 |
| Nhà nước có thể tạm ứng cho doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư để thực hiện tiểu dự án sử dụng vốn đầu tư công trong dự án PPP nhằm giảm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp và đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Ảnh: Lê Tiên |
Một trong những điểm mới của NĐ 312 là bổ sung quy định về việc tạm ứng vốn đầu tư công thực hiện tiểu dự án sử dụng vốn đầu tư công quy định tại điểm a khoản 5 Điều 70 Luật PPP căn cứ trên đề xuất của cơ quan được giao quản lý phần vốn nhà nước trong dự án PPP và bảng tổng hợp thông tin hợp đồng dự án PPP về việc đề nghị tạm ứng bảo đảm các nguyên tắc nêu rõ tại Nghị định. Đồng thời, bổ sung trách nhiệm của cơ quan ký kết hợp đồng, doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư (tại Điều 41, Điều 42) trong việc quản lý, sử dụng phần vốn tạm ứng cho tiểu dự án sử dụng vốn đầu tư công và hoàn chỉnh phụ lục cho phù hợp.
Theo Bộ Tài chính, tiểu dự án sử dụng vốn đầu tư công trong dự án PPP là công trình, hạng mục công trình thuộc gói thầu theo quy định của pháp luật xây dựng, pháp luật về đấu thầu; doanh nghiệp dự án PPP, nhà đầu tư là chủ đầu tư của tiểu dự án và được lựa chọn nhà thầu. Do sử dụng toàn bộ vốn đầu tư công nên doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư thay mặt Nhà nước để thực hiện tiểu dự án này, bảo đảm tính đồng bộ của dự án PPP. Việc cho phép Nhà nước tạm ứng cho doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư để thực hiện tiểu dự án sử dụng toàn bộ vốn đầu tư công sẽ không làm gia tăng chi phí của tiểu dự án. Đồng thời, bảo đảm quy định của pháp luật đối xử bình đẳng giữa tiểu dự án sử dụng vốn đầu tư công trong dự án PPP và dự án đầu tư công, giúp tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.
Thực tiễn, UBND TP. Hà Nội cũng đã có kiến nghị thực hiện tạm ứng nguồn vốn ngân sách nhà nước để triển khai tiểu dự án đầu tư công trong Dự án thành phần 3 thuộc Dự án Đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội với mức tạm ứng tối đa là 30%. Theo UBND TP. Hà Nội, Dự án thành phần 3 có tổng mức đầu tư là 56.293,541 tỷ đồng. Nguồn vốn trung ương bố trí cho Dự án thành phần 3 là 18.313 tỷ đồng và Dự án đã được Chính phủ bố trí vốn năm 2025 là 9.363 tỷ đồng. UBND TP. Hà Nội cho biết, phần vốn ngân sách nhà nước thực hiện tiểu dự án đầu tư công của Dự án thành phần 3 không được tính toán trong phương án tài chính của dự án PPP, nên không được tính lãi vay như phần vốn còn lại do nhà đầu tư huy động. Trường hợp doanh nghiệp dự án (chủ đầu tư) tạm ứng theo quy định cho nhà thầu thực hiện tiểu dự án đầu tư công thì phải tự huy động phần vốn này và không được tính lãi vay. Việc tạm ứng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước cho tiểu dự án đầu tư công sẽ tháo gỡ được vấn đề nêu trên, từ đó doanh nghiệp dự án (chủ đầu tư) có thể thực hiện “trách nhiệm tạm ứng” cho nhà thầu của tiểu dự án đầu tư công. Việc tạm ứng này, theo UBND TP. Hà Nội phù hợp khả năng hấp thụ vốn của Dự án, bảo đảm công bằng cho nhà thầu thi công tiểu dự án đầu tư công và nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch được giao.
Một số nhà đầu tư nhìn nhận, quy định mới tiếp tục tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án PPP. Bởi lẽ theo Nghị định số 28/2021/NĐ-CP về cơ chế quản lý tài chính dự án PPP, vốn nhà nước chỉ được thanh toán cho khối lượng hạng mục hoàn thành, dẫn đến cơ quan có thẩm quyền, cơ quan ký kết hợp đồng không thể tạm ứng vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ cho doanh nghiệp dự án hoặc nhà thầu thực hiện hạng mục công trình có vốn nhà nước hỗ trợ, làm giảm ý nghĩa hỗ trợ của vốn nhà nước tại dự án PPP. Doanh nghiệp dự án sẽ phải huy động các nguồn vốn khác để tạm ứng cho nhà thầu, phát sinh chi phí lãi vay, trong khi nguồn vốn nhà nước đã bố trí cho hạng mục lại không được sử dụng luôn, không phát huy tốt nhất vai trò hỗ trợ của vốn nhà nước.
Trước đó, Nghị định số 71/2025/NĐ-CP cũng đã bỏ quy định cơ quan ký kết hợp đồng chỉ thanh toán tối đa 50% giá trị khối lượng đối với tiểu dự án sử dụng vốn đầu tư công trong dự án PPP; thay vào đó, cho phép thanh toán theo tiến độ, giá trị, khối lượng được các bên thỏa thuận theo hợp đồng. Việc sửa đổi quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án trong việc huy động vốn, thu xếp tài chính thực hiện dự án, đồng thời bảo đảm quản lý, sử dụng vốn đầu tư công trong tiểu dự án đúng tiến độ, giá trị, khối lượng theo cam kết của nhà đầu tư, gia tăng hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công trong dự án PPP.
Bên cạnh điểm sửa đổi, bổ sung này, NĐ 312 sửa đổi, bổ sung một số quy định cho phù hợp hơn với thực tế, pháp luật hiện hành; đơn giản hóa quy trình thủ tục, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện NĐ 28. Trong đó có sửa đổi quy định về nguyên tắc xây dựng phương án tài chính; sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong phương án tài chính; sửa đổi một số nguyên tắc thanh toán vốn nhà nước; sửa đổi quy định liên quan đến trình tự thực hiện chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu theo hướng bổ sung quy định nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án và cơ quan ký kết hợp đồng dự án cùng xác định doanh thu cần chia sẻ nhằm bảo đảm sự bình đẳng giữa các bên trong hợp đồng… NĐ 312 cũng bổ sung trình tự thực hiện dự án PPP thực hiện trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; bổ sung nhiều quy định liên quan thanh toán, quyết toán dự án BT; hướng dẫn chuyển tiếp đối với các trường hợp dự án PPP hoàn thành có hợp đồng ký trước thời điểm Luật PPP có hiệu lực…
