Thực tế này đang đặt ra nhiều nghi vấn về đấu thầu “quân xanh, quân đỏ” tại Gói thầu XL5: Xây dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị đường điện trung, hạ thế và trạm biến áp các xã Long Tân, Phước Tân, Long Bình, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Phước làm bên mời thầu.
2/3 nhà thầu chưa có tư cách hợp lệ
Sau nhiều “lùm xùm” xảy ra trong quá trình phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) như chiếc ô tô của nhà thầu chở cán bộ đi mua HSMT nghi bị bắn vỡ kính, nhà thầu phản ánh gặp khó khăn trong quá trình mua HSMT, Bên mời thầu đã gia hạn thời điểm đóng thầu 5 gói thầu xây dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị đường điện trung, hạ thế và trạm biến áp các xã trên địa bàn tỉnh Bình Phước đến ngày 21/9/2017. Tuy nhiên, chỉ qua khảo sát sơ bộ Biên bản đóng thầu/mở thầu của Gói thầu XL5 đã đặt ra nhiều nghi vấn về tình trạng đấu thầu “quân xanh, quân đỏ” tại gói thầu này khi 2/3 nhà thầu đã nộp HSDT không có tư cách để tham dự thầu.
Cụ thể, tính đến thời điểm đóng thầu, chỉ có 3 nhà thầu nộp HSDT Gói thầu XL5 gồm: Công ty CP Xây lắp điện Toàn Lực; Công ty TNHH Hoài An; Liên danh Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Nhà Đẹp - Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Hưng Thiện Hiếu. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại (sau ngày đóng thầu hơn 10 ngày), Công ty CP Xây lắp điện Toàn Lực và Công ty TNHH Hoài An vẫn chưa có tên trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Cả 2 nhà thầu này đều có địa chỉ ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
Do chưa đăng ký trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia nên Công ty CP Xây lắp điện Toàn Lực và Công ty TNHH Hoài An không đủ tư cách hợp lệ để tham dự thầu nên HSDT của 2 nhà thầu này sẽ không được xét đến.
Và thực tế khảo sát của Báo Đấu thầu cũng cho thấy, cả 2 nhà thầu này chưa từng được công khai trúng bất kỳ gói thầu nào. Câu hỏi mà dư luận đặt ra ở đây là khi không có đủ tư cách để dự thầu, vì sao 2 nhà thầu trên vẫn tham gia đấu thầu? Động cơ dự thầu của 2 nhà thầu này là gì?
Một chuyên gia về đấu thầu cho rằng, khi nhà thầu tham gia đấu thầu mà bị loại vì những lý do “lãng xẹt” như không có tư cách hợp lệ, không nộp bảo đảm dự thầu… thì nhà thầu khó thanh minh về động cơ dự thầu của mình, khó tránh khỏi nghi vấn đang làm “quân xanh” cho một nhà thầu “quân đỏ” nào đó.
Và nhìn vào Biên bản mở thầu Gói thầu XL5 cũng cho thấy, HSDT của 2 nhà thầu thiếu tư cách hợp lệ này chỉ có 185 trang và 157 trang (cả tờ bìa), trong khi đó HSDT của nhà thầu còn lại được thiết kế dày dặn và công phu hơn với 402 trang (dày hơn tổng số trang HSDT của 2 nhà thầu trên cộng lại).
Nhà thầu duy nhất trong “trận đấu” là ai?
Như vậy, sau lễ đóng mở thầu, chỉ cần xem qua tính hợp lệ của tư cách dự thầu thì đối với Gói thầu XL5, nhà thầu duy nhất có tư cách tham dự thầu là Liên danh Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Nhà Đẹp - Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Hưng Thiện Hiếu. Đây cũng là nhà thầu duy nhất sẽ được xem xét, đánh giá HSDT. Như vậy, mặc dù được đấu thầu rộng rãi song “trận đấu” chỉ có 1 nhà thầu thực sự.
Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đấu thầu, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Nhà Đẹp - thành viên đứng đầu Liên danh có vốn điều lệ 1,9 tỷ đồng, địa chỉ tại 1337A Phú Riềng Đỏ, phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước. Công ty này do ông Trương Thế Hải làm Tổng giám đốc và ông Hải là người trực tiếp đi mua HSMT của 5 gói thầu xây lắp do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bình Phước mời thầu (trong đó Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Nhà Đẹp chỉ tham gia nộp HSDT 2 gói thầu). Ông Trương Thế Hải là “nhà thầu may mắn” khi mua được HSMT của 5 gói thầu nói trên ngay ở ngày đầu tiên phát hành HSMT (ngày 8/9/2017). Tính đến thời điểm hiện tại, Công ty này mới được công khai trúng thầu duy nhất 1 gói thầu về khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công - lập dự toán đường điện trung hạ thế & trạm biến áp xã Minh Đức, huyện Hớn Quản (KS-TK4) thuộc Dự án Cấp điện nông thôn tỉnh Bình Phước giai đoạn 2013-2020 với giá trúng thầu chỉ hơn 261 triệu đồng, do Sở Công Thương tỉnh Bình Phước làm chủ đầu tư vào tháng 5/2016.
Đối với thành viên Liên danh còn lại - Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Hưng Thiện Hiếu thì chưa từng được công khai trúng bất kỳ gói thầu nào. Nhà thầu này có vốn điều lệ 9 tỷ đồng, địa chỉ tại 1167, Cách Mạng Tháng Tám, KP2, phường Phú Thọ, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
Bình luận về câu chuyện này, ông Lê Văn Tăng, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ KH&ĐT) cho rằng, nếu không được thuê, mướn thì chẳng có nhà thầu nào biết chắc mình không đủ tư cách dự thầu, không có năng lực đấu thầu mà vẫn nộp HSDT.