|
| Sau nhiều lần lùi tiến độ vận hành thương mại, Dự án Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông vẫn chưa được đưa vào hoạt động. Ảnh: Lê Tiên |
Năng lực hạn chế, thiếu kinh nghiệm
Giải trình trước Quốc hội về các công trình giao thông trọng điểm đội vốn lớn, chậm tiến độ, người đứng đầu ngành GTVT cho biết, đa số rơi vào dự án đường sắt đô thị. Đây là những dự án có công nghệ mới, được phê duyệt trước năm 2008. Năm 2008 - 2009 là thời điểm khủng hoảng nghiêm trọng, năm 2009 trượt giá đến gần 20% và năm 2009 - 2013 trượt giá khoảng 49%. “Như vậy, các dự án đội vốn có nguyên nhân từ trượt giá, công nghệ mới và cả việc thay đổi quy mô của chủ đầu tư”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết.
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho rằng, không chỉ có các dự án đường sắt đô thị đội vốn mà nhiều dự án khác cũng đội vốn rất lớn. Cụ thể, Dự án Đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh có 6 lần điều chỉnh và tăng tổng mức đầu tư 3.956 tỷ đồng, Dự án Hệ thống thủy lợi Tân Mỹ của Ninh Thuận điều chỉnh 3 lần tăng tổng mức đầu tư 2.687 tỷ đồng, Dự án Xây dựng tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi điều chỉnh 3 lần tăng mức đầu tư thêm 145 tỷ đồng.
Đại biểu Quốc hội cũng chỉ rõ, theo báo cáo của Bộ GTVT, tình trạng đội vốn của các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội có nguyên nhân từ kinh nghiệm hạn chế trong việc lập dự án ban đầu của tư vấn, năng lực chưa tốt của bộ máy quản lý dự án, tổng thầu lại không phải đơn vị chuyên nghiệp, không có đầy đủ kinh nghiệm.
Đại biểu Bùi Văn Xuyền (Thái Bình) đặt vấn đề, Bộ GTVT là chủ đầu tư Dự án Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông được phê duyệt từ năm 2009 với tổng mức đầu tư ban đầu là 8.769 tỷ đồng. Năm 2016, Dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 18.000 tỷ đồng và dự kiến đưa vào vận hành tháng 10/2017, nhưng đến nay vẫn chưa được vận hành thương mại. Hiện Dự án đã xong tới 99%, chỉ còn 1%.
Từ đó, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu, Bùi Văn Xuyền và một số đại biểu khác nêu quan điểm là cần phải quy trách nhiệm đến cùng cá nhân nào gây ra tình trạng thất thoát, lãng phí này để xử lý nghiêm, răn đe, phòng ngừa cho những dự án sau.
Chắc chắn xử lý nghiêm, kể cả chuyển hồ sơ qua công an
Trả lời về vấn đề quy trách nhiệm cá nhân để xảy ra tình trạng dự án đội vốn, chậm tiến độ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho rằng, mỗi dự án đều có chủ đầu tư, cụ thể là các bộ, ngành, UBND các tỉnh.
Với những công trình chậm tiến độ do yếu tố khách quan như giải phóng mặt bằng, bố trí vốn không kịp thời liên quan tới trách nhiệm của Bộ GTVT, Bộ GTVT kiểm điểm rút kinh nghiệm. Với những dự án chậm tiến độ do trách nhiệm chủ quan của các đơn vị liên quan như chủ đầu tư, Bộ GTVT kiến nghị xử lý theo quy định của pháp luật, kể cả là chuyển hồ sơ qua công an để xử lý nghiêm. Bộ GTVT sẽ cùng cơ quan chức năng, cơ quan điều tra vào cuộc để kiểm tra tất cả các dự án đội vốn. Những cá nhân, tổ chức nào vi phạm chắc chắn sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Cũng liên quan tới trách nhiệm của Bộ GTVT tại các dự án đội vốn, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, đã điều chuyển một số giám đốc ban quản lý dự án và kiểm điểm cuối năm khi xếp loại cán bộ.
Liên quan tới không chỉ các dự án đường sắt đô thị đội vốn mà còn nhiều dự án khác, người đứng đầu ngành giao thông vận tải nhấn mạnh, tất cả các chủ đầu tư đều phải có trách nhiệm căn cứ vào kết quả kiểm toán để rà soát. “Quan điểm là xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân nếu do chủ quan mà vi phạm”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định.
Thông tin thêm về Dự án Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay, 1% còn lại là một số hạng mục nhỏ phải chứng minh được an toàn hệ thống. Hiện nay, Bộ GTVT cùng với tổng thầu và các cơ quan có liên quan, kể cả cơ quan thẩm định đang cố gắng hoàn thành 1% này, có nghĩa là chứng nhận được tất cả các thiết bị đảm bảo an toàn hệ thống thì mới có thể vận hành thương mại. Với vấn đề đội vốn tại dự án này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, sắp tới, các cơ quan như thanh tra, kiểm toán, thậm chí cơ quan điều tra của Bộ Công an sẽ vào cuộc để làm sáng tỏ các vấn đề phát sinh trong tổng mức đầu tư Dự án. Nếu những đơn vị nào làm sai, chủ quan thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
