|
| Quốc hội thông qua Luật An ninh mạng. Ảnh: VGP |
Mở rộng phạm vi điều chỉnh là cần thiết
Trước khi Quốc hội thông qua Luật, đại diện Ủy ban Quốc phòng an ninh đã thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về dự thảo Luật.
Liên quan đến phạm vi điều chỉnh, theo Báo cáo, đa số ý kiến nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật. Tuy nhiên, vẫn còn một số ý kiến đề nghị Luật này chỉ điều chỉnh về hoạt động bảo vệ an ninh quốc phòng, chống tội phạm xâm phạm an ninh quốc phòng trên không gian mạng. Cũng có ý kiến đề nghị cần tách bạch với phạm vi điều chỉnh của Luật An toàn thông tin mạng.
Về băn khoăn với phạm vi điều chỉnh nêu trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích, việc mở rộng phạm vi điều chỉnh như vậy là phù hợp với tình hình hoạt động xâm phạm trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trên không gian mạng đang diễn biến phức tạp hiện nay. Đồng thời, bổ sung cơ sở pháp lý cần thiết bảo đảm cho các lực lượng chức năng trong phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động này. Hơn nữa, giữa an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội có mối quan hệ, tác động qua lại, trong một chừng mực nhất định có thể chuyển hóa lẫn nhau nên khó có thể tách bạch, phân định rõ ràng, nhất là trong bối cảnh công nghệ thông tin, không gian mạng phát triển như hiện nay.
Đối với đề nghị cần tách bạch với phạm vi điều chỉnh của Luật An toàn thông tin mạng, Ủy ban Thương vụ Quốc hội cũng cho biết, phạm vi, mục đích điều chỉnh của Luật này và Luật An toàn thông tin mạng là khác nhau, nhưng đều liên quan đến môi trường không gian mạng nên đã được UBTVQH chỉ đạo rà soát, chỉnh lý các nội dung của dự thảo Luật này để không xung đột, mâu thuẫn, chồng chéo với quy định của Luật An toàn thông tin mạng và không gây khó khăn cho thực tiễn hoạt động.
Cơ bản không cản trở hoạt động doanh nghiệp
Trước một số băn khoăn với quy định tại Điểm d Khoản 2 Điều 26 tại Dự thảo Luật trình Quốc hội đầu kỳ họp vì cho rằng quy định này không bảo đảm tính khả thi, làm gia tăng chi phí của doanh nghiệp nước ngoài, gây khó khăn cho các hoạt động tiếp cận thông tin và trái với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, nội dung này đã giải trình tại báo cáo ngày 22/5 và có thêm báo cáo bổ sung làm rõ.
Cụ thể, theo UBTVQH, các hiệp định cơ bản của WTO (Hiệp định GATT, Hiệp định GATS) và Hiệp định CPTPP đều có điều khoản ngoại lệ về an ninh. Vì vậy, việc chúng ta áp dụng các điều khoản ngoại lệ về an ninh trong Luật này là hết sức cần thiết để bảo vệ lợi ích của người dân và an ninh quốc gia. Theo đó, Việt Nam có quyền yêu cầu các doanh nghiệp trong và ngoài nước cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng internet và các dịch vụ gia tăng trên không gian mạng tại Việt Nam phải lưu trữ tại Việt Nam đối với dữ liệu quan trọng của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam. Đồng thời, yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài tham gia các hoạt động này phải đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam. Và đến nay, đã có hơn 18 quốc gia thành viên của WTO ( Hoa Kỳ, Canada, Đức, Pháp…) quy định bắt buộc phải lưu trữ dữ liệu trong lãnh thổ quốc gia.
Cũng theo Báo cáo, hiện nay, Google và Facebook đang lưu trữ dữ liệu của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam tại trung tâm dữ liệu đặt tại Hồng Kông và Singgapore. “Nếu quy định của Luật này có hiệu lực thì các doanh nghiệp này phải dịch chuyển đám mây điện toán (máy chủ ảo) về Việt Nam để mở trung tâm dữ liệu tại Việt Nam là hoàn toàn khả thi”, Báo cáo nhấn mạnh. Trường hợp trung tâm dữ liệu được đặt ở Việt Nam tuy có gia tăng thêm chi phí của doanh nghiệp, nhưng là quy định cần thiết phải đáp ứng yêu cầu về an ninh mạng của nước ta. Mặt khác, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nước ngoài cũng như hoạt động sử dụng dịch vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước cũng có điểm thuận lợi hơn; nếu gặp sự cố gián đoạn sẽ được xử lý nhanh hơn; cơ quan chức năng sẽ quản lý tốt hơn hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này; khi có hành vi xâm phạm an ninh mạng, việc phối hợp xử lý thông tin và hành vi phạm sẽ hiệu quả và khả thi hơn.
“Căn cứ quy định của Luật này và tình hình thực tiễn, Chính phủ quy định phạm vi doanh nghiệp cụ thể phải áp dụng quy định này, nên sẽ cơ bản không gây cản trở lưu thông dòng chảy dữ liệu, không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp khác, kể cả doanh nghiệp khởi nghiệp”, UBTVQH khẳng định.
Việc quy định đặt máy chủ và lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam không phải lần đầu tiên được quy định trong Luật này. Nghị định số 72/2013/NĐ-CP của Chính phủ đã quy định các tổ chức, doanh nghiệp thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp, thiết lập mạng xã hội, cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động, cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử phải “có ít nhất 01 hệ thống máy chủ đặt tại Việt Nam đáp ứng việc thanh tra, kiểm tra, lưu trữ, cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và giải quyết khiếu nại của khách hàng”.
