Một thực tế cần thừa nhận rằng, các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam đang thiếu hụt nguồn lực để tiếp cận, khai thác sức mạnh của trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh và tăng trưởng. Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất đang chịu áp lực lớn trong việc bảo đảm tiến độ giao hàng, kiểm soát chất lượng, tinh gọn phân phối và giải quyết bài toán nhân lực, an toàn lao động.
Số liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp Việt Nam ứng dụng AI chỉ đạt khoảng 18%, thấp hơn đáng kể so với Thái Lan (25%) và Singapore (40%), chưa kể khoảng cách rất xa so với các trung tâm sản xuất tiên tiến trên thế giới. Điều này cho thấy Việt Nam đã bỏ lỡ giai đoạn “đi sớm” trong ứng dụng AI.
Nguyên nhân của tình trạng này rất đa dạng, từ rào cản trong tư duy thích nghi của đội ngũ lãnh đạo, hiểu sai về bản chất AI, cho đến tâm lý e ngại chi phí đầu tư. Đáng chú ý, ngay cả những doanh nghiệp có quy mô đáng kể cũng chưa giải được bài toán gốc trong việc ứng dụng AI để phát triển bền vững. Điều này dẫn tới sự thiếu kết nối giữa các hệ thống, dữ liệu rời rạc và quy trình trên giấy không phản ánh đúng thực tế sản xuất. Hệ quả là “kế hoạch một đằng, vận hành một nẻo”, khiến doanh nghiệp khó tối ưu và phản ứng chậm trước biến động.
Tôi nhận thấy, cơ hội để doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam nắm bắt cơ hội chuyển đổi số là rất lớn, đa kênh, đa nền tảng. Các cơ quan quản lý như Bộ Tài chính đang triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, xúc tiến đầu tư trực tiếp đến các doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần mạnh dạn tìm kiếm cơ hội, tăng cường kết nối để tham gia các hoạt động hỗ trợ từ phía các bộ, ngành nhằm tận dụng tối đa các hỗ trợ từ các cơ quan hoạch định chính sách.
