Mở rộng tài khóa hợp lý để hỗ trợ tăng trưởng bền vững

(BĐT) - Dù nhiều chính sách giảm thuế, phí tiếp tục được áp dụng, song thu chi ngân sách nhà nước (NSNN) trong 8 tháng đầu năm vẫn đạt kết quả khả quan, đặc biệt là thu nội địa tăng hơn 32% so với cùng kỳ năm 2024, phản ánh sự hồi phục của nền kinh tế. Bên cạnh đó, giải ngân đầu tư công ghi nhận bước tiến tích cực có tác động lan tỏa thông qua các dự án hạ tầng lớn.

Lũy kế chi đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước 8 tháng năm 2025 đạt 409,2 nghìn tỷ đồng, bằng 51,7% dự toán năm và tăng 49,4% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: Tiên Giang
Lũy kế chi đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước 8 tháng năm 2025 đạt 409,2 nghìn tỷ đồng, bằng 51,7% dự toán năm và tăng 49,4% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: Tiên Giang

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc duy trì chính sách tài khóa mở rộng hợp lý được đánh giá là cần thiết để hỗ trợ tăng trưởng bền vững.

Bộ Tài chính cho biết, tổng thu NSNN tháng 8 ước đạt 158,8 nghìn tỷ đồng; lũy kế tổng thu NSNN 8 tháng năm 2025 ước đạt gần 1.740 nghìn tỷ đồng, bằng 88,5% dự toán năm và tăng 28,5% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, thu nội địa tháng 8 ước đạt 130,8 nghìn tỷ đồng; lũy kế 8 tháng năm 2025 ước đạt 1.498,8 nghìn tỷ đồng, bằng 89,8% dự toán năm và tăng 32,7% so với cùng kỳ năm trước. Thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất, nhập khẩu tháng 8 ước đạt gần 24 nghìn tỷ đồng; lũy kế 8 tháng năm 2025 ước đạt 207,6 nghìn tỷ đồng, bằng 88,3% dự toán năm và tăng 12,3% so với cùng kỳ năm trước.

Tổng chi NSNN tháng 8 ước đạt 183,1 nghìn tỷ đồng. Lũy kế tổng chi NSNN 8 tháng năm 2025 ước đạt 1.450,3 nghìn tỷ đồng, bằng 56,3% dự toán năm và tăng 31,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, chi đầu tư phát triển đạt 409,2 nghìn tỷ đồng, bằng 51,7% dự toán năm và tăng 49,4% so với cùng kỳ.

Các con số về thu chi NSNN tích cực như trên là kết quả từ chính sách mở rộng tài khóa được áp dụng liên tục trong 5 năm qua. Tổng thu NSNN giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt 9,4 triệu tỷ đồng, vượt xa mục tiêu đề ra. Bộ Tài chính đã chủ động đề xuất miễn, giảm, giãn thuế, phí, tiền thuê đất với tổng quy mô khoảng 1,1 triệu tỷ đồng, tạo điều kiện phục hồi sản xuất, kinh doanh, được cộng đồng doanh nghiệp và người dân đánh giá cao.

Tổng chi NSNN 5 năm ước đạt 10,4 triệu tỷ đồng, đạt mục tiêu kế hoạch. Chi đầu tư phát triển đạt 3,4 triệu tỷ đồng, vượt kế hoạch, trong đó có 176,4 nghìn tỷ đồng thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Bội chi NSNN bình quân giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 3,4% GDP, nợ công được kiểm soát chặt chẽ, giảm từ 62,7% GDP cuối năm 2021 xuống khoảng 36 - 37% GDP cuối năm 2025, đều trong giới hạn an toàn.

Trong năm 2025, các chính sách hỗ trợ tài khóa tiếp tục được triển khai, như: giảm thuế suất thuế giá trị gia tăng (từ 10% xuống 8% đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ); giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn; giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước… Dự kiến tổng mức hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân năm 2025 qua các chính sách miễn, giãn, giảm thuế, phí đạt khoảng 204 nghìn tỷ đồng.

Tại Nghị quyết 273/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2025, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương thực hiện chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm. Tiếp tục triển khai các chính sách miễn giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất và các cơ chế, chính sách khác để tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm.

Bên cạnh đó, nâng cao hiệu quả quản lý thu NSNN, chống thất thu, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, mở rộng cơ sở thu, chú trọng quản lý thu đối với các hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, giao dịch xuyên biên giới, dịch vụ ăn uống, lưu trú..., phấn đấu thu NSNN năm 2025 tăng ít nhất 25% so với dự toán; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về hóa đơn, chứng từ, thanh toán mua bán, giao dịch hàng hóa, dịch vụ.

Theo PGS. TS. Vũ Sỹ Cường, Khoa Tài chính công (Học viện Tài chính), điểm tích cực là dù tiếp tục thực thi nhiều chính sách giảm thuế, phí nhưng tổng thu NSNN từ đầu năm đến nay vẫn tăng nhanh. Bên cạnh đó, giải ngân đầu tư công cũng tăng đáng kể. Ước giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/8/2025 là 409.174,5 tỷ đồng, đạt 39,9% kế hoạch, đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2024 đạt 36,9% kế hoạch và đạt 40,4% kế hoạch Thủ tướng giao).

“Giải ngân đầu tư công khả quan sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa đến nền kinh tế thông qua các dự án hạ tầng lớn. Tốc độ giải ngân tăng đáng kể so với cùng kỳ cũng cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cao năm 2025. Việc tiếp tục áp dụng chính sách tài khóa nới lỏng là một trong những giải pháp có ý nghĩa”, ông Cường nhận định.

Tại báo cáo kinh tế vĩ mô Việt Nam vừa công bố, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB) khuyến nghị, các chính sách hỗ trợ tăng trưởng và tự phòng vệ với những bất định bên ngoài cần tập trung theo hướng đẩy mạnh đầu tư công, giảm nhẹ rủi ro trong khu vực tài chính và cải cách cơ cấu nền kinh tế. Chính sách tài khóa cần tiếp tục đi đầu về hỗ trợ khả năng chống chịu và tăng trưởng trong dài hạn, trong điều kiện dư địa của chính sách tiền tệ đã bị hạn chế do chênh lệch lãi suất kéo dài và áp lực về tỷ giá.

“Nợ công ở mức thấp của Việt Nam cho phép tăng đầu tư, đặc biệt nhằm thu hẹp khoảng cách thiếu hụt về hạ tầng trong các lĩnh vực năng lượng, logistics và giao thông vận tải, với điều kiện cần chú trọng quản lý đầu tư công, bảo đảm hiệu suất, giám sát an toàn nợ và rủi ro”, WB nhận định.

Kết nối đầu tư