|
| Tiêm kích F-14 Tomcat của Mỹ. Ảnh:Playbuzz. |
Ngày 19/8/1981 là mốc quan trọng với dòng tiêm kích F-14 Tomcat của Mỹ. Đó là lần đầu tiên nó thực hiện nhiệm vụ tác chiến đối không và bắn hạ chiến đấu cơ đối phương, theo Aviationist.
Năm 1974, Đại tá Gaddafi, lãnh đạo Libya lúc đó, tuyên bố lãnh hải nước này kéo dài tới vĩ tuyến 32°30’. Điều này được cho là không phù hợp với luật pháp quốc tế, nhưng Mỹ không có phản ứng nào. Ngay cả khi máy bay trinh sát Mỹ bị tấn công trong khu vực này, tổng thống Jimmy Carter vẫn ra lệnh cho Hạm đội 6 tránh xa khu vực.
Tuy nhiên, khi Tổng thống Ronald Reagan lên nắm quyền, mọi thứ đã thay đổi. Ông ra lệnh cho hải quân Mỹ tiến hành chiến dịch Tự do Hàng hải (FON), đỉnh điểm là cuộc tập trận phóng tên lửa trên vùng biển mà Libya coi là lãnh hải của mình.
Tháng 8/1981, hải quân Mỹ tiến hành chiến dịch FON với sự tham gia của tàu sân bay USS Forrestal và USS Nimitz, nhằm mục đích chứng tỏ cho Tripoli thấy Washington nghiêm túc về quyền triển khai sức mạnh hải quân trên vùng biển quốc tế.
Quy tắc tham chiến trong chiến dịch FON cho phép chỉ huy tại thực địa tiến hành bất cứ hành động nào cần thiết mà không cần chỉ thị của cấp cao hơn, nhưng các phi công chiến đấu không được khai hỏa trừ khi bị tấn công.
Để đối phó hải quân Mỹ, Libya triển khai các chiến đấu cơ và tiêm kích bom như Su-22, Mig-23 và Mig-25 do Liên Xô chế tạo, cùng tiêm kích Mirage F-1 và Mirage 5D của Pháp.
Khi chiến dịch FON bắt đầu vào ngày 18/8/1981, một biên đội MiG-25 đã tiếp cận cụm tàu sân bay Mỹ, nhưng nhanh chóng bị tiêm kích F-4J trên tàu sân bay USS Forrestal và các tiêm kích F-14 trên USS Nimitz xuất kích ngăn chặn.
Trong ngày đầu tiên, máy bay Lybia xuất kích khoảng 35 lần để do thám tàu sân bay Mỹ. Dù không nổ ra giao tranh, các tiêm kích Mỹ và không quân Lybia vẫn thực hiện nhiều động tác cơ động nguy hiểm.
Không quân Libya chuyển sang trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao hơn trong ngày thứ hai. Sáng 19/8, hai tiêm kích F-14 Mỹ do trung tá Henry Kleemann và trung úy Larry Muczynski điều khiển đang tuần tra chiến đấu ngoài khơi Libya thì phát hiện biên đội tiêm kích Su-22 tiếp cận.
"Rõ ràng họ tiến về phía chúng tôi và bay lên độ cao 6 km ngang chúng tôi, rồi tăng tốc lên 1.000 km/h. Máy bay của Kleemann dẫn đầu và tôi ở vị trí góc 3 giờ cách khoảng 1,6 đến 3,2 km so với anh ấy . Khi đến gần máy bay Libya, chúng tôi thấy họ có lực lượng dẫn đường mặt đất rất tốt. Mỗi khi chúng tôi ngoặt hướng để chiếm ưu thế thì họ cũng ngoặt theo để vô hiệu hóa", Muczynski nhớ lại.
Hai chiếc F-14 không thể giành được lợi thế ban đầu trước biên đội Su-22. Phi công Mỹ quyết định bật chế độ tăng lực tối đa và tăng tốc lên 926 km/h. .
Máy bay Su-22 của không quân Libya. Ảnh:Photobucket.
Khi máy bay của Kleemann ở cách đối phương hơn 300 m, anh ta nghiêng sang trái để vượt qua và nhận dạng đối phương. Nhưng lúc này, phía trái máy bay dẫn đầu của Libya xuất hiện quầng lửa khi động cơ tên lửa kích hoạt. Vệt sáng màu vàng lớn cùng khói lao khỏi máy bay và bay hướng tới Kleemann. Sau đó, nó bay vòng lên phía máy bay của Muczynski nhưng không chiếc nào bị bắn trúng.
Sau khi khai hỏa tên lửa vào biên đội F-14 Mỹ, hai chiếc Su-22 Libya bị coi là đã tuyên chiến và phi công Mỹ có quyền bắn trả.
Kleemann đuổi theo chiếc Su-22 dẫn đầu nhưng khi thấy máy bay của Muczynski đang tiếp cận mục tiêu, anh ta vòng lại để nhắm vào máy bay phía sau. Khi cách đối phương khoảng 1,2 km, Kleemann phóng tên lửa AIM-9L, bắn trúng đuôi chiếc Su-22, khiến nó lộn nhào. Phi công Libya nhanh chóng bật ghế phóng dù để thoát hiểm.
Sau đó, Muczynski phóng tên lửa bắn hạ máy bay Su-22 còn lại. Phi công đối phương cũng bật ghế phóng khỏi máy bay, nhưng Muczynski không thấy dù mở. Hai chiếc F-14 sau đó trở về tàu sân bay an toàn, trong khi phía Libya bắt đầu tiến hành chiến dịch tìm kiếm cứu nạn các phi công.
Một giờ sau, hai tiêm kích MiG-25 bay ở tốc độ Mach 1.5 hướng về tàu sân bay USS Nimitz. Nhưng các tiêm kích F-14 xuất kích đánh chặn, buộc họ phải quay đầu trở về.
Trận không chiến giữa F-14 và Su-22 đánh dấu lần đầu thực chiến của F-14, cũng là trận không chiến đầu tiên giữa các tiêm kích cánh cụp cánh xòe. Trận đánh diễn ra trong vòng chưa đến 45 giây, kể từ khi máy bay Libya phóng tên lửa cho đến khi chiếc Su-22 thứ hai bị bắn rơi.
