 |
| Hiệp hội kiến nghị Quốc hội áp dụng tương tự Nghị định 91/2025/NĐ-CP của Chính phủ về BT tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó thời điểm xác định giá đất là thời điểm ký tắt hợp đồng BT. Ảnh: Bảo Tín |
Theo HoREA, việc xác định giá đất thanh toán cho dự án BT tại thời điểm giao kết hợp đồng và tính tiền sử dụng đất tái định cư phù hợp với người dân yếu thế sẽ giúp tháo gỡ ách tắc cho đầu tư công và cải thiện an sinh cho hàng chục nghìn hộ dân bị giải tỏa.
Xác định giá đất BT tại thời điểm ký hợp đồng để bảo đảm minh bạch
Cụ thể, HoREA đề nghị bổ sung quy định “thời điểm giao kết Hợp đồng BT là thời điểm xác định giá đất đối với diện tích đất thanh toán cho dự án BT”, nhằm thống nhất với thực tiễn triển khai hàng trăm dự án đối tác công tư (PPP) trong nhiều năm qua.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, điểm a khoản 2a Điều 45 Luật PPP hiện chỉ quy định giá đất dự kiến căn cứ vào thời điểm lập dự án, lập hồ sơ mời thầu, nhưng chưa đề cập thời điểm giao kết hợp đồng. Trong thực tế, nhiều dự án BT chỉ có hợp đồng ký chính thức mà không có hồ sơ lập dự án nên việc xác định giá đất đối ứng gặp rất nhiều khó khăn.
Hiệp hội kiến nghị Quốc hội áp dụng tương tự Nghị định 91/2025/NĐ-CP của Chính phủ về BT tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó thời điểm xác định giá đất là thời điểm ký tắt hợp đồng BT. Cách làm này, theo HoREA, đã chứng minh hiệu quả khi “tháo gỡ vướng mắc tồn tại nhiều năm, đảm bảo tính minh bạch và đồng bộ pháp lý”.
Đồng thời, Hiệp hội đề nghị đưa nội dung tương tự vào dự thảo Nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98/2023/QH15 để tạo cơ sở pháp lý cho UBND TP.HCM khi thanh toán các hợp đồng BT đã được kiểm toán, đảm bảo thống nhất giữa các văn bản của Quốc hội và Chính phủ.
Tính tiền sử dụng đất tái định cư hợp tình, hợp lý với người yếu thế
Bên cạnh đó, HoREA cũng kiến nghị sửa đổi khoản 6 Điều 3 của Dự thảo Nghị quyết để giá đất tái định cư được tính bằng 20% giá đất trong bảng giá đất nhân hệ số điều chỉnh giá đất nhân diện tích đất ở.
Đề xuất này dựa trên thực tiễn 30 năm thực hiện chương trình di dời nhà trên và ven kênh rạch tại TP.HCM, trong đó từ 1993–2020 Thành phố đã di dời hơn 44.000 căn, riêng dự án Nhiêu Lộc – Thị Nghè “đổi đời” cho hơn 7.000 hộ dân, cải thiện môi trường và cảnh quan đô thị trên diện tích 33,2 km².
Tuy nhiên, tiến độ di dời giảm dần sau 2006. Đến tháng 7/2025, trong kế hoạch 6.500 căn của giai đoạn 2021–2025, mới đạt 2.984 căn, dự kiến cả năm chỉ đạt 85,35% mục tiêu. Thành phố hiện vẫn còn 39.600 căn trên và ven 398 tuyến kênh, rạch, với khoảng 65.000 hộ dân, chủ yếu là nhà tạm, điều kiện sống thiếu thốn.
“Nếu người dân tái định cư – vốn là người yếu thế – phải nộp hàng trăm triệu đồng để có sổ đỏ, thì đó là gánh nặng vượt quá khả năng. Cần có chính sách nhân văn, hài hòa để họ có thể thực sự an cư và đồng thuận di dời”, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.
HoREA cho rằng, đề xuất 20% này cũng đồng bộ với chính sách mà Bộ Tài chính đang xây dựng: hộ gia đình, cá nhân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở chỉ phải nộp 30–50% giá trong bảng giá đất. “Mức 20–30% cho đất tái định cư là hợp tình, hợp lý hơn, giúp người dân ổn định cuộc sống, đồng thời đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng”, văn bản nêu rõ.
Theo HoREA, hai kiến nghị trên nếu được Quốc hội chấp thuận sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ các dự án BT và tái định cư, tăng tính minh bạch trong định giá đất, đồng thời hỗ trợ người dân yếu thế và tạo môi trường đầu tư công bằng, ổn định cho doanh nghiệp.
