Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam: Làm giàu nguồn lực để bứt tốc

Tòa tháp Trung tâm tài chính quốc tế - Saigon Marina IFC tại TP.HCM. Ảnh: Lam Giang

Hiện thực hóa quyết tâm chính trị

Trong lễ khởi công, khánh thành 250 công trình, dự án chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 vừa qua, tòa tháp Trung tâm tài chính quốc tế (Saigon Marina International Financial Centre - Saigon Marina IFC) đã chính thức được khánh thành, ghi dấu một biểu tượng mới của trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước.

Phát biểu tại sự kiện này, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh: “Đây không chỉ là một công trình hiện đại, mà còn là dấu ấn của khát vọng phát triển và vươn mình của TP.HCM, cũng như của đất nước Việt Nam. Tòa tháp sẽ là trụ sở của các định chế tài chính, tập đoàn đa quốc gia, đồng thời là điểm khởi nguồn cho sáng kiến, khát vọng khởi nghiệp và những ý tưởng gắn kết Việt Nam sâu rộng hơn với dòng chảy kinh tế toàn cầu”.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, Saigon Marina IFC sẽ là nơi hội tụ của các tập đoàn đa quốc gia, định chế tài chính, lãnh sự quán và doanh nghiệp trong nước, góp phần khẳng định TP.HCM là trái tim kinh tế - tài chính của Việt Nam, kết nối mạnh mẽ với khu vực và thế giới, thu hút dòng vốn, nhân tài và công nghệ toàn cầu; là một trong những hình ảnh tiêu biểu của Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển xanh, số hóa và hội nhập, sẵn sàng sánh vai cùng các trung tâm tài chính lớn trong khu vực.

Tại TP. Đà Nẵng, ngày 22/8/2025, Chủ tịch UBND Thành phố Lương Nguyễn Minh Triết đã ký Quyết định thành lập Hội đồng Tư vấn xây dựng TTTCQT Việt Nam tại TP. Đà Nẵng gồm lãnh đạo các cơ quan chức năng trong lĩnh vực tài chính, an ninh tiền tệ cùng các chuyên gia và đội ngũ doanh nhân giàu kinh nghiệm trên thị trường công nghệ và tài chính quốc tế.

Bên cạnh đội ngũ tư vấn này, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng cho biết, Thành phố đang xây dựng cơ chế tài chính để tuyển dụng nhân sự từ các định chế tài chính ở châu Âu, Singapore, Dubai, Mỹ về TTTCQT Việt Nam tại Đà Nẵng làm việc.

Về phát triển hạ tầng, Đà Nẵng đã chủ động quy hoạch và bố trí các quỹ đất chiến lược, vị trí thuận lợi ngay trong không gian đô thị đang phát triển, kết nối sân bay quốc tế trong bán kính từ 5 - 10 km và quỹ đất sạch, đủ điều kiện về mặt pháp lý để thu hút nhà đầu tư chiến lược. Trong đó, trước mắt bố trí tòa nhà 22 tầng tại Công viên phần mềm số 2 với diện tích sàn xây dựng hơn 27.000 m², dự kiến đưa vào sử dụng cuối năm 2025.

Trong giai đoạn 2025 - 2027, TP. Đà Nẵng sẽ tập trung xúc tiến thu hút đầu tư hạ tầng và phát triển hệ sinh thái trung tâm tài chính tại các lô đất sạch sát biển đã có quy hoạch, với diện tích gần 6,17 ha đạt tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, Thành phố đã chuẩn bị quỹ đất để hình thành trung tâm công nghệ tài chính với tổng diện tích hơn 11,6 ha, liền kề Công viên phần mềm số 2.

Về hạ tầng số, Đà Nẵng đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo với nhiều dự án lớn về trung tâm dữ liệu, hạ tầng viễn thông 5G, hạ tầng vệ tinh mặt đất, nhiều dự án về bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI) với sự tham gia của nhiều tập đoàn lớn trên thế giới.

“Khát vọng xây dựng TTTCQT tại Việt Nam không chỉ là mục tiêu kinh tế, mà còn là biểu hiện của quyết tâm chính trị, sự chủ động và hội nhập trong quá trình hợp tác với các đối tác trong nước và quốc tế để hiện thực hóa khát vọng vươn mình của quốc gia trong kỷ nguyên mới”, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng chia sẻ.

Sẵn sàng khai cuộc

Để cuối năm nay có thể đưa TTTCQT vào hoạt động theo mục tiêu của Ban Chỉ đạo TTTCQT tại Việt Nam, trước hết, cần phát triển đồng bộ hạ tầng và dịch vụ thiết yếu (giao thông, viễn thông, logistics...) tại TP.HCM và Đà Nẵng nhằm hỗ trợ vận hành TTTCQT. Đồng thời, hoàn thiện khung pháp lý cho TTTCQT, bảo đảm đồng bộ, minh bạch, có hệ thống, có các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội theo lộ trình để khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi thu hút nguồn vốn, công nghệ, phương thức quản lý hiện đại, nguồn nhân lực chất lượng cao, các định chế tài chính, nhà đầu tư quốc tế lớn tham gia, đi kèm các cơ chế kiểm tra, giám sát, quản lý rủi ro phù hợp, bảo đảm an ninh, an toàn tài chính - tiền tệ quốc gia.

Về nền tảng pháp lý, Dự thảo Nghị định về thành lập TTTCQT đang ở những bước hoàn thiện cuối với yêu cầu bảo đảm TTTCQT được vận hành thông suốt, hiệu quả, hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, dễ thực hiện.

