 |
| Ảnh minh họa: Internet |
Đây là điểm đáng chú ý tại Dự thảo Nghị định quy định điều kiện tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu được thu giữ đang được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) lấy ý kiến.
Ban soạn thảo cho biết, quy định về điều kiện thu giữ tài sản đảm bảo được xây dựng trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế của một số quốc gia như Pháp, Canada, Liên Bang Nga, Đức. Qua rà soát, pháp luật ở các nước trên hầu như chỉ có các quy định hạn chế trong thu giữ tài sản của bên phải thi hành án để thực hiện việc thi hành bản án, quyết định có hiệu lực. Phạm vi hạn chế được xem xét trên toàn bộ các tài sản của bên phải thi hành án để thanh toán cho người được thi hành án - là các chủ nợ không có bảo đảm (judgement creditors). Trong khi đó, đối với các chủ nợ có bảo đảm, TSBĐ là tài sản đã được xác định tại thời điểm ký thỏa thuận/giao dịch bảo đảm nhưng chỉ có một số ít các quốc gia có điều chỉnh về các hạn chế khi thực hiện thu giữ TSBĐ bởi chủ nợ có bảo đảm.
Theo khuyến nghị của các chuyên gia, TSBĐ được thu giữ phải có giá trị không vượt quá một ngưỡng nhất định. Tuy nhiên, ban soạn thảo cho rằng, việc xác định ngưỡng giá trị tài sản để được thu giữ cũng không khả thi do mỗi khách hàng vay có năng lực tài chính khác nhau, có TSBĐ khác nhau; mục đích vay, giá trị khoản vay và TSBĐ tương ứng cũng vô cùng đa dạng. Việc đưa ra ngưỡng chung về giá trị tài sản để được thu giữ áp dụng cho tất cả các khách hàng vay sẽ không đảm bảo tính khách quan và không khả thi trong thực tiễn.
Để đảm bảo quy định trên được thực thi thống nhất, dự thảo Nghị định đưa ra 2 khái niệm “nhà ở duy nhất” và “công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất”.
Trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc nghiệm quốc tế và các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành như Luật Nhà ở, Luật Cư trú, NHNN đề xuất định nghĩa khái niệm “nhà ở duy nhất” và “công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất” tại Điều 3 dự thảo Nghị định nhằm thống nhất về cách hiểu và áp dụng khi các tài sản trên được sử dụng làm TSBĐ.
Theo đó, nhà ở duy nhất là công trình xây dựng duy nhất thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm nơi bên bảo đảm ở và sinh sống ổn định, lâu dài hoặc thường xuyên sinh sống. Quy định này được xây dựng trên cơ sở khái niệm “nhà ở” tại khoản 1 Điều 2 Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 và khái niệm “chỗ ở hợp pháp”, “nơi thường trú”, “nơi ở hiện tại” tại khoản 1, 8, 10 Luật Cư trú số 68/2020/QH14 .
Công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất là phương tiện lao động mang lại thu nhập chủ yếu hoặc duy nhất cho bên bảo đảm. Thu nhập chủ yếu hoặc duy nhất của bên bảo đảm được xác định tương ứng với mức lương tối thiểu theo vùng nơi bên bảo đảm sinh sống và làm việc theo quy định của Chính phủ về mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
Ban soạn thảo cho biết, pháp luật Việt Nam hiện không có khái niệm “mang lại thu nhập chủ yếu hoặc duy nhất”. Tuy nhiên, theo quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 87 Luật Thi hành án dân sự và quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 55 dự thảo 4 Luật Thi hành án dân sự, “công cụ lao động cần thiết, có giá trị không lớn được dùng làm phương tiện sinh sống chủ yếu hoặc duy nhất của người phải thi hành án và gia đình” là tài sản không được kê biên.
Các khái niệm trên cũng được xây dựng trên cơ sở tham khảo về tài sản được loại trừ khi thực hiện kê biên TSBĐ của Đức (miễn trừ khỏi việc bị tịch thu nhằm đảm bảo các điều kiện sống cơ bản và khả năng lao động của bên nợ) và Canada (công cụ, tài sản cá nhân dùng để kiếm thu nhập theo nghề của khách hàng vay).
