Tiền gửi tăng mạnh, tăng minh bạch để giữ vững niềm tin

Tính đến cuối tháng 7/2025, tổng tiền gửi trong hệ thống ngân hàng đạt 15,71 triệu tỷ đồng, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm 2024. Ảnh: Trọng Lân

Tiền gửi tăng mạnh cho thấy người dân đặt niềm tin vào hệ thống ngân hàng. Đặt trong bối cảnh tín dụng cũng tăng mạnh, một số ý kiến cho rằng, cần tăng cường giám sát các tỷ lệ an toàn vốn theo quy định và minh bạch hơn nữa thông tin kỳ hạn tiền gửi cũng như tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, nhằm tạo sự yên tâm cho toàn hệ thống.

Trong con số 15,71 triệu tỷ đồng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng tính đến cuối tháng 7/2025, có 7,748 triệu tỷ đồng của dân cư và 7,976 triệu tỷ đồng tiền gửi của các tổ chức kinh tế. PGS. TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, tiền gửi trong hệ thống ngân hàng tăng mạnh từ đầu năm đến nay là hệ quả tự nhiên của quy mô nền kinh tế tăng khiến dòng tiền trong hệ thống dồi dào. “Năm nay, tốc độ tăng trưởng tín dụng và mức độ mở rộng cung tiền đều tăng nhanh hơn các năm trước, khiến lượng tiền gửi ngân hàng cũng tăng tương ứng. Việc NHNN duy trì lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng cũng buộc cơ quan này phải thường xuyên bơm thanh khoản ra thị trường. Khi thanh khoản dồi dào, lượng tiền cơ sở trong nền kinh tế tăng lên thì tiền gửi ngân hàng cũng tăng theo. Đây là một cơ chế tự nhiên của hệ thống tài chính”, ông Huân nói.

Ông Huân dự báo, với cơ chế tạo tiền như vậy và dự báo tăng trưởng tín dụng 19 - 20% cho cả năm 2025, lượng tiền gửi trong ngân hàng sẽ tiếp tục tăng tương ứng trong những tháng còn lại của năm nay. Vị giảng viên này khuyến nghị, để dòng vốn luân chuyển hiệu quả trong nền kinh tế thì cần tiếp tục thực hiện các giải pháp nắn dòng vốn vào sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, khi tỷ lệ tăng trưởng tín dụng cao hơn tỷ lệ tăng huy động vốn thì cần chú ý các giải pháp bảo đảm an toàn thanh khoản cho hệ thống ngân hàng.

Thực tế, với dư nợ tín dụng đến cuối tháng 7/2025 hơn 17,2 triệu tỷ đồng thì tổng tiền gửi trong hệ thống ngân hàng cần đạt mức tối thiểu 20,2 triệu tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ 85%. Trong khi đó, tiền gửi trong hệ thống dù tăng mạnh như trên nhưng mới chỉ đạt 15,71 triệu tỷ đồng.

Nhìn từ góc độ các tỷ lệ an toàn tài chính, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, cần lưu ý 2 chỉ số gồm: tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi (LDR) và tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn. Theo quy định tại Thông tư 22/2019/TT-NHNN, các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải duy trì tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi tối đa là 85%. Theo đó, để đáp ứng đủ tỷ lệ theo quy định, các ngân hàng đang và sẽ phải tiếp tục huy động tích cực từ phát hành kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu và vay trên thị trường liên ngân hàng.

Liên quan đến tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, theo quy định tại Thông tư 08/2020/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư 22/2019/TT-NHNN, tỷ lệ tối đa vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của các ngân hàng chính thức từ ngày 1/10/2023 là 30%. Theo ông Hiếu, các tỷ lệ nêu trên là nhằm bảo đảm thanh khoản và an toàn cho hệ thống ngân hàng. Bởi lẽ, ngân hàng cho vay 100 đồng thì chưa chắc đã thu lại được 100 đồng, trong khi đó, ngân hàng huy động 100 đồng thì phải trả lại khách hơn 100 đồng, trong trường hợp khách rút tiền mà ngân hàng không đủ lượng tiền trong tài khoản thì dễ dẫn đến mất thanh khoản. Do đó, vị chuyên gia này khuyến nghị cần giám sát chặt tỷ lệ huy động và cho vay. Đồng thời, nên công bố cụ thể số tiền gửi theo kỳ hạn và tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn của các ngân hàng để thêm minh bạch dòng vốn huy động từ dân cư, cũng như dòng chảy vốn vay, tạo sự yên tâm về hệ thống ngân hàng.