Sự lạc quan này là hoàn toàn hợp lý khi các số liệu từ Bộ Công Thương dự báo doanh thu ngành F&B sẽ tăng trưởng 10,92% vào năm 2024, đạt hơn 720.000 tỷ đồng. Thị trường xuất khẩu thực phẩm cũng ghi nhận những tín hiệu tích cực với nhiều nhóm ngành xuất khẩu như thủy sản, rau quả, cà phê, gạo và hạt điều đã ghi nhận tổng kim ngạch xuất khẩu vượt 2 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2024.
 |
Nguồn: Vietnam Report, Tổng hợp Khảo sát doanh nghiệp F&B, tháng 8/2022 - 8/2024 |
Tín hiệu lạc quan về sự cải thiện của ngành F&B trong thời gian tới còn đến từ tình hình tài chính của người tiêu dùng. Khảo sát người tiêu dùng ngành F&B năm 2024 của Vietnam Report cho thấy, có tới 52,7% người tiêu dùng cho rằng thu nhập của họ sẽ cải thiện một chút và 21,8% cải thiện rất nhiều trong 12 tháng tới.
Thêm vào đó, Nghị định 74/2024 NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu vùng có hiệu lực từ tháng 7/2024 sẽ tiếp tục đóng góp cho sự tăng trưởng của ngành F&B trong thời gian tới khi bước vào mùa chi tiêu cuối năm.
 |
Nguồn: Vietnam Report, Tổng hợp Khảo sát doanh nghiệp F&B, tháng 8/2022 - 8/2024 |
Để đạt được “quả ngọt” như kỳ vọng, các doanh nghiệp đã và đang vững vàng vượt qua hàng loạt thách thức liên tiếp. So với thời điểm cách đây một năm, nỗi lo về sức mua yếu hay lạm phát gia tăng đã giảm nhiệt đáng kể, nhường chỗ cho lo ngại liên quan đến sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng và lượng hàng tồn kho lớn.
Theo kết quả khảo sát doanh nghiệp ngành F&B của Vietnam Report, 72,2% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho rằng, sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng là một trong những khó khăn lớn nhất trong năm nay. Tỷ lệ này đã gia tăng mạnh từ 37,5% vào năm 2022 lên 75,0% vào năm 2024.
Người tiêu dùng hiện nay không chỉ quan tâm đến giá cả hay chất lượng sản phẩm mà còn đặt nặng yếu tố bền vững, an toàn cho sức khỏe và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Họ có xu hướng ưu tiên các sản phẩm xanh, hữu cơ, và có nguồn gốc rõ ràng. Đồng thời, sự phổ biến của thương mại điện tử và xu hướng mua sắm trực tuyến cũng thay đổi cách thức tiếp cận sản phẩm buộc các doanh nghiệp phải đầu tư vào kênh bán hàng số hóa để duy trì lợi thế cạnh tranh.
Bên cạnh sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng, 44,4% doanh nghiệp trả lời khảo sát của Vietnam Report cho rằng, lượng hàng tồn kho lớn đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp.
Mặc dù còn tồn tại nhiều khó khăn tuy nhiên sự hạ nhiệt của hầu hết các khó khăn trong 6 tháng cuối năm là cơ sở cho những kỳ vọng tích cực về thị trường F&B trong thời gian tới.
 |
Nguồn: Vietnam Report, Tổng hợp Khảo sát doanh nghiệp F&B, tháng 8/2022 - 8/2024 |
Theo khảo sát của Vietnam Report, thương mại điện tử phát triển mạnh được 69,2% doanh nghiệp lựa chọn là động lực chính cho sự tăng trưởng trong năm 2024.
Sau đại dịch COVID-19, nhiều người từng cho rằng sự phát triển của thương mại điện tử trong ngành F&B đã đạt đến đỉnh điểm nhưng thực tế đã chứng minh điều ngược lại. Thương mại điện tử vẫn tiếp tục tạo ra những xu hướng mới, mang lại nhiều cơ hội tăng trưởng cho các doanh nghiệp.
