Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet |
5,7% nhà thầu tham gia ĐTQM
Tính đến hết tháng 7/2019, tổng số lượng nhà thầu đăng ký được phê duyệt trên HTMĐTQG là 91.000 nhà thầu. Trong 7 tháng đầu năm 2019, HTMĐTQG đã có 15.600 gói thầu được tổ chức ĐTQM, chiếm tỷ lệ 28%.
Tuy nhiên, thống kê trong 7 tháng đầu năm 2019 cho thấy, chỉ có 5.200 nhà thầu thực sự tham gia các gói thầu được ĐTQM, chiếm tỷ lệ rất ít (5,7%). Trong số 10.353/15.600 gói thầu đã có kết quả mở thầu, số gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham gia chiếm tỷ lệ tới 43%; số gói thầu có 2 nhà thầu tham gia chiếm 27%; 3 nhà thầu tham gia là 15% và trên 3 nhà thầu tham gia là 15%.
ĐTQM có nhiều ưu việt so với đấu thầu truyền thống nhờ sự công khai, minh bạch tối đa như: công khai hồ sơ mời thầu (HSMT) và thông tin chỉnh sửa, làm rõ HSMT; nhà thầu không mất thêm các chi phí hành chính (mua HSMT, in ấn, chi phí đi lại)… Tuy nhiên, kết quả thống kê cho thấy, tỷ lệ nhà thầu tham gia ĐTQM còn thấp do tâm lý ngại thay đổi, chậm trang bị khả năng tiếp cận, đổi mới để áp dụng ĐTQM.
Tại Báo cáo tổng kết 3 năm thực hiện ĐTQM (2016 - 2018), Bộ KH&ĐT cho biết, bên cạnh việc hoàn thiện khung pháp lý về ĐTQM thì Bộ cũng tích cực đào tạo, truyền thông, tổ chức hội thảo để phổ biến, cập nhật tình hình, chia sẻ kinh nghiệm và tháo gỡ vướng mắc của các bên trong quá trình ĐTQM. Tuy nhiên, kết quả đánh giá tác động của các chiến dịch truyền thông cho thấy, trong số nhà thầu đã tham gia HTMĐTQG, chỉ có 18% đã biết và sẵn sàng tham gia ĐTQM, 82% chưa biết hoặc đã nghe nói nhưng chưa sẵn sàng tham gia.
Nhiều nhà thầu trúng lớn khi tham gia ĐTQM
Theo thống kê của HTMĐTQG, trong 7 tháng đầu năm 2019, nhiều nhà thầu tham gia ĐTQM và trúng số lượng lớn gói thầu. Đơn cử, Tổng công ty Bảo hiểm PVI trúng tới 67 gói thầu ĐTQM; Tổng công ty CP Bảo hiểm bưu điện trúng 66 gói thầu; Công ty CP Thiết bị điện Tuấn Ân trúng 61 gói thầu; Công ty CP Dây cáp điện Việt Nam trúng 45 gói thầu; Công ty CP Trang thiết bị bảo hộ lao động An Bắc trúng 33 gói thầu...
Với sự minh bạch cao của ĐTQM, nhiều gói thầu đã thu hút được lượng lớn nhà thầu tham gia. Theo ghi nhận của HTMĐTQG, Công ty CP Điện lực Khánh Hòa vào tháng 3/2019 đã tổ chức ĐTQM thành công Gói thầu số 16 Cung cấp và lắp đặt máy điều hòa nhiệt độ với sự tham gia của 21 nhà thầu. Sự cạnh tranh, minh bạch cao đã giúp cho Gói thầu có giá trúng thầu chỉ bằng 50% giá gói thầu.
Để góp phần hoàn thiện Dự thảo Thông tư thay thế TTLT 07 (Dự thảo Thông tư), các đối tượng quan tâm có thể tiếp cận Dự thảo Thông tư được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Cổng thông tin của Bộ KH&ĐT, HTMĐTQG tại địa chỉ http://muasamcong.mpi.gov.vn.
Mặt khác, để tăng cường minh bạch của HSMT, hồ sơ yêu cầu (HSYC), làm giảm tối đa các hành vi cản trở nhà thầu tiếp cận HSMT, HSYC, Dự thảo Thông tư quy định, đối với đấu thầu không qua mạng, khi đăng tải thông báo mời thầu, thông báo mời chào hàng trên HTMĐTQG, bên mời thầu phải đính kèm HSMT, HSYC đã được phê duyệt để tất cả các tổ chức, cá nhân có nhu cầu có thể tiếp cận HSMT, HSYC.
Ngoài ra, về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư, Dự thảo Thông tư quy định, việc đăng ký tham gia HTMĐTQG để bảo đảm tư cách hợp lệ theo quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 5 Luật Đấu thầu là trước thời điểm đóng thầu thay vì quy định trước hai ngày làm việc tại TTLT 07. Đối với nhà thầu liên danh, nhà đầu tư liên danh thì từng thành viên trong liên danh phải có tên trên HTMĐTQG theo quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 5 Luật Đấu thầu.
Đấu thầu qua mạng sẽ thay thế dần đấu thầu truyền thống
Thực hiện chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ tại Văn bản số 5464/VPCP-CN ngày 21/6/2019 về tình hình triển khai đấu thầu qua mạng giai đoạn 2016 - 2018 và lộ trình giai đoạn 2019 - 2025, Dự thảo Thông tư thay thế Thông tư liên tịch số 07/2015/TTLT-BKHĐT-BTC cũng quy định rất rõ lộ trình đấu thầu qua mạng giai đoạn 2019 - 2021 theo tỷ lệ phần trăm về số lượng, giá trị và tính chất gói thầu bắt buộc phải đấu thầu qua mạng. Đây sẽ là động lực thúc đẩy làm tăng số lượng gói thầu thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng, giúp đấu thầu qua mạng trở thành xu hướng tất yếu và chiếm ưu thế trong những năm tiếp theo.