|
| Chế tài đã có, nhưng việc xử lý bên mời thầu cản nhà thầu mua HSMT chưa nghiêm. Ảnh: Tuấn Dũng |
Quyết không bán HSMT cho nhà thầu
Điển hình cho tình trạng phớt lờ dư luận trong việc trốn tránh bán HSMT là câu chuyện phát hành HSMT cho hàng loạt gói thầu tại Ban Quản lý dự án (QLDA) huyện Đông Anh (Hà Nội). Sau hơn 10 ngày đeo bám cùng với một số nhà thầu tại Ban QLDA huyện Đông Anh kể từ ngày đầu tiên phát hành HSMT Gói thầu Thi công đường giao thông, hệ thống thoát nước, tổ chức giao thông thuộc Dự án Mở rộng cơ đường từ đường trục kinh tế miền Đông xã Liên Hà đi đường bệnh viện Đông Anh - đền Sái, nhưng Ban QLDA này vẫn kiên định không phát hành HSMT cho những nhà thầu này. Sau khi trực tiếp nhận được Đơn kiến nghị của nhà thầu (ngày 22/9/2016), ông Chu Mạnh Khiêm, Chánh Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội đã nhiều lần gọi điện yêu cầu ông Phạm Minh Toàn, Giám đốc Ban QLDA huyện Đông Anh và vị cán bộ tên là Tú được ông Toàn giao nhiệm vụ phát hành HSMT gói thầu trên nhưng đến chiều ngày 26/9, mọi chuyện không tiến triển mặc dù thời điểm đóng thầu chỉ còn hơn 1 tuần nữa.
Trong một câu chuyện phản ánh về tình trạng mời thầu công trình xây dựng Trụ sở Ban tiếp công dân tỉnh Ninh Bình trên Báo Đấu thầu gần đây, phóng viên Báo Đấu thầu phải vào cuộc cả tuần thì nhà thầu mới mua được 1 bộ HSMT, và thời điểm mua được HSMT thì gói thầu cũng sắp đóng thầu, thời gian quá ngắn ngủi để cho nhà thầu làm HSDT. Vì thế, sau bao mệt mỏi để mua được HSMT, nhà thầu cũng đành bất lực ngồi ngắm HSMT mà thôi. Lý do là địa điểm thông báo bán HSMT là Văn phòng UBND tỉnh Ninh Bình nhưng bảo vệ cản nhà thầu vào mua hồ sơ từ cổng cơ quan này vì cho rằng ở đây không có chuyện bán HSMT. Chủ đầu tư thuê một đơn vị tư vấn làm bên mời thầu nhưng số điện thoại liên lạc mua HSMT là số nhà riêng của một cá nhân phía đơn vị tư vấn và không có người nghe máy. Và phải mất đến hơn 1 tuần dùng dằng để xác minh địa điểm bán HSMT, tìm người bán HSMT, sau đó lại phải chờ đợi để phía tư vấn chuẩn bị HSMT để bán đã “tiêu gần hết” thời gian làm HSDT của nhà thầu.
Có hay không sự dung túng, bao che?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 122 Nghị định 63/2014/NĐ-CP thì tổ chức, cá nhân có hành vi cản trở đối với nhà thầu (trong đó có việc cản trở nhà thầu, hạn chế nhà thầu mua HSMT) sẽ bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 3 – 5 năm. Thế nhưng, nhiều bên mời thầu bất chấp, cố tình và ngang nhiên vi phạm. Không ít chủ đầu tư/bên mời thầu vẫn trốn tránh bán HSMT cho nhà thầu. Phải chăng trong những cuộc thầu thiếu minh bạch như thế này đã có sự bao che, dung túng của người có thẩm quyền, chính quyền địa phương để bên mời thầu “nhờn luật”?!
Ông Lê Văn Tăng, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, chế tài để xử lý đối với bên mời thầu đã có, nhưng vấn đề là do chủ đầu tư, người có thẩm quyền, cấp có thẩm quyền xử lý không nghiêm, còn nể nang, bao che hoặc lừng khừng, chậm trễ khi phải xử lý bên mời thầu, vốn là thuộc cấp của họ, nên những hành vi vi phạm của nhiều bên mời thầu vẫn ngang nhiên có “đất để diễn”. Theo quy định, nhà thầu có thể kiện chủ đầu tư/bên mời thầu ra Tòa để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình. Tuy nhiên, việc phân xử tại Tòa là khá phức tạp về thủ tục và mất thời gian, lại có thể mang tiếng cho nhà thầu nên không được nhà thầu lựa chọn. Khi việc xử lý vi phạm chưa hiệu quả, lại có dấu hiệu bao che, dung túng của người có thẩm quyền, chính quyền địa phương thì bên mời thầu cứ “nhởn nhơ” vi phạm pháp luật là tất yếu.