Điểm đáng chú ý tại Dự thảo là chủ trương phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, bảo đảm tính chủ động và sáng tạo của chính quyền địa phương. Trong đó, cơ quan điều hành TTTCQT tại địa phương được phân quyền tối đa về đăng ký, công nhận thành viên, chính sách ưu đãi, giải quyết tranh chấp...; được trao quyền ban hành quy chế hoạt động để quy định cụ thể về tổ chức, vận hành TTTCQT; quyết định danh mục ngành nghề, sản phẩm, dịch vụ ưu tiên phát triển trong TTTCQT cho phù hợp với mục tiêu, định hướng đề ra; xác định tiêu chí, tiêu chuẩn về năng lực tài chính, uy tín, lĩnh vực hoạt động của thành viên TTTCQT.

Bên cạnh đó, TTTCQT được định hướng áp dụng cơ chế thử nghiệm với tài sản số, tiền số, thanh toán và chuyển tiền kỹ thuật số.

Nghị định về hoạt động của các tổ chức tín dụng tại TTTCQT cũng đang được xây dựng. Về phạm vi hoạt động, Dự thảo Nghị định quy định theo hướng cho phép ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài là thành viên trong TTTCQT phát triển hoạt động ngân hàng và các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến hoạt động ngân hàng như: nhận tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản, giao dịch ngoại tệ, cung ứng sản phẩm phái sinh lãi suất, phái sinh giá cả hàng hóa, dịch vụ ngân quỹ... Bảo đảm cho ngân hàng là thành viên không bị ảnh hưởng bởi sự khác biệt về pháp lý khi triển khai nghiệp vụ với khách hàng là tổ chức, cá nhân ở nước ngoài nếu phải áp dụng quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam.

Về giao dịch hàng hóa, Nghị định về xuất nhập khẩu hàng hóa, phân phối hàng hóa và dịch vụ, sàn giao dịch hàng hóa, hoạt động của sở giao dịch hàng hóa trong TTTCQT đang được xây dựng với nhiều chính sách đột phá nhằm tạo môi trường đầu tư hấp dẫn, cạnh tranh quốc tế. Điểm nổi trội là đề xuất thiết lập khung pháp lý mở, cho phép các thành viên thành lập nhiều loại hình sàn giao dịch mới, bao gồm: sàn giao dịch hàng hóa và phái sinh hàng hóa; sàn giao dịch tín chỉ các-bon (carbon credit exchange); sàn giao dịch sản phẩm văn hóa, nghệ thuật; sàn giao dịch kim loại quý hiếm; sàn giao dịch sản phẩm tài chính xanh…

Theo Bộ Công Thương, việc xây dựng và ban hành Nghị định với các chính sách được đề xuất có tính đột phá, vượt trội, linh hoạt hơn so với quy định pháp luật hiện hành nhằm thu hút các định chế tài chính, doanh nghiệp và nhà đầu tư hàng đầu thế giới về TTTCQT.

Chia sẻ với Báo Đấu thầu, bà Trần Thị Thúy Ngọc, Phó Tổng giám đốc, lãnh đạo ngành dịch vụ tài chính, Deloitte Việt Nam nhìn nhận, khung pháp lý đang được xây dựng cho thấy Việt Nam dành mức độ ưu tiên cao cho việc thành lập các loại sàn giao dịch - đây chính là nền tảng giao dịch tại TTTCQT. Sàn giao dịch có thể là điểm đột phá để mở rộng các sản phẩm đầu tư tài chính tại Việt Nam, từ đó thu hút dòng vốn toàn cầu.

“Quá trình xây dựng TTTCQT không phải một sớm một chiều. Việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng và hành lang pháp lý đang đặt những viên gạch vững chắc cho công trình tham vọng này. Điều quan trọng tiếp theo là cụ thể hóa các quy định và hướng dẫn để triển khai thận trọng mà linh hoạt và liên tục hiệu chỉnh theo sát thực tiễn. Nếu làm được điều đó, TTTCQT Việt Nam sẽ không chỉ là điểm đến của dòng vốn quốc tế mà còn là động lực nâng tầm toàn bộ hệ thống tài chính và kinh tế đất nước trong những thập kỷ tới”, bà Ngọc chia sẻ.

TS. Châu Đình Linh, giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM cho rằng, điểm đáng chú ý trong các quy định pháp lý đang được xây dựng là chủ trương phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, giúp các TTTCQT được chủ động phương án triển khai theo năng lực tài chính, năng lực quản lý và phát huy tính sáng tạo của từng địa phương.

Bên cạnh đó, việc đưa ra các quy định về cơ chế giám sát hoạt động và đảm bảo an ninh tiền tệ cho TTTCQT là cần thiết, bảo đảm vận hành thông suốt và phát triển bền vững. “Việc thành lập và vận hành TTTCQT ở thời điểm này là cần thiết để góp phần tăng sức cạnh tranh của Việt Nam trong thu hút dòng vốn quốc tế. Bên cạnh các quy định về pháp lý, cần chú trọng các giải pháp để nâng cao ứng dụng công nghệ trong việc quản lý và giám sát hoạt động của TTTCQT”, ông Linh nhấn mạnh.

PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM lạc quan về triển vọng phát triển của TTTCQT trong thời gian tới. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nỗ lực từ chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng, diện mạo và cơ chế hoạt động của TTTCQT đã khá rõ nét. Đi sau các trung tâm tài chính đã phát triển khác, TTTCQT Việt Nam có cơ hội học hỏi kinh nghiệm để rút ngắn thời gian triển khai và phát triển bền vững. “Quan trọng nhất là tạo môi trường kinh doanh đột phá, cơ chế linh hoạt để phát triển các mô hình tài chính và công nghệ mới, hội tụ đổi mới sáng tạo”, ông Huân nhấn mạnh.