Cơ chế một cửa quốc gia giúp giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp

Ảnh Bích Thủy

Tính đến ngày 17/10/2022, Cơ chế MCQG đã có 250/261 TTHC của 13 bộ, ngành kết nối, với gần 5 triệu bộ hồ sơ của hơn 55 nghìn DN. Trong đó, 12 thủ tục có số lượng tờ khai lớn nhất trên Cổng thông tin MCQG (3 thủ tục của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; 2 thủ tục của Bộ Công Thương, 2 thủ tục của Bộ Giao thông vận tải, 2 thủ tục của Bộ Y tế; 1 thủ tục của Bộ Khoa học công nghệ và 2 thủ tục liên ngành).

Theo kết quả khảo sát, về thời gian, 10 trong số 12 TTHC trong diện đánh giá ghi nhận thời gian giảm bớt khi làm thủ tục qua Cổng so với khi tiến hành thủ tục theo phương thức nộp hồ sơ giấy truyền thống. Số giờ thực tế dành cho việc thực hiện các thủ tục giảm trung bình từ 26 - 54%. Trong đó, thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu/xuất khẩu tiền chất công nghiệp là thủ tục giảm thời gian thực hiện nhiều nhất. Trong khi đó, 2 thủ tục của Bộ Y tế là những ngoại lệ, không đi theo xu hướng chung đó.

Về chi phí, việc triển khai Cơ chế MCQG cũng giúp tiết kiệm chi phí cho DN ở hầu hết các thủ tục so với hình thức làm thủ tục truyền thống trước đây. Kết quả khảo sát cũng cho thấy, 10 trong 12 TTHC ghi nhận giảm chi phí khi làm thủ tục qua Cổng so với khi tiến hành thủ tục theo phương thức truyền thống với mức giảm chi phí trung bình là từ 18 - 82%.

81,1% DN tham gia khảo sát cho biết, họ đã tìm hiểu ít nhất một thủ tục KTCN trong vòng 12 tháng. Ba phương thức tìm hiểu thông tin phổ biến nhất là khai thác thông tin trên Cổng thông tin MCQG, khai thác thông tin trên Cổng thông tin điện tử của các bộ, ngành và đến làm việc trực tiếp với cơ quan quản lý nhà nước. Trong đó, Cổng thông tin MCQG nhìn chung được doanh nghiệp sử dụng nhiều hơn hai phương thức còn lại. Các DN cũng bày tỏ sự hài lòng với thông tin cung cấp qua Cổng Thông tin MCQG hơn so với các phương thức cung cấp thông tin khác. Các DN tìm hiểu thủ tục KTCN của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương có đánh giá tích cực nhất về phương thức của Cổng Thông tin MCQG. Trong khi đó, tỷ lệ hài lòng thấp nhất đối với Cổng Thông tin MCQG là các DN tìm hiểu thông tin thủ tục KTCN của Bộ Xây dựng, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Y tế.

Đánh giá chung về việc việc triển khai cơ chế MCQG, ông Lương Khánh Thiết - Phó Vụ trưởng, Phó trưởng ban phụ trách Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan (Tổng cục Hải quan) cho rằng, cho đến nay, nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý và KTCN đối với hàng hóa xuất nhập khẩu đã được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ hoặc ban hành mới theo hướng cải cách, tạo thuận lợi cho DN. Các bộ, ngành đã bước đầu áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong hoạt động KTCN ở các mức độ, hình thức khác nhau. Nhiều bộ, ngành chuyển đổi thời điểm kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa nhập khẩu từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Số lượng thủ tục quản lý, KTCN được điện tử hóa ngày càng tăng. Một số quy định chồng chéo trong KTCN cũng đã được xử lý. Tỷ lệ lô hàng phải kiểm tra đã giảm trong năm 2021.

Theo ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch VCCI, số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa năm 2021 của Việt Nam đạt 668,5 tỷ USD, tăng 22,6% so với năm trước. Tính chung 9 tháng năm 2022, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 558,52 tỷ USD, dự kiến cả năm có thể đạt trên 700 tỷ USD. Những con số này cho thấy nỗ lực vượt khó phi thường của các DN Việt Nam. Đồng thời, kết quả này cũng phản ánh những cố gắng to lớn của Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính và các bộ, ngành trong công tác cải cách TTHC và tạo thuận lợi cho hoạt động xuất, nhập khẩu của DN.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả cơ chế MCQG và cải cách thủ tục quản lý, KTCN trong thời gian tới, ông Hoàng Quang Phòng cho rằng, các cơ quan nhà nước cần thường xuyên rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa và áp dụng số hóa triệt để quy trình tiếp nhận, giải quyết TTHC. Việc sớm có cơ chế kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu sẽ giúp giảm thiểu gánh nặng yêu cầu thông tin không cần thiết đối với các DN, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.

Đối với việc vận hành Cổng thông tin MCQG, các bộ, ngành cần thường xuyên cập nhật chính sách, quy định mới trên Cổng; cơ quan vận hành cần nâng cấp Cổng, tích hợp thêm các dịch vụ, tiện ích trên Cổng; cải thiện cách thức thu thập, xử lý kịp thời các vấn đề kỹ thuật và những vướng mắc mà DN thường gặp; đơn giản hóa quy trình thực hiện các TTHC…