 |
Tổ chức nào sẽ đủ điều kiện?
Việc Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số và mới đây là Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa đã mở ra cơ hội phát triển tại Việt Nam. Nghị quyết số 05/2024/NQ-CP đặt ra những điều kiện khắt khe đối với các tổ chức muốn vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa. Yêu cầu nổi bật nhất là vốn điều lệ đã góp tối thiểu phải đạt 10.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, cơ cấu cổ đông cũng được quy định chặt chẽ với ít nhất 65% vốn do các tổ chức nắm giữ, trong đó phải có sự tham gia của các định chế tài chính lớn như ngân hàng hoặc công ty chứng khoán. Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài giới hạn ở mức 49%. Các yêu cầu về nhân sự cấp cao, đội ngũ công nghệ, quy trình nghiệp vụ và an toàn hệ thống thông tin (tiêu chuẩn cấp độ 4) cũng được quy định chi tiết nhằm đảm bảo chỉ những đơn vị thực sự có năng lực và tiềm lực tài chính mạnh mới có thể tham gia.
Trước khi Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP được ban hành, một số ngân hàng và công ty chứng khoán đã có động thái chuẩn bị, từ việc thành lập công ty mới, tăng vốn cho đến ký kết hợp tác quốc tế.
Ngày 26/8/2025, Công ty CP Chứng khoán VIX đã góp 150 tỷ đồng để thành lập Công ty CP Sàn giao dịch tài sản mã hóa VIX (VIXEX). Theo giấy đăng ký kinh doanh, VIXEX có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng. Cơ cấu cổ đông ngoài VIX còn có Công ty CP FTG Việt Nam (nắm giữ 64,5% vốn điều lệ) và Công ty CP Máy tính - Truyền thông - Điều khiển 3C (sở hữu 20,5%).
Nghị quyết số 05/2024/NQ-CP đặt ra những điều kiện khắt khe đối với các tổ chức muốn vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa. Yêu cầu nổi bật là vốn điều lệ đã góp tối thiểu đạt 10.000 tỷ đồng.
Công ty CP Sàn giao dịch tài sản mã hóa Techcom (TCEX) cũng vừa tăng vốn điều lệ từ 3 tỷ đồng lên 101 tỷ đồng. Doanh nghiệp này được thành lập tháng 5/2025 với 3 cổ đông là Công ty CP Chứng khoán Kỹ thương (sở hữu 9,9%), Công ty CP Quản lý quỹ Kỹ thương (1,1%) và cá nhân ông Nguyễn Xuân Minh (89%). Tổng giám đốc, kiêm người đại diện theo pháp luật của TCEX là ông Nguyễn Xuân Minh. Ông Minh được biết đến là Chủ tịch HĐTV Công ty CP Chứng khoán Kỹ thương và Giám đốc Ngân hàng đầu tư của Techcombank. Trong khi đó, Chứng khoán Kỹ thương và Quản lý quỹ Kỹ thương đều là các công ty con của Techcombank.
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025, Chủ tịch HĐQT Techcombank Hồ Hùng Anh khẳng định, tham gia lĩnh vực tài sản số là chiến lược quan trọng của nhiều tổ chức tài chính, trong đó có Techcombank. "Nếu cơ hội mở ra và thị trường cho phép thì Techcombank sẽ tham gia và sở hữu những platform (sàn giao dịch tài sản mã hóa). Cụ thể tới đâu còn phụ thuộc vào vấn đề thời gian và khi nào có kết quả thì sẽ công khai", ông Hồ Hùng Anh nói.
Một doanh nghiệp sớm quan tâm đến lĩnh vực cung cấp dịch vụ tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa là Công ty CP Chứng khoán SSI. Tháng 3/2022, Quỹ đầu tư thành viên SSI cùng Công ty CP Filum và Công ty CP Kompa Group đã thành lập Công ty CP Công nghệ số SSI (SSI Digital - SSID) với vốn điều lệ 200 tỷ đồng. Động thái mới nhất của SSI Digital - SSID là cùng Công ty TNHH Quản lý Quỹ SSI ký thỏa thuận hợp tác với Tether, U2U Network và Amazon Web Services nhằm phát triển hạ tầng tài chính số, blockchain và điện toán đám mây tại Việt Nam.
