 |
| TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam |
Ông đánh giá thế nào về việc thành lập các trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam?
TS. Lê Duy Bình: Việc thành lập trung tâm tài chính quốc tế là rất cần thiết đối với một nền kinh tế có khát vọng phát triển lớn như Việt Nam. Việt Nam là nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng khá ấn tượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chúng ta đang đặt mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045, điều đó đồng nghĩa với nhu cầu cần huy động nguồn lực khổng lồ.
Để tiếp cận được nguồn vốn quốc tế, cần có một “bến cảng” – nơi hội tụ, phân bổ và dẫn vốn. Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ là kênh thu hút vốn, mà còn thể hiện sự quyết tâm nâng hạng nền kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư – kinh doanh và chất lượng quản trị công của Chính phủ.
Ở cấp độ doanh nghiệp, sự hiện diện của trung tâm tài chính quốc tế sẽ buộc doanh nghiệp Việt Nam nâng cao quản trị, minh bạch tài chính, thích ứng với yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.
Dự thảo Nghị định sẽ mở ra những đột phá nào cho hệ thống tài chính – ngân hàng, thưa ông?
TS. Lê Duy Bình: Điểm kỳ vọng lớn nhất là tháo gỡ những “điểm nghẽn” thể chế đang cản trở sự phát triển. Chẳng hạn như cơ chế quản lý ngoại hối, môi trường kinh doanh, chính sách đất đai, xuất nhập cảnh, xử lý tranh chấp. Nếu được tháo gỡ những điểm nghẽn ngày thì sẽ tạo nên những điểm đột phá mạnh mẽ, mở ra nhiều dư địa phát triển mới.
Đặc biệt, Nghị định có thể mở lối cho cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) đối với các sản phẩm – dịch vụ tài chính mới như: tài chính xanh, tài chính số. Nếu được vận hành minh bạch và thông suốt, đây sẽ là cú hích mạnh mẽ cho thị trường.
Về cơ chế giám sát hoạt động của các trung tâm tài chính quốc tế, Dự thảo Nghị định đang đưa ra hai phương án giám sát. Ông nghiêng về phương án nào?
TS. Lê Duy Bình: Dự thảo nêu 2 phương án. Phương án 1 là thành lập một cơ quan giám sát độc lập, giám sát chung hoạt động của TTTCQT tại TP.HCM và Đà Nẵng, trụ sở đặt tại một trong hai thành phố trên cơ sở con người được tách ra từ một bộ phận của Cơ quan giám sát Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các cơ quan khác có liên quan, để đảm bảo thống nhất, giảm cơ quan trung gian. Phương án 2 là thành lập cơ quan giám sát tại TP.HCM và TP. Đà Nẵng, kết quả của các hoạt động thanh tra, kiểm tra giám sát của cơ quan giám sát tại Trung tâm tài chính được báo cáo cho các cơ quan giám sát của Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các cơ quan khác có liên quan để theo dõi.
Đây là vấn đề phức tạp, cần nghiên cứu kỹ. Nhưng theo tôi, quan trọng nhất là cơ chế giám sát phải đạt được nhiều mục tiêu như: Giám sát chặt chẽ quá trình chuẩn bị thành lập, đảm bảo hạ tầng, nguồn nhân lực, pháp lý sẵn sàng; Giám sát xuyên suốt quá trình vận hành, nhằm hạn chế rủi ro như: rút vốn ồ ạt, đầu cơ, thao túng tỷ giá, rửa tiền hay tấn công tiền tệ…
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, trung tâm tài chính quốc tế luôn tồn tại rủi ro song hành với cơ hội. Dù theo mô hình nào, cơ quan giám sát cũng phải có năng lực chuyên môn cao, độc lập và phối hợp liên ngành chặt chẽ.
Để hoàn thiện Dự thảo Nghị định, ngoài cơ quan quản lý nhà nước, nhất thiết phải có sự tham gia của các chủ thể tương lai của thị trường như: ngân hàng, công ty tài chính, quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm, tổ chức quản lý tài sản… Đây là những lực lượng trực tiếp tham gia và chịu tác động khi các trung tâm tài chính quốc tế đi vào vận hành.
Bên cạnh đó, cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế, mời gọi chuyên gia tài chính toàn cầu, các nhà đầu tư chiến lược, tập đoàn tài chính lớn. Sự góp ý của họ sẽ giúp Nghị định sát với chuẩn mực quốc tế và khả thi trong thực tiễn.
Nhìn lại chặng đường từ ý tưởng đến Dự thảo hiện nay, ông có nhận xét gì?
TS. Lê Duy Bình: Có thể thấy tiến trình đã đi từ ý tưởng ban đầu đến một bản dự thảo nghị định khá rõ nét. Đây là bước tiến quan trọng.
Tuy nhiên, từ Dự thảo đến hiện thực là một khoảng cách không nhỏ. Do đó, cần có sự đồng hành của các nhà đầu tư, tổ chức tài chính và các chuyên gia để xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế thực sự hiệu quả, góp phần nâng hạng nền kinh tế Việt Nam.
Sự ra đời của trung tâm tài chính quốc tế sẽ là phép thử cho năng lực quản trị và khả năng hội nhập tài chính quốc tế của Việt Nam. Dự thảo Nghị định do Bộ Tài chính xây dựng được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng pháp lý vững chắc, mở đường cho những “bến cảng” vốn quốc tế “cập bến”, đồng thời nâng tầm vị thế nền kinh tế Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu.
