tượng chịu tác động nặng nề nhất.
"Xét về tác động xã hội, việc tăng thuế VAT có thể làm tăng khoảng cách giàu nghèo, gây khó khăn và kéo theo nhiều hệ luỵ xã hội khác", tổ chức đại diện cho doanh nghiệp nhận xét.
Cơ quan này cho rằng, việc tăng thuế còn có nguy cơ ảnh hưởng đến năng lực tạo việc làm của nền kinh tế Việt Nam. Mỗi năm, Việt Nam có trên dưới một triệu người bước vào độ tuổi lao động. Trong 3 thành phần kinh tế, các doanh nghiệp tư nhân trong nước có khả năng tạo việc làm tốt nhất trên mỗi đồng vốn đầu tư.
Theo các chuyên gia, việc tăng thuế và số tiền thu được tăng thêm khoảng 70.000 tỷ đồng được giữ lại trong ngân sách, không làm tăng chi ngân sách thì mức tăng CPI như thế là phù hợp. Tuy nhiên, Nhà nước không thể thu thêm thuế rồi để đó, mà sẽ sử dụng tiền thuế này để chi tiêu công. Việc Nhà nước sử dụng những đồng tiền thuế này chi tiêu như thế nào có thể sẽ kéo theo lạm phát.
Đối với đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt, VCCI cũng kiến nghị chưa nên áp dụng khi chưa có đánh giá cụ thể về việc "đánh thuế ở mức 10% sẽ làm giảm hoặc chậm lại tốc độ tăng béo phì ở Việt Nam bao nhiêu".
Liên quan tới quyết toán thuế thu nhập cá nhân, VCCI cho biết nếu bỏ quyết toán thuế, hoàn thuế hay nộp thêm thuế thu nhập cá nhân... có thể ảnh hưởng đến tính luỹ tiến của loại thuế này, gây ra tình trạng tránh thuế hợp pháp, làm lợi cho những cá nhân có thu nhập rất cao hoặc vãng lai, mà ảnh hưởng đến người thu nhập thấp.
Các doanh nghiệp cũng có thể lợi dụng chính sách này để "tránh thuế". Đơn cử, để giảm số thuế phải nộp cho người lao động có thu nhập cao, một doanh nghiệp có thể tách thành nhiều doanh nghiệp, ký nhiều hợp đồng lao động hoặc hợp đồng thuê khoán (thu nhập vãng lai). Cách làm này sẽ dễ dàng giảm đáng kể số thuế phải nộp cho những cá nhân thu nhập cao, và không phản ánh đúng bản chất luỹ tiến của loại thuế này. Do đó, cơ quan này đề xuất nên áp dụng phương án quy định ngưỡng hoàn thuế hay nộp thêm từ 300.000 đồng trở xuống thì không cần quyết toán.
Cách đây 2 tháng Bộ Tài chính công bố việc sửa đổi cùng lúc 5 luật về thuế với một loạt đề xuất tăng, từ thuế tiêu thụ đặc biệt, thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân đến giá trị gia tăng (VAT)... Đại diện Bộ Tài chính cho hay, việc sửa đổi sẽ giúp cơ cấu lại một cách hợp lý nguồn thu, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng đưa các loại thuế nhập khẩu về 0% theo các cam kết quốc tế đang đến rất gần.
Trong số các loại thuế, thuế VAT được đề xuất sửa nhiều nhất. Cụ thể, nhiều mặt hàng đang chịu thuế 5% lên 6%, hay từ 10% lên 12%. Nhiều mặt hàng cũng vào diện chịu thuế VAT như phân bón, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ, chuyển quyền sử dụng đất... Lý do được Bộ đưa ra là để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong nước sản xuất những mặt hàng chịu thuế bằng 50% mức thuế suất thông thường, bảo đảm những mặt hàng này cạnh tranh bình đẳng với hàng nhập khẩu cùng loại.
Nêu quan điểm sau đó về việc sửa đổi thuế, ông Sebastian Eckhardt, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam nhận xét, đề xuất cải cách chính sách thuế của Bộ Tài chính là rất quan trọng và kịp thời để đảm bảo tăng trưởng bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô, khi tỷ lệ số thu thuế trên GDP của Việt Nam giảm những năm gần đây, từ 23,5% GDP năm 2010 xuống 18,3% GDP vào năm 2016. Riêng với sửa đổi thuế VAT, chuyên gia WB cho rằng, thuế suất VAT thấp thực sự mang lại lợi ích cho người giàu hơn người nghèo.