Trung tuần tháng 8/2025, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) công bố hợp tác với Tập đoàn Dunamu triển khai sàn giao dịch tài sản số nội địa đầu tiên tại Việt Nam. Theo thỏa thuận, Dunamu sẽ trở thành đối tác chiến lược quan trọng của MB, chia sẻ công nghệ và hạ tầng, đồng thời tư vấn về tuân thủ pháp lý, bảo vệ nhà đầu tư và phát triển nguồn nhân lực.
Được biết, Tập đoàn Dunamu ra mắt sàn giao dịch tài sản mã hóa Upbit vào năm 2017. Đây là sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung lớn nhất Hàn Quốc, đứng thứ 3 thế giới, chiếm khoảng 80% thị phần tại Hàn Quốc, có 6 triệu khách hàng, khối lượng giao dịch năm 2024 đạt trên 1.100 tỷ USD, quản lý hơn 80 tỷ USD tài sản số.
Tại Công ty CP Chứng khoán VPBank, chiến lược phát triển trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 xác định sẽ hợp tác chặt chẽ với VPBank và đối tác trong quá trình xây dựng nền tảng blockchain, tham gia sàn giao dịch tài sản mã hóa. Doanh nghiệp này mới đây cho biết đang ở khâu cuối cùng trong việc hoàn thiện thủ tục cấp phép sàn giao dịch tài sản mã hóa, ngay sau khi nghị quyết thí điểm về lĩnh vực này được Chính phủ ban hành.
Tiêu chuẩn khắt khe nhưng cần thiết
Bình luận về các điều kiện đặt ra tại Nghị quyết số 05/2024/NQ-CP để được cấp giấy phép cung cấp dịch vụ tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa, ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) cho biết, cách tiếp cận của Việt Nam khác biệt so với nhiều nước trên thế giới. Cụ thể, nhiều quốc gia không đặt nặng yêu cầu vốn điều lệ mà chú trọng vào các tiêu chuẩn vận hành như công nghệ, cơ chế bảo hiểm và năng lực nhân sự. Ví dụ, một sàn tài sản mã hóa trung bình tại Mỹ phải có bảo hiểm ở mức khoảng 230 triệu USD, hay bắt buộc có chứng chỉ chống rửa tiền ACAMS (chi phí để lấy được chứng chỉ khoảng 18.000 USD). Trong khi đó, Việt Nam ưu tiên chọn các doanh nghiệp có năng lực tài chính đủ mạnh - thể hiện qua quy mô vốn lớn - để vừa đảm bảo vận hành thị trường, vừa đáp ứng luôn yêu cầu về bảo hiểm. Sẽ có tối đa 5 tổ chức được cấp phép xây dựng sàn giao dịch. Nhà nước chỉ giám sát chứ không thiết lập một “sàn chuẩn” giống như thị trường chứng khoán.
“Ngoài Nghị quyết số 05/2024/NQ-CP, cần có một hệ thống quy định chi tiết về kỹ thuật, vận hành và an toàn của sàn giao dịch tài sản mã hóa. Tôi cho rằng giai đoạn đầu, chính các công ty được cấp phép phải chủ động cùng cơ quan quản lý xây dựng bộ chuẩn vận hành, thay vì trông chờ toàn bộ vào Nhà nước”, ông Trung nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Chứng khoán SSI đánh giá, các điều kiện về vốn, nhân sự và công nghệ cho các tổ chức muốn vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa rất khắt khe nhưng cần thiết với một lĩnh vực nhiều rủi ro cho nhà đầu tư.
