|
| Ngày 21/6, Quốc hội họp phiên toàn thể tại Hội trường tiếp tục thảo luận về Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) |
Theo các ĐBQH, Luật Đất đai có vai trò đặc biệt quan trọng nên đã thu hút sự quan tâm rộng rãi với cử tri. Cơ quan soạn thảo đã rất nỗ lực để tiếp thu đến 12 triệu lượt ý kiến và bám sát Nghị quyết 18-NQ/TW để hoàn thiện dự thảo Luật, trong đó có quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, mục đích công cộng. Và nội dung này tiếp tục thu hút sự quan tâm cho ý kiến của các ĐBQH nhằm hoàn thiện Dự thảo Luật.
Cụ thể, tham gia ý kiến, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho rằng, trong Dự thảo Luật lần này, quy định về thu hồi đất (Điều 19 và Điều 79) đã có sự chỉnh sửa cơ bản so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp trước. Theo đó, Dự thảo Luật đưa ra 11 trường hợp thu hồi đất, nhưng thiếu quy định thu hồi đất trong các khu kinh tế (KKT) mà pháp luật hiện hành đang quy định.
“Vì vậy, đề nghị Ban soạn thảo cần bổ sung thu hồi đất để phát triển các dự án thực hiện các khu chức năng trong khu kinh tế, bởi vì khu kinh tế là chế định được quy định trong pháp luật về đầu tư”, đại biểu Hà đề nghị.
Cũng theo đại biểu Hà, Luật Đất đai cũng nên có quy định về phát triển khu kinh tế từ khâu thu hồi đất phục vụ để phát triển và các ưu đãi đầu tư trong khu kinh tế, góp phần tháo gỡ khó khăn trong việc thu hồi đất trong khu kinh tế để phát triển các khu chức năng.
Quan tâm đến quy định về thu hồi đất phục vụ phát triển KTXH vì lợi ích quốc gia, công cộng như nêu trong Dự thảo Luật, đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum đề nghị, quy định về thu hồi đất cần rõ ràng, minh bạch và sòng phẳng với người dân.
Đại biểu Tám cho biết, Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng đất có quan điểm quan trọng là tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và DN trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại. Tuy nhiên, các quy định về thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất tại Dự thảo Luật chưa có quy định nào thể hiện rõ tinh thần này và cũng có nhiều nội dung chưa thuận lợi cho người dân.
“Vì vậy, tôi đề nghị cần xác định thu hồi đất hoàn toàn vì mục đích quốc gia, công cộng và thu hồi đất cho mục đích dịch vụ thương mại, dịch vụ thương mại đơn thuần lợi nhuận. Trường hợp hoàn toàn vì lợi ích quốc gia công cộng thì Nhà nước thu hồi và bồi thường, hỗ trợ theo các nguyên tắc tại Điều 90 của Dự thảo Luật, đồng thời có chính sách khuyến khích, động viên để nhân dân tham gia”, đại biểu Tám nhấn mạnh.
Đại biểu Tám cho rằng, trường hợp thu hồi đất vì mục đích thương mại, dịch vụ thương mại đơn thuần lợi nhuận cần quy định theo hướng khi định giá đất, người có đất thu hồi là một bên trong quy trình định giá. Trường hợp không thỏa thuận được, các bên có thể yêu cầu cơ quan định giá độc lập; hoặc yêu cầu tòa án giải quyết.
Trong khi đó, đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa cho rằng, mặc dù Dự thảo Luật đã cố gắng xác định cụ thể danh mục các dự án mà Nhà nước thu hồi đất để phát triển KTXH, vì lợi ích quốc gia công cộng, song Dự thảo Luật cũng không thể liệt kê hết các dự án sẽ phát sinh trong tương lai. Vì vậy, đại biểu Trí gợi ý, Dự thảo Luật cần thiết kế một chế định khác để xử lý trong trường hợp thực tế phát sinh loại dự án cần thiết để phát triển KTXH, vì lợi ích quốc gia công cộng nhưng không có trong danh mục dự án đã được ghi trong Luật.
Đại biểu Trí nhìn nhận, khoản 3 Điều 54 Hiến pháp quy định: “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Việc thu hồi đất phải công khai, minh bạch và được bồi thường theo quy định của pháp luật”. Do đó, Dự thảo Luật cần quy định rõ đối với các dự án nhà nước thu hồi đất để phát triển KTXH phải vì lợi ích quốc gia, công cộng hoặc vì mục đích quốc phòng, an ninh, nhưng phải bảo đảm tính thật cần thiết và không vì mục tiêu lợi nhuận.
Đại biểu Lê Hữu Trí cũng lưu ý, đối với các dự án vừa có mục tiêu phát triển KT-XH, vì lợi ích quốc gia công cộng nhưng cũng có mục tiêu lợi nhuận của nhà đầu tư thì cần phân định rõ trường hợp nào thì được Nhà nước thu hồi đất và trường hợp nào thì nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất. Trường hợp nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất thì cũng cần quy định tỷ lệ diện tích đất còn lại của dự án mà nhà đầu tư không thể thỏa thuận được với người sử dụng đất. Đồng thời cần có chế định điều chỉnh chênh lệch địa tô cho người sử dụng đất để bảo đảm tính công bằng về mặt lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người bị thu hồi đất.
Một số ý kiến khác còn chỉ ra, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa có quy định về khái niệm xác định thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất; khái niệm bồi thường chưa chuẩn xác, chỉ quy định khái niệm bồi thường về đất, hoàn toàn không có quy định khái niệm bồi thường thiệt hại về tài sản khác khi Nhà nước thu hồi đất…
Liên quan đến đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, tại Điều 125 và Điều 126 Dự thảo Luật có quy định đấu giá và đấu thầu quyền sử dụng đất, trong đó có quy định về các điều kiện, trường hợp đấu giá và đấu thầu. Tuy vậy, dự thảo Luật không quy định tiêu chí phân biệt rõ trường hợp nào thuộc đấu giá, đấu thầu, thứ tự ưu tiên đấu giá, đấu thầu.
“Đề nghị xác định rõ trong dự án vừa có đất đủ điều kiện đấu giá đất do nhà nước quản lý hoặc đất sạch và đất không có đủ điều kiện đấu giá, đất chưa giải phóng mặt bằng thì sẽ thực hiện đấu thầu hay đấu giá để thực hiện lựa chọn nhà đầu tư”, đại biểu Hà đề nghị.
Cũng tại phiên thảo luận, vấn đề định giá đất cũng được các ĐBQH đặc biệt quan tâm, cho ý kiến. Theo đó, một số đại biểu đề nghị, ngay trong Dự thảo Luật cần quy định rõ, cụ thể nội dung, điều kiện áp dụng, phương pháp định giá đất mà không giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính công khai, minh bạch trong định giá đất.
