Thị trường đã phản ánh gần như đầy đủ khả năng lãi suất sẽ tăng từ 0,5% lên 0,75% tại cuộc họp ngày 18 - 19/12, sau khi Thống đốc Kazuo Ueda về cơ bản đã báo trước động thái này. Hiện tại, sự chú ý đã chuyển sang việc BOJ có thể tăng lãi suất đến mức nào trước khi đạt tới mức trung lập - mức lãi suất không kích thích cũng không kìm hãm tăng trưởng kinh tế.
Mặc dù ngân hàng trung ương có thể cập nhật nội bộ ước tính về khoảng cách giữa lãi suất chính sách hiện tại và mức được coi là trung lập, nhưng theo các nguồn tin, họ sẽ không sử dụng ước tính này làm công cụ truyền thông chính về lộ trình tăng lãi suất trong tương lai do khó khăn trong việc đưa ra dự báo chính xác.
Thay vào đó, BOJ sẽ giải thích rằng các quyết định về việc tăng lãi suất trong tương lai sẽ được đưa ra dựa trên việc xem xét tác động của các đợt tăng lãi suất trước đó đối với hoạt động cho vay của ngân hàng, điều kiện tài chính doanh nghiệp và các hoạt động kinh tế khác.
Tuy nhiên, với việc lạm phát vượt mục tiêu 2% trong hơn ba năm qua, chi phí đi vay thực tế của Nhật Bản vẫn ở mức âm sâu - một điểm mà BOJ có thể sẽ nhấn mạnh vào tuần tới để lý giải cho các đợt tăng lãi suất tiếp theo.
"Lãi suất thực của Nhật Bản đang rất thấp, cho phép BOJ tiếp tục tăng lãi suất qua nhiều giai đoạn", một trong những nguồn tin cho biết. Quan điểm này cũng được hai nguồn tin khác đồng tình.
Mặc dù thấp hơn nhiều so với các quốc gia khác, việc tăng lên 0,75% sẽ đưa lãi suất chính sách của BOJ lên mức chưa từng thấy trong 3 thập kỷ qua.
Điều này cũng sẽ đưa lãi suất chính sách đến gần mức thấp nhất trong phạm vi 1,0 - 2,5% theo ước tính hiện tại của BOJ về lãi suất trung lập. Do đó, một số nhà đầu tư trên thị trường đồn đoán rằng BOJ sẽ không tăng lãi suất thêm nhiều vì lo ngại gây tổn hại cho nền kinh tế.
Các nguồn tin cho biết, ngân hàng trung ương sẽ tìm cách xua tan những quan điểm như vậy bằng cách làm rõ rằng: mặc dù lãi suất trung lập là kim chỉ nam quan trọng trong việc thiết lập chính sách tiền tệ, nhưng chúng sẽ không phải là yếu tố quyết định đến việc khi nào sẽ thực hiện đợt tăng lãi suất tiếp theo.
Thay vào đó, BOJ sẽ xem xét kỹ lưỡng tác động kinh tế của từng đợt tăng lãi suất để đánh giá mức độ gần của lãi suất chính sách so với mức trung lập, từ đó quyết định xem có nên tăng lãi suất cao hơn hay không.
Mặc dù các chuyên gia của BOJ sẽ tiến hành cập nhật nội bộ về ước tính lãi suất trung lập dựa trên dữ liệu mới nhất, nhưng các kết quả này khó có khả năng được công bố cho đến năm sau.
Các ngân hàng trung ương sử dụng lãi suất trung lập làm thước đo chuẩn trong việc thiết lập chính sách. Tuy nhiên, mức lãi suất này không thể quan sát trực tiếp và rất khó ước tính vì các yếu tố ảnh hưởng đến nó, chẳng hạn như năng suất, thay đổi theo thời gian.
Ông Asahi Noguchi, thành viên hội đồng quản trị BOJ, đã cảnh báo về những rủi ro của việc dựa quá nhiều vào các ước tính lãi suất trung lập. Trong một bài phát biểu vào tháng trước, ông nói rằng việc đo lường mức chính xác là "gần như không thể".
Seisaku Kameda, cựu chuyên gia kinh tế hàng đầu của BOJ, cho biết ngân hàng trung ương có thể sẽ trở nên thận trọng hơn trước đây trong việc tăng lãi suất khi chúng tiệm cận các mức được coi là trung lập.
