|
| Hiểu rõ, tin tưởng và tạo điều kiện để thành viên liên danh phát huy năng lực thi công mới là cách để phát huy hiệu quả một thỏa thuận liên danh. Ảnh: Gia Khoa |
Nếu tìm hiểu về những câu chuyện liên danh chỉ trên danh nghĩa, ngay từ khâu dự thầu thì còn rất nhiều điều đáng nói. Hậu quả lâu dài dành cho các mối quan hệ lỏng lẻo này rất khó lường cho chủ đầu tư, cho chất lượng dự án cũng như cho chính các nhà thầu.
Chưa trúng thầu đã lộ
Câu chuyện liên danh nhưng thực chất chỉ một nhà thầu tự biên tự diễn đã bị chủ đầu tư phát hiện ngay từ khâu đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) tại Quảng Bình. Khi nhận được thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT), nhà thầu ký đơn dự thầu đã có kiến nghị làm rõ lý do bị loại vì “không hiểu sao lại không đủ tư cách hợp lệ”? Trao đổi với Báo Đấu thầu, đại diện nhà thầu đứng đơn kiến nghị cho biết, lúc đầu không hiểu tại sao HSDT của mình lại bị loại từ khâu tư cách hợp lệ. Tuy nhiên, chủ đầu tư bằng cả văn bản lẫn trao đổi điện thoại đã chỉ ra: “Trong đơn dự thầu chỉ đứng tên một nhà thầu. Còn HSDT lại thể hiện có thành viên liên danh. Đây là sự thiếu thống nhất về thông tin tư cách dự thầu”. Lúc này, nhà thầu ký đơn dự thầu mới… vỡ lẽ và thật thà cho biết: “Lúc đầu, nghĩ là tự làm được, nhưng đọc kỹ HSMT thì thấy cần phải liên danh. Thiếu sót là khi soạn HSDT nhân viên không cập nhật đơn dự thầu mới”.
Một câu chuyện khác tại Nghệ An, mặc kệ thành viên đứng đầu liên danh theo đuổi vụ kiện chủ đầu tư về lý do loại, thành viên còn lại của liên danh vô tư đứng ngoài cuộc. Điều đáng nói, theo hồ sơ mà Báo Đấu thầu thu thập, nhà thầu ở Nghệ An kiện chủ đầu tư bởi không phục lý do bị loại là thỏa thuận liên danh trong HSDT không phù hợp với quy định . Một nội dung khiếu kiện liên quan trực tiếp đến thành viên liên danh còn lại nhưng sự thờ ơ của thành viên liên danh có địa chỉ tận… TP.HCM đã thể hiện sự lỏng lẻo và thiếu kiểm soát của các thỏa thuận liên danh trong đấu thầu. Dù đến nay vẫn còn những tranh cãi chưa có hồi kết về bản án mà phần thua thuộc về nhà thầu bản địa nhưng sự vắng mặc từ đầu đến cuối của thành viên liên danh cũng khiến những người quan tâm đến vụ việc này phải ái ngại.
“Thực ra, ngay từ khi được… rủ tham gia đấu thầu, chúng tôi đã xác định là hỗ trợ anh em để hợp thức hóa hồ sơ, đủ năng lực đi đấu thầu. Còn bản thân chúng tôi không tham gia bất kỳ công việc cụ thể nào trong gói thầu mà mình có tên trong đơn dự thầu. Chúng tôi còn bận rộn với những gói thầu khác thực sự của mình”, Đại diện của một đơn vị thành viên liên danh thành thật chia sẻ với Báo Đấu thầu.
Hiểu rõ năng lực của đối tác
Luật Đấu thầu (Điều 4 Khoản 35) quy định nhà thầu chính là nhà thầu chịu trách nhiệm tham dự thầu, đứng tên dự thầu và trực tiếp ký, thực hiện hợp đồng nếu được lựa chọn. Nhà thầu chính có thể là nhà thầu độc lập hoặc thành viên của nhà thầu liên danh. Như vậy, khi tham gia đấu thầu thì tất cả thành viên liên danh đều là nhà thầu chính. Các nhà thầu chuyên nghiệp đều cho rằng, một khi đã đặt bút ký vào thỏa thuận liên danh, tức là trở thành một ê kíp, những cộng sự và cũng là đối tác nên phải chia sẻ, hợp tác, hỗ trợ tích cực.
Theo các chuyên gia, các thành viên liên danh đều là nhà thầu chính khi tham gia đấu thầu và đều phải chịu trách nhiệm nếu vi phạm pháp luật về đấu thầu. “Văn bản thỏa thuận liên danh thể hiện sự ràng buộc không thể tách rời của các thành viên để tham gia đấu thầu, do vậy, hành vi vi phạm pháp luật đấu thầu của nhà thầu liên danh không thể coi là hành vi vi phạm của riêng một thành viên nào đó trong liên danh. Những câu chuyện mà Báo Đấu thầu nêu trong thời gian qua đã phần nào chứng tỏ, nhiều nhà thầu chưa coi việc liên danh là tăng cường, bổ túc năng lực để thắng thầu mà chỉ là để đối phó. Do đó, cần có những cảnh tỉnh để các nhà thầu khi tìm kiếm đối tác liên danh tham dự thầu phải kiểm chứng thông tin thật chính xác về đối tác, cùng thực hiện gói thầu với chữ tín cao nhất”, bà Phạm Minh Yến, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ đấu thầu phân tích.
Rủi ro, sự cố, phát sinh trong quá trình thi công sau đấu thầu là khó lường trước. Do đó, càng ở trong một liên danh càng cần hiểu chính xác về năng lực, kinh nghiệm của nhau để cùng xử lý tình huống tốt nhất. “Chúng tôi sẵn sàng làm mọi cách để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho thành viên liên danh của mình khi bị đánh giá thiếu khách quan. Trong quá trình thi công, kể cả những hạng mục không phải của mình, chúng tôi cũng hỗ trợ hết sức trong khả năng của mình để toàn bộ gói thầu được triển khai đúng tiến độ, khối lượng”, ông Võ Chí Hải, Giám đốc Công ty CP Xây dựng Thương mại Thới Bình chia sẻ.
“Hiểu rõ, tin tưởng và tạo điều kiện để thành viên liên danh phát huy năng lực thi công mới là cách để phát huy hiệu quả một thỏa thuận liên danh. Nhà thầu đứng đầu liên danh thực hiện tốt những dự án lớn tức là sử dụng hiệu quả thế mạnh của từng thành viên liên danh, sẽ có cơ hội vươn mình trở thành nhà thầu quản lý dự án chuyên nghiệp”, ông Phạm Dưỡng, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH XDTM Thuận Việt thông tin với Báo Đấu thầu.