Hoạt động du lịch phục hồi mạnh mẽ đã được 50,0% doanh nghiệp F&B lựa chọn là một trong những động lực tăng trưởng chính trong năm 2024. Theo nhận định của chuyên gia từ Vietnam Report, doanh thu từ các nhà hàng và quán cà phê đã tăng trưởng đột biến trong các dịp nghỉ lễ như 30/4 - 1/5 và Quốc khánh 2/9, đặc biệt là tại các thành phố du lịch lớn như Quảng Ninh, Đà Nẵng, Nha Trang và Phú Quốc.
Trong 8 tháng đầu năm 2024, số lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt 11,4 triệu lượt, tăng 46% so với cùng kỳ năm 2023. Cùng với đó, doanh thu từ dịch vụ lưu trú và ăn uống trong 8 tháng đầu năm 2024 ước đạt 481,2 nghìn tỷ đồng, tăng 14,3% so với năm trước. Những con số này cho thấy tác động tích cực của sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch đối với ngành F&B, mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng cho các doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường tiêu dùng đang phục hồi.
Hành trình "xanh hóa" của các doanh nghiệp F&B
Tiềm năng tăng trưởng lớn, thế nhưng ngành F&B cũng là ngành tạo ra phát thải không nhỏ. Theo số liệu được chia sẻ từ Hội thảo "Kiểm kê và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cho doanh nghiệp sản xuất F&B", phát thải từ ngành F&B chiếm khoảng 26% lượng khí thải toàn cầu, con số này có thể tăng gần gấp đôi vào năm 2050. Nhận thức rõ những điều này, không ít doanh nghiệp trong ngành F&B của Việt Nam đang nỗ lực đưa ra nhiều giải pháp để xanh hoá, phát triển bền vững.
Theo kết quả khảo sát doanh nghiệp F&B của Vietnam Report, 66,7% số doanh nghiệp tham gia khảo sát cho rằng, việc thực thi và đáp ứng tiêu chí đánh giá tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG) có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Kết quả khảo sát cũng chỉ ra, khoảng 71,2% số doanh nghiệp cho rằng, việc triển khai chiến lược phát triển bền vững có thể nâng cao giá trị thương hiệu của mình.
Khi các yếu tố thúc đẩy xanh hóa ngày càng tăng, 92,6% doanh nghiệp F&B khẳng định, phát triển bền vững có nằm trong trọng tâm chiến lược kinh doanh năm 2024. Hiện tại, 83,3% doanh nghiệp cho biết đã và đang trong quá trình lập kế hoạch và triển khai cam kết ESG như một công cụ hữu hiệu để phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh. Một tín hiệu tích cực là không chỉ về mặt nhận thức, thực tiễn cũng đang có những chuyển biến khả quan hơn khi tỷ lệ thực sự bắt tay hành động để triển khai một phần hoặc toàn diện cam kết ESG chiếm phần lớn trong số này (55,0%).
 |
Nguồn: Vietnam Report, Tổng hợp Khảo sát doanh nghiệp F&B, tháng 8/2024 |
Đáng chú ý, trong 3 khía cạnh của ESG, khía cạnh Môi trường là yếu tố được các doanh nghiệp thực F&B quan tâm nhất. Điều này xuất phát từ nhiều lý do liên quan đến đặc thù ngành, yêu cầu từ thị trường, và áp lực từ người tiêu dùng.
Theo kết quả khảo sát của Vietnam Report, có tới 92,1% người tiêu dùng đặc biệt quan tâm đến mức độ thân thiện với môi trường của bao bì sản phẩm (tăng 12,5% so với năm 2023). Điều này đã tạo ra áp lực đáng kể, buộc các doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược bao bì để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về tính bền vững. Thực tế, 75,0% doanh nghiệp đã và đang chủ động chuyển đổi sang sử dụng các loại bao bì thân thiện với môi trường như một phần trong chiến lược dài hạn của họ.
Ngoài việc chuyển đổi sang bao bì thân thiện với môi trường, các doanh nghiệp F&B cũng đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng tái tạo nhằm xây dựng một chuỗi sản xuất bền vững toàn diện. Việc sử dụng các nguồn năng lượng tự nhiên như năng lượng mặt trời không chỉ giúp giảm thiểu lượng phát thải khí nhà kính mà còn tối ưu hóa chi phí vận hành trong dài hạn. Nhiều nhà máy sản xuất đã lắp đặt hệ thống pin mặt trời trên mái nhà xưởng, cung cấp năng lượng cho toàn bộ nhà máy sản xuất.
