Câu chuyện xảy ra tại Gói thầu Thi công xây dựng cột anten tự đứng cao 99m và hệ thống phụ trợ thuộc Dự án Đầu tư xây dựng CSHT Trạm thu phát sóng di động phục vụ vùng biển đảo khu vực Cồn Đen (GT Cồn Đen) có giá gói thầu 10.437.590.255 đồng và gói thầu cùng tên thuộc Dự án Đầu tư xây dựng CSHT Trạm thu phát sóng di động phục vụ vùng biển đảo khu vực Cồn Vành (GT Cồn Vành) có giá gói thầu 10.618.487.036 đồng.
Lý do loại nhà thầu có thỏa đáng?
Có 5 nhà thầu tham gia cả 2 gói thầu nêu trên, trong đó Liên danh ITC - Cổ Loa do Công ty CP Xây lắp và Phát triển tin học viễn thông (ITC) đứng đầu, đưa ra giá dự thầu thấp nhất ở cả 2 gói, với giá dự thầu GT Cồn Đen là 9.046.110.930 đồng, GT Cồn Vành là 8.996.158.770 đồng. Dù chào giá cao thứ 3, với giá dự thầu GT Cồn Đen là 9.701.262.204 đồng và GT Cồn Vành là 9.886.449.193 đồng, Công ty CP Dịch vụ và Đầu tư xây dựng Hà Mai (Công ty Hà Mai) vẫn trúng thầu cả 2 gói. Giá trúng thầu 2 gói lần lượt là 9.643.054.631 đồng và 9.827.130.498 đồng, cao hơn giá dự thầu của Liên danh ITC - Cổ Loa gần 597 triệu đồng và 831 triệu đồng.
Khi nhận được kết quả lựa chọn nhà thầu, Liên danh ITC - Cổ Loa đã có khiếu nại về kết quả này, cho rằng lý do bị loại là không thỏa đáng. Theo Công ty ITC, bên mời thầu thông báo liên danh mà doanh nghiệp này là thành viên bị loại vì không vượt qua bước đánh giá về năng lực, kinh nghiệm, cụ thể là điều kiện giá trị lợi nhuận của nhà thầu trong năm gần nhất lớn hơn hoặc bằng1 tỷ đồng và nhà thầu không có 2 thợ hàn bậc 6/7 có bằng nghề thợ hàn.
Theo Công ty ITC,điều kiện về lợi nhuận là không đúng quy định, vì chỉ cần nhà thầu có lãi trong hoạt động kinh doanh của những năm gần nhất. Về điều kiện bậc thợ hàn, nhà thầu này cho rằng, không cần thiết, vì công việc hàn này sẽ được kiểm tra bằng cách siêu âm mối hàn, trình độ của thợ hàn sẽ được thể hiện qua kết quả siêu âm mối hàn được cơ quan chức năng cấp. Theo nhà thầu này, chỉ cần quy định thợ hàn có chứng chỉ nghề, có 5 năm kinh nghiệm trở lên, có kết quả siêu âm mối hàn đảm bảo yêu cầu là có thể chứng minh trình độ, năng lực của thợ hàn. Những điều kiện này, theo ITC, là không cần thiết để đảm bảo chất lượng thi công xây dựng công trình. Nếu có quy định về bậc nghề thợ hàn thì cũng chỉ nên là điều kiện cộng điểm, chứ không thể là điều kiện để loại nhà thầu.
Theo ông Nguyễn Hồng Minh, Giám đốc ITC, năm 2014, ITC đã trúng Gói thầu Sản xuất, lắp dựng cột anten 160m thuộc Dự án Đầu tư tháp anten phát sóng truyền hình tại Nam Định với giá gói thầu 19 tỷ đồng. Công trình đã thi công hoàn thành và được Bộ Xây dựng nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng.
“Công ty cũng đã tham gia sản xuất các cột anten trên 100m của ngành truyền hình, thợ hàn của chúng tôi có bằng nghề thợ hàn tham gia việc chế tạo các công trình trên. Không có lý do gì mà liên danh chúng tôi không đủ năng lực để thực hiện 2 gói thầu trên với giá trị, quy mô cũng như mức độ phức tạp thấp hơn rất nhiều so với gói thầu mà chúng tôi đã thực hiện” - ông Nguyễn Hồng Minh cho biết.
Chủ đầu tư nói không vi phạm luật
Theo Viễn thông Thái Bình, 2 tiêu chí trên là để đảm bảo việc đánh giá HSDT chặt chẽ, lựa chọn được nhà thầu có năng lực tài chính và kỹ thuật thực sự thực hiện tốt các yêu cầu của gói thầu, không trái với quy định của pháp luật đấu thầu. Tuy nhiên, vì sao lại cần 2 điều kiện này, mức độ cần thiết ra sao, chủ đầu tư không nêu rõ trong trả lời với nhà thầu.
Trao đổi qua điện thoại với phóng viên Báo Đấu thầu, một cán bộ thuộc Phòng Đầu tư của Viễn thông Thái Bình, cho rằng, 2 tiêu chí này đã được nêu trong HSMT, phát hành rộng rãi cho nhà thầu, tại sao nhà thầu không kiến nghị về HSMT từ trước thời điểm đóng thầu, mà sau khi có kết quả lựa chọn nhà thầu mới kiến nghị về nội dung HSMT. Kiến nghị như vậy là không đúng quy định.
Theo một chuyên gia về đấu thầu, Mẫu HSMT xây lắp ban hành kèm theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT quy định một trong các tiêu chí đánh giá về năng lực tài chính là giá trị tài sản ròng trong năm gần nhất phải dương, mà không quy định về lợi nhuận... Trong trường hợp có chỉnh sửa các quy định nêu trong Mẫu HSMT thì phải bảo đảm việc chỉnh sửa đó là phù hợp, khoa học, chặt chẽ hơn so với quy định nêu trong Mẫu HSMT. Về quy trình kiến nghị, vị chuyên gia này cho rằng, nếu nhà thầu kiến nghị về kết quả lựa chọn nhà thầu, về lý do bị loại, thì vẫn có thể được xem xét giải quyết kiến nghị.
Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đấu thầu, đây không phải lần đầu Công ty Hà Mai trúng các gói thầu do Viễn thông Thái Bình là chủ đầu tư. Ngoài 2 gói thầu này, trong khoảng 1 năm trở lại đây, Công ty Hà Mai đã 5 lần được Viễn thông Thái Bình chỉ định thầu.